Kolorektal Ca Flashcards
Kolorektal kanserin oluşumu nasıl gerçekleşir?
Genellikle adenom adı verilen iyi huylu poliplerin kansere dönüşmesiyle ortaya çıkar.
Dönüşüm sıralaması: Adenoma (iyi huylu polip) → Kolorektal kanser (kanserli dokunun ortaya çıkması)
Adenomadan ‘De Novo’ kanser gelişimi nedir?
Adenoma geçişi olmadan doğrudan kanser oluşmasıdır.
Ancak çoğu vakada iyi huylu adenomlar kansere dönüşür.
Sporadik Kolorektal Kanser nedir?
En yaygın türdür, tüm vakaların %65-70’ini oluşturur.
Ailesel Kolorektal Kanserin risk faktörü nedir?
Ailede birden fazla kişi kolorektal kanser geçirmişse risk artar, bu grup %25-30 arasında.
Herediter Kolorektal Kanserin oranı nedir?
%5 civarındadır ve genetik hastalıklar nedeniyle oluşur.
Kolorektal kanserin risk faktörleri nelerdir?
- Yaş: 50 yaş ve üzeri
- Genetik: FAP, HNPCC gibi genetik hastalıklar
- Çevresel Faktörler: Yüksek kalorili gıda alımı, hayvansal yağlar, alkol, diyet yağ, yüksek sıcaklıkta pişirme, pelvik radyasyon
- İnflamatuar Barsak Hastalıkları (İBH): Uzun süreli Ülseratif Kolit veya Crohn hastalığı
Kolorektal kanserin belirtileri nelerdir?
- Karın ağrısı
- Makat kanaması
- Anemi (kansızlık)
- Barsak alışkanlıklarında değişiklikler (kabızlık, ishal)
- Karında kitle
- Bulantı ve kusma
Kolorektal kanser tanı yöntemleri nelerdir?
- Genel muayene
- Proktoskopi
- Kolonoskopi ve biyopsi
- Biyokimyasal profiller
Kolorektal kanserin en sık görülen şekli nedir?
Sporadik KRK’dir.
FAP ve HNPCC nedir?
FAP, APC gen mutasyonuna bağlıdır; HNPCC ise MMR gen disfonksiyonuna yol açar.
Tanı araçları nelerdir?
- Klinik Muayene
- Endoskopi
- Biyopsi
- Görüntüleme Yöntemleri: BT, MR, USG, PET, ERUS
Kolorektal kanser tedavi yöntemleri nelerdir?
- Cerrahi: Kanserli bölgenin çıkarılması
- Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlar kullanılır
- Kemoterapi: İlaç tedavisi uygulanır
Evre I kolorektal kanserin özellikleri nelerdir?
Kanser yalnızca barsak duvarının iç katmanlarına yayılmıştır, lenf nodu tutulumuna rastlanmaz, uzak metastaz yoktur.
Evre II kolorektal kanserin özellikleri nelerdir?
Kanser, barsak duvarının derin katmanlarına kadar yayılmıştır, lenf nodu tutulumuna rastlanmaz, uzak metastaz yoktur.
Evre III kolorektal kanserin özellikleri nelerdir?
Kanser, çevre dokulara ve bölgesel lenf nodlarına yayılmıştır, uzak metastaz yoktur.
Evre IV kolorektal kanserin özellikleri nelerdir?
Kanser, uzak organlara (karaciğer, akciğer gibi) metastaz yapmıştır.
Radikal rezeksiyon nedir?
Kanserli bölgenin, çevre sağlıklı dokular ve bölgesel lenf nodları ile birlikte tamamen çıkarılmasıdır.
Radikal rezeksiyonun cerrahi sınırları nelerdir?
- R0: Temiz cerrahi sınır (kanser kalıntısı yok)
- R1: Cerrahi sınırda mikroskopik hastalık var
- R2: Makroskopik hastalık var
Nüks ve metastatik hastalık durumunda sağkalım oranı nedir?
%30-50 arasında değişir.
Kolorektal kanser için 5 yıllık sağkalım oranı nedir?
%30-50 arasında değişir.
Kolon kanserinin cerrahi tedavisinde önemli olan nedir?
Kanserli segmentin çıkarılmasıdır.
Kolon kanseri durumunda 5 yıllık sağkalım oranı nedir?
%30-50
Nüks ve metastatik hastalık durumunda sağkalım oranıdır.
Kolon kanserinin cerrahi tedavisinde hangi bölümler çıkarılmalıdır?
Kanserli segment ve çevresindeki sağlıklı dokular ile bölgesel lenfatikler
Mezokolon da dahil.
Sağ kolonun çıkarılması hangi cerrahi işlemi ifade eder?
Sağ Kolektomi
Kolonun yatay kısmının çıkarılması hangi cerrahi işlemi ifade eder?
Transvers Kolektomi
Ameliyat öncesinde hangi hazırlıklar yapılmalıdır?
- Barsak temizliği
- Antimikrobiyal profilaksi
- DVT profilaksisi
- Nutrisyonel destek
- Koagulasyon durumu değerlendirmesi
- Yandaş hastalıkların kontrolü
Rektum kanserinde cerrahi sınırlar nasıl belirlenir?
Distal ve proksimal sınırlar olarak
CRM negatif olduğunda lokal nüks oranı nedir?
%3
CRM pozitif olduğunda lokal nüks oranı nedir?
%85
Abdomino-perineal rezeksyon hangi durumlarda yapılır?
Kalıcı kolostomi gerektiren T3-T4 tümörler için
TME nedir?
Total Mesorektal Ekstirpasyon
Anterior rezeksiyon ne için yapılır?
Üst rektum için
Aşağı anterior rezeksiyon ne için yapılır?
Orta ve alt rektum için
Çok aşağı anterior rezeksiyon hangi seviyede anastomoz yapılır?
Pelvik taban düzeyinde
T1 tümörlerde lokal eksizyon ne zaman uygulanabilir?
Tümör 3 cm’den küçük ve mobil olduğunda
T1 tümörlerinde lenfatik metastaz oranı nedir?
%12
T2 tümörlerinde lenfatik metastaz oranı nedir?
%22
T3, T4 ve N+ hastalarda adjuvan tedavi nasıl uygulanır?
- Preoperatif kemoterapi ve radyoterapi
- Cerrahi
- Postoperatif kemoterapi
Nüks durumunda ilk yapılması gereken nedir?
Radikal rezeksiyon
Kanser tarama testleri 40 yaşından itibaren ne sıklıkla yapılmalıdır?
Her yıl gizli kan testi
50 yaş ve sonrasında sigmoidoskopi ne sıklıkla yapılmalıdır?
Her 5 yılda bir
Kolonoskopi ne zaman yapılmalıdır?
50 yaş ve üzerindeki bireyler için 10 yılda bir
