Kamien Flashcards

1
Q

El Azuzul

A

Olmekowie. Osada, pewnie niegdyś część z San Lorenzo albo jakaś osada powiązana z San Lorenzo.
Znaleziono wiele rzeźb – ludzi i jaguarów. Dwaj mężczyźni naprzeciw dwóch jaguarów. Być może bracia bliźniacy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hunahpu i Xbalanque

A

Legenda Olmecka: Bliźniacy (Hunahpu i Xbalanque) i bóg kukurydzy: Bóg kukurydzy zostaje zabity przez bogów śmierci. Powiesili jego głowę na drzewie. Jedna z córek boga śmierci dotyka głowę myśląc, że to owoc, i zostaje zapłodniona przez splunięcie. Ucieka na ziemię. Rodzą się dwaj bliźniacy. Na ziemi grają cały czas w piłke, jak się dowiadują, że ich ojciec tak robił. Bogom śmierci to przeszkadza, bo hałasują i zaprosili ich do siebie by ich zabić. Jednak bliźniacy pokonują bogów śmierci i doprowadzają do ożywienia swojego ojca.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Figurka z Las Limas

A

Olmekowie: Figurka na ktorej tyle pojawiają się postacie bogów olmeckich i na podstawie której rekonstruuje się 10 głównych bóstw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Rio Motagua

A

Olmekowie - Jedyne źródło jadeitu znane obecnie (środkowa-południowa Guatamala)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Teopantecuanitlan

A

wpływy Olmeckie poza Olmanem.
Apogeum rozwoju – 1000-800 pne. Stan Guerrero
zagłębiony dziedziniec. Cztery wyobrażenia w kształcie T. Do dziedzińca wprowadzano kanał. Może dziedziniec był pokryty wodą, znad wody wyłaniały się 4 postacie bóstw. W centrum jest boisko – albo autentyczne, albo symboliczne. (Istnieją również konotacje astronomiczne. )

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jaskinia Oxtotitlan

A

wpływy Olmeckie poza Olmanem.
Stan Guerrero.
Jaskinia z malowidłem mężczyzny i jaguara

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wpływy Olemckie poza Olmanem (4 na zachód, 2 w maxyku centralnym)

A
"na Zachód:
Teopantecuanitlan
Jaskinia Oxtotitlan
Juxtlahuaca
Chalcatzingo
Cantralny Mexyk:
Tlapacoya
Tlatilco"
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Juxtlahuaca

A

“wpływy Olmeckie poza Olmanem. Stan Guerrero. 800 pne
malowidlo naścienne.
Jeniec związany sznurem (?). Przypomina styl La-Vente. “

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Chalcatzingo

A

“wpływy Olmeckie poza Olmanem. Stan Meroles
Święty Krajobraz. Trzy góry, przy których znajdowało się miasto, a na horyzoncie wulkan.
Mało jest przykładów stanowisk w tym okresie, które miałoby taka sztukę.
Reliefy naścienne. Tron przypominający trony Olmeckie. Zagłębiony dziedziniec (jak w Teopantecuanitlan i w San Lorenzo)
Pod zagłębionym dziedzińcem odkryto kilka pochówków. W jądrze tronu również odkryto pochówki.
Piramidy, przy największej – rezydencja elit (a tam również pochówki).
Relief El Rey”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Tlapacoya

A

“Meksyk, Wczesny Okres PreKlasyczny. 2000 – 1000/900 pne
Stanowisko leży u stup nieczynnego wulkanu, przy jeziorze Chalco.
Znaleziono różne elementy olmeckie – figury, ozdoby ceramiki itp.
Niewiele wiemy o tym stanowisku z powodu zniszczenia. “

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Tlatilco

A

“Meksyk, Wczesny Okres PreKlasyczny. 2000 – 1000/900 pne
Cmentarz. Łącznie odkryto 500 grobów, ok. 350 zostało opracowanych.
Większość grobów wyposażona w zabytki ceramiczne, wśród nich również z motywami Olmeckimi. (Krzyż świętego Andrzeja, ptako-smok…)
Stanowisko najlepiej znane przez figurki (których jest bardzo dużo) i pieczęcie.
Znaleziono też formy lokalne ceramiki, podobna do kultury Moche (a wcześniej – kultura Chavin)”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Tres Zapotes

A

“koniec o. Olmeckiego i cały o. EpiOlmecki
Okres EpiOlmecki 400/300 BC —250ne
 Stela C z Tres Zapotes”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Stela C z Tres Zapotes

A

“Okres EpiOlmecki.
Dolna część znaleziona przez Sterlinga, górna część później – pojawia się data – jedna z najwcześniejszych dat zapisanych w długiej rachubie znanych z terenów Ameryki. (32 rok BC)
Punkt naliczania kalendarza – 3114 r BC (rok zero) – rok w którym Bóg Kukurydzy stworzył świat (wg mitologii Majów i innych kultur Mezoamerykańskich) “

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Pismo Przesmyku (Isthiam Script)

A

“Pismo z okresu Epi=Olmeckiego.

• La Mojarra, Stela 1 - II wiek ne - bardzo rozwinięte&raquo_space; pismo musiało pojawić się już wcześniej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kaufman i Justeson

A

dwaj badacze próbujący odczytać pismo Przesmyku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Michael Coe i Stephen Houston

A

podwarzają odszyfrowane pismo Kaufmana i Justesona, na podstawie maski znalezionej w kolekcji prywatnej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

stelle z pismem/datą - Olmeckie i epi-Olmeckie (4)

A

“• La Mojarra, Stela 1 – II wiek ne. Horyzont Epi-Olmecki (Post Olmecki). Pismo przesmyku (Isthiam script)
• Statuetka z Tuxtla - Data zapisan: 162 ne
• Stela z Tres Zapotes zapisdługiej daty - zapisana 32 BC
• Maska z prywatnej kolekcji, z pismem przesmykowym”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Mezopotamia - Kultury od 7K do 5K pne

A

”> Kultura Hassuna - od 7k pne
> Kultura Samarra - koniec 7k pne
> Kultura Halaf - początek 6k pne
> Kultura Ubaid - od 5,900/5,800 pne - Uruk/Eridu. “

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kultura Hassuna (okres, domy, ceramika)

A

“Mezopotamia. Początek 7k pne
duże osady. Prostokątne domy z gliny (cegła mułowa)
Ceramika - dekoracje proste, geometryczne. Pojawiają się cieńkie ściany”

20
Q

Kultura Samarra (okres, domy, ceramika)

A

“Mezopotamia, koniec 7 k pne.
Duże osady, niektóre otoczone murem. Domy gliniane (cegła mułowa). Pojawia się plan domu na osi łamanej. ““mini labirynt””
Ceramika: wysokiej jakości, dobra technika, naczynia luksusowe, wzory zoomorficzne i geometryczne. Pojawiają się figurki kobiet”

21
Q

Kultura Halaf (okres, domy, ceramika)

A

“Mezopotamia, początek 6k pne
domy z cegły mułowej, nowe typy budowli: plan koła, połączony z prostokątem.
Ceramika: bardzo rozwinięta, dekorowana, większość cienkościenna, elementy geometryczne o zoomorficzne. Figurki kobiet. Pojawiają się pieczęcie (później przekształcone w tokeny)”

22
Q

Kultura Ubaid (Obeid) (okres, domy, ceramika, gospodarka, pochówki, stanowiska)

A

“Mezopotamia, początek 5900/5800 pne
Duże wsie (jak miasta tyle że rolnicze), cegła mułowa, domy ““labiryntowe””. Pojawia się świątynia/miejsce władcy = konstrukcja na planie trójdzielnym. Pojawiają się budowle na podwyższeniu, pojawia się ryzalit.
Ceramika: naczynia z dziubkami, dekorowane elementami zoomorficznymi. bardzo dużo produkcja&raquo_space; przemysł&raquo_space; handel. narzędzie użytkowe/ceremonialne z ceramiki. gliniane figurki.
gospodarka: rolniczo-hodowlana. niewiele upraw roślin. rozwój rybołóstwa, duże kości dzikich zwierząt&raquo_space; polowanie,
pochówki - pod domami i cmentarze. potem tylko cmentarze.
stanowiska: Uruk, Eridu”

23
Q

jaskinia Mladecz

A

dorzecze Dunaju. Sztuka naskalna - znak zrobione czerwoną ochrą.

24
Q

El Castillo

A

Hiszpania. Oryniak
Tutaj głównie przedstawienia dłoni.
Ostatnio za pomocą badań Izotopów Uranu i Toru – 40800 lat
Kto wykonał te przedstawienia? W tym okresie na tych terenach jeszcze mieszkają neandertalczycy. (sprawa wciąż otwarta)

25
Q

El Pindal

A

“Hiszpania. Kultura Oryniacka.

Sławny mamut. Jest małym przedstawieniem, 30/40 cm. “

26
Q

Jaskinia Chauveta

A

Jaskinia Oryniacka. Bizonio-kobieta

27
Q

La Pasiega

A

“4 połączone jaskinio-galerie.

Badania stylistyczne i radiowęglowe – kultura Solutrejska i Magdaleńska. “

28
Q

Jaskinie ze Sztuką Paleolitu

A
"El Castillo (Hiszpania)
Jaskinia Mladec (Czechy)
El Pindal (Hiszpania)
Jaskinia Chauveta (Francja)
La Pasiega (Francja)"
29
Q

Magdaleńska “Vanus” w Polsce

A

“– Wilczyce, Dzierżysław

– Obłazowa”

30
Q

Powrót na Niż Europejski

A

po II pleniglacjale.

31
Q

Podział Magdalenianu

A

 Inicjalny (najstarszy) Magdalenian – 16-15K BP
 Środkowy Magdalenian – 15-13.5K BP
 Późny Magdalenian – 13.5-12,2K BP

32
Q

Stanowiska Magdalenianu w Polsce (12)

A
"Maszycka
Dzierżysław
Hłomcza
Wilczyce
Samborowice
Ćmielów – „Mały Gawroniec”
Klementowice
Wrocław – Żerniki, stan. 25
Obłazowa
Rydno II/59
Podczerwone
Stara Lubovna"
33
Q

Maszycka

A

Wczesny Magdalenian

Grób 16 osobników – zbrodnia/obrządek?

34
Q

Dzierżysław

A

“Magdalenian
Stanowisko otwarte. Duży szałas z bruki.
Ludność Magdaleńska jako pierwsza wykorzystuje bruki kamienne jako część ze swojego mieszkania.
„Figurka Wenus” – z płytki hematytowej.
Płytka hematytowa z „rytem” kobiety.
Formy przed-rdzeniowe = wstępnie obrobione/testowanie bryły”

35
Q

Hłomcza

A

“Magdalenian
Stanowisko otwarte nad Sanem (dobre na stanowisko rybackie)
Piękne krzemieniarstwo:
Przygotowanie bryły w świetny sposób.
Rylec. Drapacze smukłe (nie krótkie).
Wiórki tylcowe. Przekłuwacze – w Magdalenie końcówki są świetnie dopracowane, bardzo ostre/kłujące.
Rylce Papuzi dziób. Podwójne rylce Lacan – tylko ludność magdaleńska wykonywała ostrza Lacan. “

36
Q

Ostrza Lecan

A

tylko ludność magdaleńska wykonywała ostrza Lacan

37
Q

Krzemień z Birczy

A

“Surowiec odkryty przez Magdalenian. Świetny materiał. Da się z niego zrobić bardzo duże wióry.
Ma wiele obliczy i kolorów
Krzemienie różnią się jeden od drugiego, ale łączy ich litotamnie.
Materiał ma zawsze plamki.
(W jaskini Ciemnej znaleziono dwa artefakty z birczy. )
 jeśli znajdziemy krzemień z Birczy możemy twierdzić, że jest to Magdalenian. “

38
Q

Wilczyce

A

“Magdalenian
Stanowisko bardzo zniszczone, jeszcze w plejstocenie, przez kliny mrozowe. (drugi przypadek zniszczonego stanowiska przez plejstocen jest Brzoskwinia)
Przedstawienia Wenus magdaleńskiego
szczątki dziecka”

39
Q

Ćmielów – „Mały Gawroniec”

A

“Magdalenian
Zabytki w jamie, jak neolityczna (pucharów lejkowatych) ale zespół Magdaleński
Wiórki Tylcowe, drapacze smukłe, technika zatępiskowa “

40
Q

Klementowice

A

“Na krańcach Magdalenianu.

Zęby konia, kilkadziesiąt artefaktów – dużo przekłuwaczy, rylec.”

41
Q

Wrocław – Żerniki, stanowisko 25

A

“Osadnictwo równoległe do kultury hamburskiej (o hamburskiej będzie mowa później – sprawdza wejście na niż, czego Magdalenian nie robi).
Jednozadziorce – które później są przewodnią formą w kulturze Hamburkiej.
Płytki kamienne, krzemienie, tylczaki o załamanym tylcu (podobne do kultury Cresswelskiej – będzie o tym później).
Zaplecze surowcowe jest narzutowym bałtyckim – najłatwiej tam dostępny – to małe bryły&raquo_space; nie dają dużego pola do popisu. “

42
Q

Obłazowa

A

“Magdalenian - Jaskinia.
Poza jaskonią, tuż przy niej, operowała ludność późno-magdaleńska z jednozadziorcami albo hamburska. Inwentarz: nie ma rdzeni. Jest kilka narzędzi, może z harpuna, kilka wiórów. Nie ma debitażu (żadnych odpadków)
Obłazowa ma również wyroby z krzemienia z Birczy (PIC) w inwentarzu poza jaskinią. “

43
Q

Podwójne półtylczaki

A

“¿ Czym są podwójne półtylczaki (półtylczak z podwójną podstawą) znalezione w inwentarzu? (PIC)
 W Polsce znane tylko z późnego Magdalenianu (np. Rydno)
 Cecha podwójnego półtylczaka: są ukośne a potem spadają prosto. Tworzą bardzo ostry dziubek.
Stanowiska: Obłazowa, Podczerwone, Rydno. Narzędzie późnego Magdalenianu.”

44
Q

Podczerwone

A

Nad czarnym Dunajcem. Tam też również podwójny półtylczak (publikowany, kiedy ten z Obłazowej jeszcze nie był znany)

45
Q

Stara Lubovna

A

“Wiele badaczy kwestionuje, czy to Magdalenian.
Znajdują krzemień z Birczy.