Klasyfikacja chorób przyzębia Flashcards
Stary podział chorób przyzębia:
• choroby dziąseł • przewlekłe zapalenia przyzębia • agresywne zapalenia przyzębia • zapalenia przyzębia w przebiegu chorób ogólnych • ostre stany przyzębia • deformacje i wady wrodzone lub nabyte
Nowa klasyfikacja chorób przyzębia:
- choroby przyzębia
a. zdrowie przyzębia, choroby dziąseł
• zdrowie przyzębia i zdrowie dziąseł
• zapalenie dziąseł wywołane przez biofilm nazębny
• choroby dziąseł nie wywołane przez biofilm nazębny
b. zapalenie przyzębia
• martwicze choroby przyzębia
• zapalenie przyzębia
• zapalenie przyzębia jako objaw chorób ogólnoustrojowych
c. inne stany chorobowe wpływające na przyzębie
• choroby wpływające na tkanki podtrzymujące przyzębia
• ropnie przyzębne i zmiany endo-perio
• deformacje i stany chorobowe błony śluzowej
• urazy wywołane przez siły zgryzowe
• czynniki związane z zębami i protezami - choroby wokół implantów
a. zdrowie wokół implantów
b. zapalenie błony śluzowej wokół implantów
c. peri-implantitis
d. ubytek takanek miękkich i twardych wokół implantów
Jak dzielimy pacjentów z chorym przyzębiem w zależności od “opanowania” choroby?
- pacjent z chorobą przyzębia: stabilny, zdrowe przyzębie
- pacjent z chorobą przyzębia: pojedyncze miejsca z zapaleniem dziąseł
- pacjent z chorobą przyzębia: niestabilny, nawracające zapalenie przyzębia
Zdrowie przyzębia i dziąseł - jakie wyróżniamy podgrupy?
• zdrowie kliniczne dziąseł na zdrowym przyzębiu
• zdrowie kliniczne dziąseł na zredukowanym przyzębiu → utrata przyczepu łącznotkankowego
a. pacjent ze stabilnym zapaleniem przyzębia → utrata kości
b. pacjent bez zapalenia przyzębia
Zapalenie dziąseł wywołane przez biofilm - jakie wyróżniamy podgrupy?
- związane tylko z biofilmem
- modyfikowane ogólnymi lub miejscowymi czynnikami ryzyka
- powiększenie dziąseł wywołane przez przyjmowane leki
→ krwawienie > 10%
Czym charakteryzuje się zapalenie dziąseł u pacjenta ze stabilnym zapaleniem przyzębia i zredukowanym przyzębiem?
głębokość kieszonek ≤ 3 mm
Jakie czynniki ogólne modyfikują zapalenie dziąseł wywołane przez biofilm?
- palenie
- hiperglikemia
- odżywianie - niedożywienie
- leki
- hormony steroidowe (pokwitanie, cykl menstruacyjny, ciąża, doustna antykoncepcja)
- zaburzenia hematologiczne - białaczka
Jakie czynniki miejscowe modyfikują zapalenie dziąseł wywołane przez biofilm?
c• zynniki sprzyjające retencji płytki nazębnej – nawisy, poddziąsłowe brzegi uzupełnień
• suchość jamy ustnej
Jakie leki mogą powodować powiększenie dziąseł i sprzyjać zapaleniu dziąseł wywołanemu przez biofilm?
- leki przeciwdrgawkowe (fenytoin, walproinian sodu)
- blokery kanałów wapniowych (amlodypina, nifedypina, werapamil, diltiazem, felodypina)
- leki immunosupresyjne (cyklosporyna)
- antykoncepcja doustna – wysokie dawki
Czym może być spowodowane zapalenie dziąseł niewywołane przez biofilm nazębny?
- zaburzenia genetyczne/rozwojowe
• wrodzona włókniakowatość dziąseł. - swoiste infekcje
a. bakteryjne
• Neisseria gonorrhoeae
• Treponema pallidum
• Mycobacterium tuberculosis
• paciorkowcowe zapalenie dziąseł
b. wirusowe
• wirus Coxsackie (choroba dłoni, stóp i jamy ustnej)
• HSV I i II (infekcja pierwotna i wtórna)
• VZV (ospa i półpasiec – nerw V)
• HPV
c. grzybicze
• andydozy
• inne (histoplazmoza, aspergilloza) - stany zapalne i choroby immunologiczne
a. reakcje nadwrażliwości
• alergia kontaktowa
• plazmocytarne zapalenie dziąseł
• rumień wysiękowy wielopostaciowy
b. śluzówkowo-skórne choroby autoimmunologiczne
• pęcherzyca zwykła
• pemfigoid
• liszaj płaski
• toczeń rumieniowy (układowy i krążkowy)
c. ziarniniakowate zmiany zapalne (ziarniniakowatość ustno-twarzowa)
• choroba Crohna
• sarkoidoza - procesy odczynowe
a. nadziąślaki
• nadziąślak włóknisty
• wapniejący ziarniniak fibroblastyczny
• nadziąślak naczyniowy (ziarniniak ropotwórczy)
• ziarniniak obwodowy olbrzymiokórkowy - nowotwory
a. zmiany przednowotworowe
• leukoplakia
• erytroplakia
b. zmiany nowotworowe
• rak płaskonabłonkowy
• naciek białaczkowy
• chłoniak (Hodgkin, Non-Hodgkin) - choroby hormonalne, wywołane nieprawidłowym odżywianiem, choroby metaboliczne
a. niedobory witamin – niedobór witaminy C - zmiany wywołane urazem
a. mechanicznym
b. chemicznym
c. termicznym - pigmentacje dziąsłowe
a. melanoplakia
b. melanoza palaczy
c. pigmentacje polekowe (leki antymalaryczne, minocyklina)
d. tatuaż amalgamatowy
Martwicze choroby przyzębia - jakie wyróżniamy podgrupy?
- martwicze zapalenie dziąseł (NG)
- martwicze zapalenie przyzębia (NP)
- martwicze zapalenie jamy ustnej (NS)
Jakie przewlekłe i ciężkie upośledzenia odporności predysponują do martwiczych chorób przyzębia? Jaki stan kliniczny wiąże się z tymi stanami?
DOROŚLI:
• HIV+/AIDS z liczbą CD4+<200 i oznaczalnym poziomem wirusa
• inne ciężkie schorzenia ogólne z immunosupresją
DZIECI:
• ciężkie niedożywienie
• fatalne warunki bytowe
• ciężkie zakażenia wirusowe (odra, opryszczka, cytomegalia, ospa, malaria, choroby gorączkowe)
→ NG, NP., NS, Noma, możliwa progresja
Jakie przejściowe i/lub łagodne upośledzenia odporności predysponują do martwiczych chorób przyzębia?
PACJENCI Z ZAPALENIEM DZIĄSEŁ:
• niekontrolowane czynniki: stres, żywienie, palenie, nawyki
• wcześniej występujące choroby martwicze, kratery międzyzębowe
→ uogólnione NG, możliwa progresja do NP
• miejscowe czynniki: stłoczenie korzeni, przemieszczenia zębów
→ zlokalizowane NG, możliwa progresja do
NP
• częste czynniki predysponujące do
schorzeń martwiczych
→ NG - rzadka progresja
PACJENCI Z ZAPALENIEM PRZYZĘBIA:
• częste czynniki predysponujące do
schorzeń martwiczych
→ NP - rzadka progresja
Na czym powinna opierać się klasyfikacja zapalenia przyzębia jako objawu chorób ogólnoustrojowych?
na zasadniczej chorobie ogólnej, zgodnie z kodem ICD-10
Choroby ogólnoustrojowe mające wpływ na przyzębie - podział (ICD-10):
- Zaburzenia ogólnoustrojowe mające największy wpływ na utratę tkanek przyzębia
poprzez oddziaływanie na zapalenie przyzębia - 1 Zaburzenia genetyczne
- 1.1 Choroby związane z zaburzeniami immunologicznymi
- 1.2 Choroby wpływające na błonę śluzową jamy ustnej oraz tkanki dziąseł
- 1.3 Choroby obejmujące tkankę łączną
- 1.4 Zaburzenia metaboliczne i endokrynologiczne
- 2 Choroby związane z nabytym niedoborem odporności
- 3 Choroby zapalne
- Pozostałe nieprawidłowości ogólnoustrojowe mające wpływ na
powstawanie chorób przyzębia - Nieprawidłowości ogólnoustrojowe mogące prowadzić do utraty tkanek przyzębia spowodowanej zapaleniem przyzębia
- 1 Nowotwory
- 2 Inne zaburzenia mające wpływ na tkanki przyzębia
Jakie zaburzenia genetyczne związane z zaburzeniami immunologicznymi mają wpływ na utratę tkanek przyzębia?
- Zespół Downa
- Zespół niedoboru adhezji leukocytów
- Zespół Papillona-Lefevre`a
- Zespół Haima-Munka
- Zespół Chediaka-Higashiego
Ciężka neutropenia
• Neutropenia wrodzona (Zespół Kostmanna)
• Neutropenia cykliczna
Choroby pierwotnego niedoboru odporności
• Przewlekła choroba ziarniniakowa
• Zespół hiperimmunoglobulin E
• Zespół Cohena
Jakie zaburzenia genetyczne wpływające na błonę śluzową ju i tkanki dziąseł wpływają na utratę tkanek przyzębia?
Pęcherzowe oddzielanie się
naskórka (EB)
• EB dystroficzny
• Zespół Kindlera
• Niedobór plazminogenu
Jakie zaburzenia genetyczne obejmujące tkankę łączną mają wpływ na utratę tkanek przyzębia?
• Zespół Ehlersa-Danlosa (typ IV, VIII) • Obrzęk naczynioruchowy (niedobór inhibitora C1) • Toczeń rumieniowaty układowy
Jakie metaboliczne i endokrynologiczne zaburzenia genetyczne mają wpływ na utratę tkanek przyzębia?
• Choroby spichrzeniowe glikogenu • Choroba Gauchera • Hipofosfatazja • Krzywica hipofosfatemiczna • Zespół Hajdu-Cheneya
Jakie choroby związane z nabytym niedoborem odporności wpływają na utratę tkanek przyzębia?
- Neutropenia nabyta
* Zakażenie HIV
Jakie choroby zapalne wpływają na utratę tkanek przyzębia?
• Nabyte pęcherzowe
odzdzielanie naskórka
• Choroby zapalne jelit
Jakie nieprawidłowości ogólnoustrojowe mają wpływ na powstawanie chorób przyzębia?
- Cukrzyca
- Otyłość
- Osteoporoza
- Zapalenie stawów(RZS, choroby zwyrodnieniowe stawów)
- Stres emocjonalny i zaburzenia depresyjne
- Palenie tytoniu (uzależnienie od nikotyny)
- Leki