Archeologia Śrdowiskowa Flashcards
1
Q
Banada
A
równina w Ameryce Południowej nawiedzana wylewami rzek.
2
Q
równina w Ameryce Południowej nawiedzana wylewami rzek.
A
Banada
3
Q
Brama
A
szerokie obniżenie między grupami górskimi.
4
Q
szerokie obniżenie między grupami górskimi.
A
Brama
5
Q
Cypel
A
klin lądu wchodzący w morze.
6
Q
klin lądu wchodzący w morze.
A
Cypel
7
Q
Debrza
A
forma parowu wytworzona w zalesionym terenie o łagodniejszych zboczach i oddzielonym dnie.
8
Q
forma parowu wytworzona w zalesionym terenie o łagodniejszych zboczach i oddzielonym dnie.
A
Debrza
9
Q
Depresja
A
obszar lądowy leżący poniżej poziomu morza. Najgłębsza to rów Jordanu wraz z Morzem Martwym - 392 m p.p.m., największa - Kaspijska 710 000 km2, najgłębszą kryptodepresją jest niecka Bajkału - 1164 m p.p.m.
10
Q
obszar lądowy leżący poniżej poziomu morza. Najgłębsza to rów Jordanu wraz z Morzem Martwym - 392 m p.p.m., największa - Kaspijska 710 000 km2, najgłębszą kryptodepresją jest niecka Bajkału - 1164 m p.p.m.
A
Depresja
11
Q
Dolina
A
długa, najczęściej rozgałęziona forma terenu, powstała wskutek erozyjnej działalności rzeki stale płynącej lub okresowej.
12
Q
długa, najczęściej rozgałęziona forma terenu, powstała wskutek erozyjnej działalności rzeki stale płynącej lub okresowej.
A
Dolina
13
Q
Drumlin
A
podłużny niewysoki pagórek (dług. 100 - 150 m, wys. 5 - 60 m) pochodzenia polodowcowego, występuje gromadnie. W Polsce w okolicach Dobrzynia nad Wisłą zajmują 32 km2.
14
Q
podłużny niewysoki pagórek (dług. 100 - 150 m, wys. 5 - 60 m) pochodzenia polodowcowego, występuje gromadnie. W Polsce w okolicach Dobrzynia nad Wisłą zajmują 32 km2.
A
Drumlin
15
Q
Dział
A
silnie wydłużony pagórek lub wzgórze między dwiema dolinami.
16
Q
silnie wydłużony pagórek lub wzgórze między dwiema dolinami.
A
Dział
17
Q
Field
A
rozległy, silnie spłaszczony obszar noszący ślady lodowcowych przekształceń (liczne barańce, niewielkie wały).
18
Q
rozległy, silnie spłaszczony obszar noszący ślady lodowcowych przekształceń (liczne barańce, niewielkie wały).
A
Field
19
Q
Głaz
A
duży odłam skały litej, o rozmiarach od kilku decymetrów do kilku metrów.
20
Q
duży odłam skały litej, o rozmiarach od kilku decymetrów do kilku metrów.
A
Głaz
21
Q
Głaz narzutowy - eratyk
A
- fragment skalny różnej wielkości przyniesiony przez lądolód.
22
Q
- fragment skalny różnej wielkości przyniesiony przez lądolód.
A
Głaz narzutowy - eratyk
23
Q
Gołoborza
A
nagromadzenie bloków i gruzu skalnego, przeważnie pokryte roślinnością, występujące w szczytowych partiach niektórych gór.
24
Q
nagromadzenie bloków i gruzu skalnego, przeważnie pokryte roślinnością, występujące w szczytowych partiach niektórych gór.
A
Gołobrza
25
Góra stołowa - stoliwo
góra o bardzo wyraźnie spłaszczonym, rozległym wierzchołku, odciętym ostrymi krawędziami od stromych stoków.
26
góra o bardzo wyraźnie spłaszczonym, rozległym wierzchołku, odciętym ostrymi krawędziami od stromych stoków.
Góra stołowa - stoliwo
27
Górotwór
obszar górski jednolity pod względem krajobrazu lub sposobu powstania.
28
obszar górski jednolity pod względem krajobrazu lub sposobu powstania.
Górotwór
29
Grań
stromy, ostry, często poszarpany skalisty grzbiet górski.
30
stromy, ostry, często poszarpany skalisty grzbiet górski.
Grań
31
- jest to podłużna wypukłość powierzchni ziemi położona na zboczu.
Grzbiet
32
Grzbiet
- jest to podłużna wypukłość powierzchni ziemi położona na zboczu.
33
Holweg - głębocznica
forma przypominająca wąwóz, wytworzona w materiale zwięzłym, wskutek działalności kół wozów ułatwiających erozyjną działalność wód opadowych.
34
forma przypominająca wąwóz, wytworzona w materiale zwięzłym, wskutek działalności kół wozów ułatwiających erozyjną działalność wód opadowych.
Holweg - głębocznica
35
Jar
młoda dolina wycięta przez wodę w strukturze płytowej.
36
młoda dolina wycięta przez wodę w strukturze płytowej.
Jar
37
Kanion
głęboko wycięta dolina rzeczna o bardzo stromych zboczach.
38
głęboko wycięta dolina rzeczna o bardzo stromych zboczach.
Kanion
39
Kar
- cyrk lodowcowy - wklęsła kotlina, z trzech stron otoczona stromymi ścianami, często wypełniona wodą.
40
- cyrk lodowcowy - wklęsła kotlina, z trzech stron otoczona stromymi ścianami, często wypełniona wodą.
Kar
41
Karling
turnia o zboczach ograniczonych urwistymi ścianami.
42
turnia o zboczach ograniczonych urwistymi ścianami.
Karling
43
Kem
- pagórek lub wzgórze utworzone przez akumulację materiałów lodowcowych, z jednej strony ograniczony ścianą lodu.
44
- pagórek lub wzgórze utworzone przez akumulację materiałów lodowcowych, z jednej strony ograniczony ścianą lodu.
Kem
45
Kopa
góra o stromych stokach i zaokrąglonym niezbyt szerokim wierzchołku.
46
góra o stromych stokach i zaokrąglonym niezbyt szerokim wierzchołku.
Kopa
47
Kotlina
rozległa, wklęsła forma terenu, otoczona ze wszystkich stron wzniesieniami i niezbyt wydłużona.
48
rozległa, wklęsła forma terenu, otoczona ze wszystkich stron wzniesieniami i niezbyt wydłużona.
Kotlina
49
Kraina
określony i nazwany imieniem własnym teren, wyróżniający się zespołem cech fizyczno-geograficznych.
50
określony i nazwany imieniem własnym teren, wyróżniający się zespołem cech fizyczno-geograficznych.
Kraina
51
Karjobraz
ogół cech wyróżniających określony teren.
52
ogół cech wyróżniających określony teren.
Krajobraz
53
Kuesta
próg - stroma krawędź w terenie między łagodnie nachylonymi warstwami skalnymi, z których górne są twarde, odporne na wietrzenie, zaś dolne ulegają erozji
54
próg - stroma krawędź w terenie między łagodnie nachylonymi warstwami skalnymi, z których górne są twarde, odporne na wietrzenie, zaś dolne ulegają erozji
Kuesta
55
Lęk - synklina
wklęsła część fałdu powstałego przez wygięcie warstw podczas procesu fałdowania.
56
wklęsła część fałdu powstałego przez wygięcie warstw podczas procesu fałdowania.
Lęk-synklina
57
Marmit
lejowate zagłębienie skalne o wygładzonych ścianach, wyżłobione pod lodowcem, wskutek wirowego ruchu wody i odłamów skalnych.
58
lejowate zagłębienie skalne o wygładzonych ścianach, wyżłobione pod lodowcem, wskutek wirowego ruchu wody i odłamów skalnych.
Marmit
59
Masyw
zwarty i jednolity górotwór bez wyraźnych łańcuchów górskich i bez stromych szczytów.
60
zwarty i jednolity górotwór bez wyraźnych łańcuchów górskich i bez stromych szczytów.
Masyw
61
Magot
twardzielec, chom - ostaniec wznoszący się ponad powierzchnią krasowego zrównania.
62
twardzielec, chom - ostaniec wznoszący się ponad powierzchnią krasowego zrównania.
Magot
63
Mulda
niecka, kotlina - szerokie, zamknięte wgłębienie o kształcie okrągłym lub eliptycznym, powstałe przez wgięcie warstw skorupy ziemskiej.
64
niecka, kotlina - szerokie, zamknięte wgłębienie o kształcie okrągłym lub eliptycznym, powstałe przez wgięcie warstw skorupy ziemskiej.
Mulda
65
Muton-baraniec
podłużny lub kopulasty występ podłoża skalnego, wygładzony i porysowany przez lodowiec.
66
podłużny lub kopulasty występ podłoża skalnego, wygładzony i porysowany przez lodowiec.
Muton-baraniec
67
Nizina
teren znajdujący się na bezwzględnej wysokości od 0 do ok. 300 m nad poziomem morza. Rozległe niziny nazywamy niżem.
68
teren znajdujący się na bezwzględnej wysokości od 0 do ok. 300 m nad poziomem morza. Rozległe niziny nazywamy niżem.
Nizina
69
Nunatak
skalista wyspa wystająca spod lądolodu, ale nim nie pokryta.
70
skalista wyspa wystająca spod lądolodu, ale nim nie pokryta.
nunatak
71
Oronium
nazwa łańcucha górskiego (np. Tatry).
72
nazwa łańcucha górskiego (np. Tatry).
Oronium
73
Ostaniec
góra lub wzgórze wznoszące się ponad powierzchnią zrównania, zachowane przed denudacją z powodu szczególnej odporności.
74
góra lub wzgórze wznoszące się ponad powierzchnią zrównania, zachowane przed denudacją z powodu szczególnej odporności.
Ostaniec
75
Oz
silnie wydłużona forma pagórkowata w postaci długiego, krętego wału, powstała w szczelinie lądolodu.
76
silnie wydłużona forma pagórkowata w postaci długiego, krętego wału, powstała w szczelinie lądolodu.
Oz
77
Pagórek
wypukła forma terenu o wysokości względnej kilku do kilkunastu metrów.
78
wypukła forma terenu o wysokości względnej kilku do kilkunastu metrów.
Pagorek
79
Parów
forma podobna do wąwozu, ale o łagodnych zboczach, przeważnie porośniętych roślinnością, o nieco szerszym dnie oddzielonym załomem od zboczy.
80
forma podobna do wąwozu, ale o łagodnych zboczach, przeważnie porośniętych roślinnością, o nieco szerszym dnie oddzielonym załomem od zboczy.
Parów
81
Peneplana
teren prawie poziomy, lekko falista równina.
82
teren prawie poziomy, lekko falista równina.
Peneplana
83
Piedmont
równina wyżynna będąca przedpolem gór.
84
równina wyżynna będąca przedpolem gór.
Piedmont
85
Pik
stromy szczyt górski
86
stromy szczyt górski
Pik
87
Plaja - takyr
- płaski obszar pokryty iłem, mułem lub piaskiem, stanowiący dno bezodpływowego okresowego jeziora w suchym klimacie.
88
- płaski obszar pokryty iłem, mułem lub piaskiem, stanowiący dno bezodpływowego okresowego jeziora w suchym klimacie.
Plaja - takyr
89
Płaskowyż
meseta - teren wyżynny, słabo rozczłonkowany dolinami o rozległej równinnej wierzchowinie.
90
meseta - teren wyżynny, słabo rozczłonkowany dolinami o rozległej równinnej wierzchowinie.
Płaskowyż
91
Pobrzeże
- bliżej nie określona część lądu w sąsiedztwie wybrzeża
92
- bliżej nie określona część lądu w sąsiedztwie wybrzeża
Pobrzeże
93
Podnóże
część terenu, z którego została wypiętrzona góra (lub góry).
94
część terenu, z którego została wypiętrzona góra (lub góry).
Podnóże
95
Pojezierze
obszar młodej rzeźby glacjalnej, na którym występują liczne jeziora związane ze zlodowaceniem oraz formy rzeźby powstałe wskutek nagromadzenia osadów przez lądolód (moreny, drumliny, ozy, sandry, kemy).
96
obszar młodej rzeźby glacjalnej, na którym występują liczne jeziora związane ze zlodowaceniem oraz formy rzeźby powstałe wskutek nagromadzenia osadów przez lądolód (moreny, drumliny, ozy, sandry, kemy).
Pojezierze
97
Polije
duże zagłębienie kotlinowe o płaskim dnie, powstałe wskutek procesów krasowych - może być suche lub stale wypełnione wodą.
98
duże zagłębienie kotlinowe o płaskim dnie, powstałe wskutek procesów krasowych - może być suche lub stale wypełnione wodą.
Polije
99
Przełącz
obniżenie linii grzbietowej między dwoma wierzchołkami
100
obniżenie linii grzbietowej między dwoma wierzchołkami
Przełącz
101
Przełom
odcinek doliny o dnie węższym, zboczach wyższych i bardziej stromych.
102
odcinek doliny o dnie węższym, zboczach wyższych i bardziej stromych.
Przełom
103
Przesmyk
wąski pas lądu między dwoma obszarami wód - morzami, jeziorami.
104
wąski pas lądu między dwoma obszarami wód - morzami, jeziorami.
Przesmyk
105
Przewieszka
ściana tak stroma, że odchylona jest w stronę doliny (obserwatora).
106
ściana tak stroma, że odchylona jest w stronę doliny (obserwatora).
Przewieszka
107
Region
określony i nazwany imieniem własnym teren, wyróżniający się zespołem cech krajobrazowych, naturalnych lub wynikających z działalności człowieka.
108
określony i nazwany imieniem własnym teren, wyróżniający się zespołem cech krajobrazowych, naturalnych lub wynikających z działalności człowieka.
Region
109
Rzeźba
ukształtowanie powierzchni Ziemi.
110
ukształtowanie powierzchni Ziemi.
Rzeźba
111
Sandr-zandr
rozległy, płaski stożek utworzony ze żwirów i piasków osadzonych przez wody wypływające spod lodowca i spływające z jego powierzchni.
112
rozległy, płaski stożek utworzony ze żwirów i piasków osadzonych przez wody wypływające spod lodowca i spływające z jego powierzchni.
Sandr-zandr
113
Serak
wielka bryła lodu powstała wskutek łamania się lodowca na stromym progu skalnym w dolinie lodowcowej.
114
wielka bryła lodu powstała wskutek łamania się lodowca na stromym progu skalnym w dolinie lodowcowej.
Serak
115
Siodło
jest to obniżenie grzbietu powstałe między dwoma sąsiednimi wzniesieniami.
116
jest to obniżenie grzbietu powstałe między dwoma sąsiednimi wzniesieniami.
Siodło
117
Skalica
forma terenu, gdzie lita skała ukazuje się na powierzchni, nie przykryta zwietrzeliną (potocznie nazywana skałą). Zależnie od kształtów wyróżnia się: grzyby skalne, iglice, turniczki, chłopki, maczugi, materace, mury, kopy, ambony, baszty itp.
118
forma terenu, gdzie lita skała ukazuje się na powierzchni, nie przykryta zwietrzeliną (potocznie nazywana skałą). Zależnie od kształtów wyróżnia się: grzyby skalne, iglice, turniczki, chłopki, maczugi, materace, mury, kopy, ambony, baszty itp.
Skalica
119
Spadek
nachylenie powierzchni terenu względem płaszczyzny poziomej. Jeżeli spadek wynosi np. 6,7% = 67 m/km, tzn. na długości jednego kilometra różnica wysokości wyniesie 67 m.
120
nachylenie powierzchni terenu względem płaszczyzny poziomej. Jeżeli spadek wynosi np. 6,7% = 67 m/km, tzn. na długości jednego kilometra różnica wysokości wyniesie 67 m.
Spadek
121
Szczyt
najwyższy punkt na wypukłej formie terenu (np. pagórek, wzgórze, góra).
122
najwyższy punkt na wypukłej formie terenu (np. pagórek, wzgórze, góra).
Szczyt
123
Ściana
stok bardzo stromy, niemal pionowy, wysoki i obnażony.
124
stok bardzo stromy, niemal pionowy, wysoki i obnażony.
Ściana
125
Taras/Terasa
płaski, poziomy próg na zboczu doliny rzeki lub nad brzegami morza, powstały wskutek wzmożonej działalności erozyjnej.
126
Teren
jest to dowolna część lądu o nieograniczonym zasięgu;- falisty - posiada długie skłony o niewielkich wysokościach, bez ostrych krawędzi, wysokości względne do 50 m;
- pagórkowaty - posiada niewielkie wysokości względne (jak falisty), ale dość strome i krótkie stoki;
- górzysty - posiada wysokości względne od 50 do 300 m, wzgórza mają dość strome stoki, niewielkie obszary równinne;
- górski - wysokości względne przekraczają 300 m, dość strome stoki, częściowo skalisty, wyraźne działy wodne;
- wysokogórski - posiada liczne formy polodowcowe lub lodowce, urwiste ściany skalne, ostre wierzchołki i granie.
127
Trawers
górski szlak wiodący w poprzek zbocza lub ściany górskiej.
128
górski szlak wiodący w poprzek zbocza lub ściany górskiej.
Trawers
129
Turnia
skalista góra o stromych ścianach i ostrym wierzchołku.
130
skalista góra o stromych ścianach i ostrym wierzchołku.
Turnia
131
Urwisko
- stroma, nieraz pionowa ściana podlegająca denudacji głównie przez obrywanie i odpadanie materiału.
132
- stroma, nieraz pionowa ściana podlegająca denudacji głównie przez obrywanie i odpadanie materiału.
Urwisko
133
Uwał
większa od lejka wklęsła forma krasowa
134
większa od lejka wklęsła forma krasowa
Uwał
135
Watt
płaski, szeroki pas wybrzeża, okresowo zalewany przez morze w czasie przypływu.
136
płaski, szeroki pas wybrzeża, okresowo zalewany przez morze w czasie przypływu.
Watt
137
Wądół
- forma parowu o błotnistym dnie, powstała wskutek pełznięcia napojonego wodą materiału skalnego (ziemistego).
138
- forma parowu o błotnistym dnie, powstała wskutek pełznięcia napojonego wodą materiału skalnego (ziemistego).
Wądół
139
Wąwóz
wydłużona wklęsła forma o jednostronnym spadku, urwistych zboczach i wąskim dnie.
140
wydłużona wklęsła forma o jednostronnym spadku, urwistych zboczach i wąskim dnie.
Wąwóz
141
Wertepy
teren trudny do przebycia dla ludzi lub pojazdów.
142
teren trudny do przebycia dla ludzi lub pojazdów.
Wertepy
143
Widnokrąg
linia, wzdłuż której widoczna z danego stanowiska część terenu lub powierzchni morza, wydaje się stykać ze sklepieniem niebieskim.
144
inia, wzdłuż której widoczna z danego stanowiska część terenu lub powierzchni morza, wydaje się stykać ze sklepieniem niebieskim.
Widnokrąg
145
Wierzchołek
jest to najwyższa część góry
146
jest to najwyższa część góry
Wierzchołek
147
Wyżyny
powierzchnia lądu znajdująca się wyżej niż niziny. Rozległe wyżyny noszą nazwę wyżu.
148
powierzchnia lądu znajdująca się wyżej niż niziny. Rozległe wyżyny noszą nazwę wyżu.
Wyżyny
149
Zbocze
jest to część góry między wierzchołkiem a podnóżem.
150
jest to część góry między wierzchołkiem a podnóżem.
Zbocze
151
Zona-strefa
obszar wydzielony z większego obszaru.
152
obszar wydzielony z większego obszaru.
zona-strefa
153
Zlewisko
obszar, z którego wody powierzchniowe spływają do jednego morza lub oceanu.
154
obszar, z którego wody powierzchniowe spływają do jednego morza lub oceanu.
Zlewisko
155
Źleb
długa, wąska forma wklęsła na bardzo stromym stoku, wycięta w litej skale wskutek działalności wód deszczowych i roztopowych oraz osuwających się piargów i lawin kamienistych.
156
długa, wąska forma wklęsła na bardzo stromym stoku, wycięta w litej skale wskutek działalności wód deszczowych i roztopowych oraz osuwających się piargów i lawin kamienistych.
Źleb
