Koolhydraten Flashcards
Wat zijn de monosachariden?
- Glucose
- Fructose
- Galactose
Wat zijn de disachariden en waaruit bestaan ze?
- Maltose (glucose + glucose)
- Sucrose (glucose + fructose)
- Lactose (glucose + galactose)
Wat is het verschil tussen glucose, fructose en galactose (qua structuurformule)?
Bij glucose zit de OH-groep op C4 naar rechts, terwijl die bij galactose naar links zit. Deze zijn allebei wel 6-ringen, terwijl fructose een 5-ring heeft (een keton). Het enige verschil tussen fructose en glucose is de plek van de dubbele binding met de O.
Je moet de structuurformules van glucose, galactose en fructose kunnen tekenen!!
Welk monosacharide komt niet los voor in ons dieet?
Galactose. We krijgen dit alleen binnen via lactose. Galactose zit wel in onze voeding dus, maar niet in ons lichaam. Dit is zo omdat galactose wordt opgenomen, naar de lever getransporteerd, en daar wordt die meteen omgezet om als glucose verder te gaan
Wat zijn de overeenkomsten tussen glucose en fructose?
- De chemische samenstelling (C6H12O6)
- Ze leveren beide 4 kcal/g
Wat zijn de verschillen tussen glucose en fructose?
- De structuurformule
- Glycemische index
- Transport in de darm
Waar wordt fructose in glucose omgezet?
In de lever –> je vindt geen fructose in je bloedbaan
Door welke transporter wordt glucose vanuit de intestinal lumen (darminhoud) naar de epitheelcel getransporteerd?
Door SGLT1
Door welke transporter wordt glucose vanuit de epitheelcel naar de bloedbaan getransporteerd?
Via GLUT2
Waar zorgt de Natrium-Kalium-pomp voor in dit geval?
De Na-K pomp zorgt ervoor dat natrium uit de epitheelcel wordt gepompt, waardoor er een tekort aan Natrium in de epitheelcel is. Hierdoor kan er vanuit de intestinal lumen (darminhoud) glucose getransporteerd worden naar de epitheelcel via het transport met de natrium.
Ken de afbeelding op pagina 14 goed!
Door welke transporter wordt fructose vanuit de intestinal lumen naar de epitheelcel getransporteerd? En door welke transporter wordt fructose vanuit de epitheelcel de bloedbaan in getransporteerd?
Beide door GLUT5
Waardoor kunnen glucose en fructose tegelijkertijd worden opgenomen?
Doordat er verschillende manieren van transport zijn –> de opname van 50 deeltjes glucose en 50 deeltjes fructose zal dus sneller gaan dan de opname van 100 deeltjes glucose (omdat dan de transporters bezet zijn)
Waar worden disachariden gehydrolyseerd tot monosachariden?
In de brushborder, bij de microvilli
Hoezo is de naam ‘natuurlijke suiker’ misleidend?
Omdat uiteindelijk alle suikers van een natuurlijk product komen (bieten of corn)
Wat is de belangrijkste reden om onderscheid te maken tussen natuurlijke en toegevoegde suikers?
Toegevoegde suikers verhogen het aantal calorieën van voedsel zonder waardevolle voedingsstoffen bij te dragen. Producten die veel toegevoegde suikers bevatten, bevatten vaak weinig anders en veel worden beschouwd als voedingsmiddelen met “lege calorieën”.
Zie stukje toegevoegde suikers
Wat zijn de drie complexe koolhydraten (polysachariden)?
- Glycogeen
- Zetmeel (starch)
- Vezels
Een teveel aan glucose wordt opgeslagen als glycogeen. Waar wordt dit opgeslagen?
- Plaatselijk (bv in spieren)
- In de lever (vanuit hier wordt het wel naar andere delen van je lichaam getransporteerd)
Waaruit bestaat zetmeel?
- Amylopectine (70-85%)
- Amylose (15-30%)
Wat is het verschil tussen amylopectine en amylose? En waar zorgt dat verschil voor?
Amylopectine is veel meer vertakt dan amylose, waardoor de afbraak sneller is
Wat houd je vooral over na de vertering van zetmeel?
Glucose
Hoezo zit er in friet meer koolhydraten dan in aardappelen?
Omdat het water eruit gaat en dus bij 100 g friet meer koolhydraten
Welke voedingsmiddelen bevatten kleine hoeveelheden koolhydraten?
Vlees, kaas, eieren, vis
Waarom zien we vezels vaak als iets anders dan koolhydraten (bijvoorbeeld op verpakkingen)?
Omdat ze niet meegeteld worden in de calorieën
Wat is de eerste stap van de vertering van koolhydraten?
Vertering in de mond door speekselamylase
Wat is het verschil tussen de afbraak van zetmeel in de mond en in de pancreas?
In de mond wordt zetmeel afgebroken tot kortere polysachariden en soms maltose, en in de pancreas wordt zetmeel omgezet tot maltose soms glucose.
Hiervoor wordt bij beide amylase gebruikt, maar ze hebben wel een andere functie.
Waar worden de lactase, sucrase en maltase geproduceerd die in de brush border aanwezig zijn om de disachariden af te breken?
In de enterocyten in de darm (in de darmcellen) –> dus niet in de pancreas
Waar worden maltose, sucrose en lactose afgebroken/ gehydroliseerd?
In de brush border
Hoe gebeurt de absorptie van de koolhydraten?
In de dunne darm worden alle disachariden omgezet tot monosachariden –> dan komen ze bij de villi, waarna ze opgenomen worden in de bloedbaan (door het verhaal over SGLT1 en GLUT2/5) –> dan gaan ze naar de poortader en komen ze in de lever terecht, waar ze alle drie worden omgezet in glucose
zie afbeelding die hierbij hoort
Wat is de enige monosacharide die (op de poortader na) in de bloedbaan voorkomt?
glucose
Hoezo is er geen vertering van koolhydraten in de maag?
De amylase wordt daar geïnactiveerd door de zure omgeving
Wat is:
1. Hypoglycemia
2. Hyperglycemia
- Lage bloedsuikerspiegel
- Hoge bloedsuikerspiegel
Wat is de glycemische index (Gl)?
Een maat waarmee aangegeven wordt hoe snel koolhydraten worden opgenomen in het bloed (en dus hoe snel de bloedsuikerspiegel stijgt)
Als ergens geen/weinig koolhydraten inzitten, weet je al dat de glycemische index laag is –> zie de verschillend geclassificeerde voedingsmiddelen