Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Perio > Aftozy > Flashcards

Aftozy Flashcards

1
Q

W przypadku występowania jakich zmian w ju diagnostyka a co za tym idzie leczenie przysparza największych problemów?

A

obecność pęcherzy, nadżerek lub owrzodzeń (w przypadku infekcji wirusowej lub grzybiczej rozpoznanie najczęściej nie jest trudne, problem stwarza RAS = Recurrent Aphthous Stomatitis)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Epidemiologia aft nawracających:

A
  • 17-50% z nieznaczną przewagą wśród kobiet
  • według polskich badań 11-30%
  • afty nawracające występują znacznie częściej u osób o wyższym statusie społecznym i u osób narażonych na stres
  • często występują rodzinnie (>45%), zwłaszcza u bliźniąt jednojajowych
  • najczęściej występująca choroba błony śluzowej ju o charakterze nieinfekcyjnym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jaka jest najczęściej występująca choroba błony śluzowej ju o charakterze nieinfekcyjnym?

A

afty nawracające

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Na jakim podłożu dochodzi do rozwoju aft nawracających?

A

na tle zaburzeń odpowiedzi immunologicznej (im większe zaburzenia, tym cięższy przebieg kliniczny choroby)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Miejscowe czynniki sprzyjające powstawaniu aft?

A
  • uraz podprogowy (nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne, obecność startych i ostrych zębów, paraunkcje, urazy powstające podczas szczotkowania zębów, spożywania twardych pokarmów czy w wyniku leczenia stomatologicznego, w tym znieczulenia)
  • zmniejszenie rogowacenia błony śluzowej (np. po zaprzestaniu palenia)
  • mogą pojawić się bez uchwytnej przyczyny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jak określamy uraz prowadzący do powstania atf?

A

uraz podprogowy = bezpośrednio nie prowadzi do przerwania ciągłości nabłonka ju lub uszkodzenia podnabłonkowej tkanki łącznej, stanowi podłoże, na którym pojawiają się wykwity aftowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jakie ogólne czynniki sprzyjają powstawaniu aft?

A
  • mogą pojawić się bez uchwytnej przyczyny
  • najczęściej: niedobory kwasu foliowego, witaminy B12, żelaza oraz choroby pasożytnicze
  • predyspozycje wrodzone
  • zaburzenia emocjonalne i czynniki psychiczne
  • stres (przemęczenie fizyczne i psychiczne)
  • infekcje bakteryjne i wirusowe
  • choroby układowe (szczególnie krwi)
  • niedobory żywieniowe
  • alergie i nietolerancje lub nadwrażliwości pokarmowe
  • u kobiet: może być związane z fazami cyklu menstruacyjnego, przyjmowaniem doustnych leków antykoncepcyjnych lub zaburzeniami hormonalnymi o innym podłożu
  • ilościowe i jakościowe zaburzenia w wydzielaniu śliny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Czym mogą być wywołane zaburzenia odporności prowadzące do pojawienia się aft?

A
  • przemęczenie i stres
  • czynniki bakteryjne i wirusowe
  • dyskorelacja hormonalna
  • alergia
  • nadwrażliwość pokarmowa
  • krzyżowa reakcja immunologiczna zachodząca pomiędzy Streptococcus sanguis a mitochondrialnym białkiem szoku termicznego
  • grupa czynników oddziałująca jednocześnie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Czym są wykwity pseudoaftowe?

A

= afty objawowe

afty, które ulegają trwałej eliminacji z ju po skutecznym wyleczeniu choroby podstawowej lub wyrównaniu stwierdzonych nieprawidłowości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Czym są afty objawowe?

A

= wykwity pseudoaftowe

afty, które ulegają trwałej eliminacji z ju po skutecznym wyleczeniu choroby podstawowej lub wyrównaniu stwierdzonych nieprawidłowości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Przeciwko jakim strukturom występują autoprzeciwciała u chorych z aftami?

A

przeciwko różnym strukturom nabłonka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

W jaki sposób powstają wykwity aftowe?

A

dochodzi do bezpośredniej lizy keratynocytów w wyniku reakcji immunopatologicznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jak zmienia się aktywność komórek układu odpornościowego u osób z aftami nawracającymi?

A 
1. wrodzona odpowiedź immunologiczna
• preaktywacja neutrofili
• nadreaktywność neutrofili
• wysoki poziom składowych dopełniacza
• zwiększona liczba komórek NK
2. nabyta odpowiedź immunologiczna
A. humoralna
podwyższenie liczby limfocytów B
B. komórkowa
• zaburzenie stosunku komórek CD4+ / CD8+
• podwyższenie liczby komórek CD25+
• zwiększenie liczby komórek TCR γ/δ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jak zmienia się działalność neutrofili u osób z aftami nawracającymi?

A

neutrofile występują w stanie przewlekłej preaktywacji (zarówno podczas występowania zmian, jak i w okresach remisji)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jak zmienia się pojemność antykosydacyjna surowicy krwi u osób z aftami nawracającymi?

A

zwiększone wytwarzanie reaktywnych form tlenu i obniżona pojemność antyoksydacyjna surowicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jak zmienia się aktywność układu dopełniacza u osób z aftami nawracającymi?

A

wysoki poziom składowych układu dopełniacza i jego zwiększona aktywność hemolityczna (w wyniku stałego zużycia poszczególnych składników układu dopełniacza dochodzi do zwiększonej ich syntezy, m.in. przez komórki wątroby) → obecność zwiększonej ilości produktów aktywacji układu dopełniacza we krwi ma wpływ na funkcję komórek immunokompetentnych (w tym neutrofili)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jak zmienia się liczba limfocytów TCR γ/δ u osób z aftami nawracającymi?

A

wzrasta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Za co odpowiedzialne są limfocyty T CD4+?

A

za sekrecję cytokin

Th1 (T CD4+ typu 1) → IL-2 i interferon γδ

Th2 (T CD4+ typu 2) → IL-4, -5, -6 i -10

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Za co odpowiedzialne są limfocyty T CD8+?

A

są komórkami cytotoksycznymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jakie zadanie pełnią cytokiny?

A
  • mają wiodące znaczenie regulacyjne w odpowiedzi immunologicznej, koniecznej do eliminacji konkretnych czynników infekcyjnych
  • uczestniczą w wygaszaniu odpowiedzi alergicznej i autoimmunologicznej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jaką funkcję pełni IL-2?

A
  • stymuluje proliferację komórek T, B, makrofagów i dużych ziarnistych limfocytów
  • nasila cytotoksyczność komórek T, NK i LAK (Lymphokine activated killer)
  • wykazuje działanie przeciwwirusowe i przeciwnowotworowe
  • indukuje uwalnianie innych cytokin prozapalnych (IL-1, IL-6, TNFα) oraz IL-3, -4 i -5
  • aktywuje komórki docelowe poprzez połączenie się ze swoistymi receptorami na ich powierzchni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jak zmienia się liczba limfocytów T u osób z aftami nawracającymi?

A

ulega obniżeniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Jak zmienia się liczba komórek z receptorem dla IL-2 u osób z aftami nawracającymi?

A

zwiększa się

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jak zmienia się liczba limfocytów B u osób z aftami nawracającymi?

A

zwiększa się

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Jak zmienia się liczba dziewiczych komórek CD4+ i CD8+ u osób z aftami nawracającymi?

A

zwiększa się

26
Q

Jak zmienia się liczba komórek pamięciowych nie mających markerów CD4 i CD8 u osób z aftami nawracającymi?

A

zwiększa się

27
Q

Jaka jest zależność pomiędzy ciężkością zaburzeń immunologicznych a ciężkością klinicznych objawów aft nawracających?

A

im większy stopień odchyleń tym cięższy przebieg choroby

28
Q

W jaki sposób hipotetyczny czynnik predysponujący do wystąpienia aft (np. wirusowy) wpływa na układ odpornościowy?

A

domniemywa się, że czynniki predysponujące powodują aktywację komórek układu immunologicznego i pojawienie się na nich receptora dla IL-2

29
Q

Jak określamy wykwit pierwotny w aftach?

A

nie został określony (jest opisywany najczęściej jako plama lub plamka, rzadziej jako grudka, pęcherzyk lub wykwit plamkowo-grudkowy)

30
Q

Jakie objawy prodromalne zwiastują pojawieniem się wykwitu aftowego?

A

pieczenie lub mrowienie 24-48 h przed pojawieniem się wykwitu

31
Q

Jak określamy wykwit wtórny w aftach?

A

nadżerki lub owrzodzenia

32
Q

Jak wygląda wykwit wtórny afty?

A
  • ograniczone, płytkie, koliste lub owalne nadżerki albo owrzodzenia
  • pojedyncze lub mnogie
  • kremowobiała powierzchnia nekrotyczna, otoczona rąbkiem zapalnym
  • rozwijają się na zapalnym rumieniowym i lekko obrzękniętym podłoży, wyraźnie odróżniającym się od pozostałej niezmienionej zapalnie błony śluzowej
33
Q

Czy naciek zapalny w aftach penetruje w głębsze struktury błony śluzowej i podśluzowej tkanki łącznej?

A

nie (USG pozwoliło to wykluczyć)

34
Q

Gdzie w ju mogą występować afty?

A

na błonie śluzowej jamy ustnej pokrytej nabłonkiem nierogowaciejącym (policzki, krawędzie języka, wargi, dno ju, podniebienie miękkie, łuki podniebienne i tylna ściana gardła)

35
Q

Jakie czynniki zmniejszają częstość występowania aft?

A
  • na błonie śluzowej ju pokrytej nabłonkiem rogowaciejącym

* u palaczy

36
Q

Czym charakteryzują się afty nawracające?

A
  • bolesne nadżerki gojące się samoistnie po ok. 8 dniach
  • najbardziej bolesne na brzusznej powierzchni języka
  • brak innych zmian w okolicy (błona śluzowa niezmieniona)
37
Q

Jak dzielimy afty nawracające?

A
  • afty Mikulicza (afty małe, MiRAS)
  • afty Suttona (afty duże, MaRAS)
  • afty opryszczkopodobne (HeRAS)
  • zespół Behceta
38
Q

Afty Mikulicza:

A
  • nadżerka (według prezentacji pani doktor plama → pęcherzyk → ubytek z wysiękiem)
  • może występować pojedynczo lub w liczbie mnogiej
  • goi się w ciągu 7-14 dni bez pozostawienia blizny
39
Q

Jak dzielimy afty Mikulicza według ich przebiegu klinicznego?

A
  • afty nawracające małe o przebiegu łagodnym - pojawiają się raz na trzy miesiące lub rzadziej, a ich średnica jest mniejsza od 0,5 cm
  • afty nawracające małe o ciężkim przebiegu - pojawiają się przynajmniej raz w miesiącu od kilku lat, a ich średnica mieści się w przedziale 0,5 - 1 cm
40
Q

Na czym polega rozpoznanie aft nawracających?

A
  • na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego
  • stwierdzenie obecności nawracających bolesnych nadżerek, pokrytych włóknikowym nalotem, otoczonych rąbkiem zapalnym, występujących na niezmienionej błonie śluzowej
41
Q

Który rodzaj aft jest najcięższy?

A

afty Suttona (ok. 10% chorych z RAS)

42
Q

Afty Suttona:

A

= okołogrudkowe nawracające martwicze zapalenie błony śluzowej
• najcięższa odmiana aft
• bolesne owrzodzenia o średnicy 1-2 cm
• ich liczba waha się od jednego do kilku
• bardziej bolesne od MiRAS → pacjenci mogą mieć trudności z mówieniem i przyjmowaniem pokarmów
• objawy prodromalne (ból i pieczenie połączone z obrzękiem i stanem zapalnym) bardziej nasilone niż w MiRAS
• czasem pojawiają się objawy ogólnoustrojowe (osłabienie i poczucie zmęczenia)
• może dojść do powiększenia okolicznych węzłów chłonnych
• początkowe uszkodzenie błony śluzowej o wyglądzie kilkumilimetrowej białej nadżerki szybko się rozszerza i przechodzi w owrzodzenie, któremu towarzyszy stwardnienie i nacieczenie podłoża
• goją się kilka lub kilkanaście tygodni z pozostawieniem blizn
• mają skłonność do występowania na podniebieniu miękkich i tylnej ścianie gardła w okolicy małych gruczołów ślinowych znacznie utrudniając połykanie

43
Q

Z czym należy różnicować aftę Suttona?

A

z owrzodzeniem nowotworowym lub swoistym

44
Q

Jakie powinno być postępowanie w przypadku głębokiego owrzodzenia, niewykazującego tendencji do zmniejszania się w okresie powyżej 14 dni od podjęcia leczenia?

A
  • pobranie wycinka z pogranicza zmiany i zdrowej błony śluzowej w celu weryfikacji histopatologicznej
  • szczególnie zasadne gdy chory jest leczony od niedawna, a wykwity na błonie śluzowej nie mają charakteru nawrotowego
45
Q

Na jakiej podstawie rozpoznajemy afty Suttona?

A

pojedyncze, rzadziej mnogie nawracające owrzodzenia na błonie śluzowej ju trwających kilka tygodni i gojących się z powstaniem blizny

46
Q

Afty opryszczkowe:

A
  • 10% chorych z RAS, przeważnie w trzeciej dekadzie życia, częściej u kobiet
  • liczne zmiany (nawet około stu)
  • nadżerki pokryte włóknikowym nalotem i otoczone rąbkiem zapalnym
  • średnica 1-2 mm (drobniejsze od pozostałych)
  • mogą występować także na błonie śluzowej żującej → mogą pojawić się w każdym miejscu błony śluzowej ju
  • mogą łączyć się ze sobą → wykwity są wtedy większe i ich kształt staje się nieregularny (może to utrudniać rozpoznanie)
  • goją się po 7-21 dni bez pozostawienia blizny
  • wykazują tendencję do nawrotów w okresach krótszych niż miesiąc
  • bolesne → dyskomfort i trudności w przyjmowaniu pokarmu
47
Q

Zespół Behceta:

A
  • wielosystemowe przewlekłe schorzenie zapalne związane z antygenem zgodności tkankowej HLA-B51
  • występuje rzadko, u mężczyzn 25-30 lat (na zachodzie częściej u kobiet), mniej niż 10% dotyczy dzieci
  • charakterystyczna triada objawów (afty nawracające ju i narządów płciowych oraz nawracające zapalenie tęczówki)
  • towarzyszą objawy skórne, stawowe, neurologiczne oraz choroby nerek i przewodu pokarmowego
  • najczęstsze powikłanie śmiertelne to objawy ze strony naczyń krwionośnych (zarówno tętniczych i żylnych)
  • wykwity w ju przebiegają niekiedy z objawami ogólnymi (podniesiona temperatura, ogólne osłabienie, złe samopoczucie i bóle stawowe)
48
Q

Triada zespołu Behceta:

A
  • nawracające afty błony śluzowej jamy ustnej
  • nawracające afty narządów płciowych
  • nawracające zapalenie tęczówki oka

UWAGA: objawy te nie muszą być obecne naraz – często są bardzo rozłożone w czasie

49
Q

Jakie zmiany w układzie immunologicznym zachodzą u osób z zespołem Behceta?

A
  • nadreaktywność neutrofili → charakterystyczne uszkodzenie naczyń
  • zwiększony poziom IL8 (odpowiedzialna za aktywację neutrofili)
  • podwyższony poziom T CD4+, T CD8+ i HT TCR γ/δ
50
Q

Czym jest jedoobjawowa postać zespołu Behceta?

A

cykliczne występowanie małych, licznych aft nawracających w ju (zdarza się, że dopiero po latach pojawia się któryś z pozostałych objawów umożliwiający prawidłowe rozpoznanie)

51
Q

Z czym należy różnicować afty małe?

A

z nadżerkami pochodzenia urazowego lub powstałymi w wyniku przebiegu poronnych postaci infekcji wirusowych

52
Q

Z czym należy różnicować afty duże?

A

z owrzodzeniami pochodzenia nowotworowego, infekcyjnego (gruźlica, kiła), odleżynowego, urazowego lub powstałymi w przebiegu chorób układowych (niedokrwistość, białaczka, wrodzone lub nabyte upośledzenie odpowiedzi immunologicznej, zaburzenia wchłaniania jelitowego, alergie i nadwrażliwości pokarmowe, nieżyty błony śluzowej przewodu pokarmowego o różnej etiologii)

53
Q

Z czym należy różnicować afty opryszczkopodobne?

A

z objawami infekcji wirusowych w ju

54
Q

Od czego zależy sposób leczenia aft nawracających?

A

od ich postaci klinicznej

55
Q

Od czego należy rozpocząć leczenie aft?

A
  • dorowadzenie higieny jamy ustnej do właściwego stanu
  • usunięcie ewentualnych czynników urazowych
  • zalecenie łagodnej diety
56
Q

Na czym polega leczenie aft małych?

A

ogranicza się najczęściej do zastosowania leczenia miejscowego z zastosowaniem sterydowych lub niesterydowych leków przeciwzapalnych oraz preparatów przyspieszających regenerację nabłonka

57
Q

Jakie preparaty stosujemy w miejscowym leczeniu aft?

A
  • złożone preparaty przeciwzapalne, znieczulające, ściągające: kortykosterydy, roztwory tetracykliny, benzydaminy i chlorheksydyny lub przyspieszające gojenie (np. Solcoseryl)
  • w przypadku nasilonych dolegliwości bólowych: miejscowo 0,25% roztwór hydrokortyzonu (w postaci aplikacji powierzchniowej lub zroszenia błony śluzowej tylko w gabinecie lekarskim, do domu może być zalecony łagodny preparat sterydowy)
  • w przypadku owrzodzeń pokrytych grubą warstwą nekrotyczną: stosowanie przez kilka dni preparatu umożliwiającego enzymatyczne usunięcie mas martwiczych (np. papainy) - w celu polepszenia penetracji substancji czynnych
58
Q

Czy leczenie miejscowe aft ma wpływ na ich nawroty?

A

nie

59
Q

Na czym polega leczenie ciężkiej postaci klinicznej aft?

A
  • badanie ogólne krwi obwodowej z uwzględnieniem poziomu żelaza, glukozy, witaminy B12
  • badanie w kierunku nietolerancji glutenu
  • badanie obecności pasożytów przewodu pokarmowego u dzieci
  • leczenie miejscowe jak w przypadku aft małych
  • ogólnoustrojowo: witaminy A, C, D, PP, kwas foliowy i żelazo; leki przeciwalergiczne; sterydy
  • leczenie immunostymulujące lub immunomodulujące(w związku z występowaniem zaburzeń immunologicznych)
  • biostymulacja laserowa(trudno gojące się zmiany, zlokalizowane w miejscach szczególnie narażonych na uraz)
  • w przypadkach podejrzenia nadwrażliwości pokarmowej, stosowany jest dzienniczek dietetyczny
60
Q

Kiedy w przypadku leczenia aft stosujemy ogólnoustrojową sterydoterapię?

A
  • w przypadku aft utrzymujących się przez wiele tygodniu lub gdy wykwity są zlokalizowane w miejscach niedostępnych dla terapii miejscowej
  • preparatem najczęściej jest Prednisolan w dawce od 20 do 40 mg przez 7 dni, przez następne 7 dni dawka zredukowana o połowę, następnie terapia podtrzymująca - małe dawki co drugi dzień (nie zakłóca osi przysadkowo-nadnerczowej i minimalizuje działanie uboczne leku)
61
Q

Jakie składniki pokarmowe najczęściej powodują wystąpienie aft?

A
  • kawa
  • herbata
  • kakao i produkty z jego zawartością
  • pomidory
  • cytrusy
  • brokuły
  • oberżyny
  • orzechy
62
Q

W jaki sposób stosowanie lasera biostymulującego wpływa na gojenie aft?

A
  • promień lasera działający bezpośrednio na wykwit dostarcza energię komórką nabłonka, które przyspieszają proliferację → sktócenie okresu turn-over i szybsze wygojenie rany
  • w zmianach szczególnie bolesnych stosuje się laser Nd-Yag → wytworzona podczas zabiegu na powierzchni wykwitu warstwa zwęglonych tkanek stanowi barierę ochronną przed czynnikami urazowymi i infekcyjnymi powodując zmniejszenie dolegliwości bólowych i szybsze gojenie zmiany

Perio (21 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions