Egipt i Bliski Wschód Flashcards

1
Q

Antropopresja

A

Ogół działania człowieka mającego wpływ na środowisko przyrodnicze, w którym żyje (S. Kadrow, 2010)
 Najbardziej zauważalne zjawisko wpływające na przyrodę – rolnictwo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Pierwsze ślady udomowienia na świecie (6 ośrodków)

A

“bliski wschód - 10K pne (pszenica, jęczmień, koza, owca)
pd-wsch Azja - 9K pne (ryż, groch, fasola)
Daleki wschód - 8 K pne (proso, koza, świnia)
Północna Afryka - 8K pne (sorgo, proso, bydło rogate)
Środkowa Amryka - 8K pne (kukurydza, dynia, tykwa, papryka, fasola)
Andy - 8K pne (dynia, tykwa, papryka, fasola, ziemniaki, lama, alpaka)”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

K Natufijska (okres, teren, specyfika, 3 stanowiska)

A

“koniec neolitu (10500-8300K pne)
żyzny półksiężyc
początki uprawy zboża, początki osadnictwa, początki handlu wymiennego
Beidah (południe, Jordan); Ain Malaha (Eynan, Galilea); Wadi Natuf (góry Karmel)”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Beidha

A

“Stanowisko, m.in. Natufien i neolit preceramiczny. Jordan południowy.
Znaleziono pomieszczenia kamienne, ślady po belkach, początki budowli prostokątnych. Początki ““uliczek”””

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wadi Natuf

A

“Stanowisko k Natufien.
Odkryte przez Dorothy Garrod (30 lata XX wieku)
Pierwsze odkryte stanowisko k. Natufien. Góry Karmel “

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jerycho

A

“Wiele Okresów, m. inn. Neolit preceraiczny. (Tel)
Osadnictwo z 100-1000 mieszkańcami. Rozwinięte ale brak ceramiki
Chaty: do kilkunastu metrów. Kamienne móro-ściany
Pochówki - pod podłogami. Wyciąganie czaszek z pochówków. “

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ain Gazal

A

“Jordan. M. in. Neolit Preceramiczny.

Figurki 0.5 metrowe i czaszki -maski “

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ogół działania człowieka mającego wpływ na środowisko przyrodnicze, w którym żyje (S. Kadrow, 2010)

A

Antropopresja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Dorothy Garrod

A

1892-1968, brytyjska archeolog, pierwsza kobieta profesor na uniwersytecie w Oxford i Cambridge
Odkrywczyni kultury Natufien

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Paleolit na Bliskim Wschodzie

A

“ Lower Paleolithic: 500,000
 Middle Paleolithic: 25,0000
 Upper Paleolithic: 60,000
 Late Paleolithic: 24,000 – 10,000 “

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kultury późnego Paleolitu Egipt

A

“Kultura Afjańska – 11-10 K pne
Kultura Esnańska – 10.5-9.5 K pne
Kultura Qadańska – 12-10.5 K pne”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Kultury Epipaleolitu na terenach egiptu

A

“Elkabian

Qarunian”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Neolit Pustyni Zachodniej

A

“Udomowienie zwierzat - 7/6 K pne

Stanowiska: Nabta Playa, Gebel Ramlah”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Nabta Playa

A

Stanowisko z okresu Neolity Pustyni Zachodniej, Egipt. Ok 6K pne. Stanowisko Megalityczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Gebel Ramlah

A

Stanowisko z okresu Neolity Pustyni Zachodniej, Egipt. Funkcjonuje do ok. 5K pne. Cmentarzysko i pozostałości po osadnictwie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Puchary Tulipanokształtne

A

Znaleziono na Stanowisku Gebel Ramlah (Neolit Pustyni Zachodniej), a potem również z k, Tasa (Neolit Delty Nilu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Djara

A

Kultura z Neolitu Pustyny Zachodniej, późniejsza (ok 5K pne). Już bliżej Delty Nilu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Neolityzacja Delty Nilu

A
"od ok. 5K pne. 
Kultury: Fajum 5300/5200 – 4500
Merimde - 5000/4900 = 4500/4400
Omari: 4700/4600 – 4400
Potem - k. Maadi-Buto/Kultura Dolno-Egipska"
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Neolityzacja Południa Egiptu

A
"od ok. końca 5 K pne / początek 4 k pne
Kultury:
Tasa-Badari: koniec 5k pne
Badari: 4100-3800/3700 pne
Potem: Nagada"
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Kultura Fajum

A

“Neolit Delty Nilu
5300-4500
Kultura Fayum A / Fayumian (potem Moerian: 4400-3400)
Jezioro Moeris. Pierwsze grupy rolnicze
Osadnictwo i Gospodarka: porozrzucane nad brzegami jeziora. Uprawa pszenicy i jęczmienia. Hodowla bydła, owcy i kozy. Rybołustwo i łowiectwo.
Znaleziska: Jamy Zasobowe. Dużo ostrzy do sierpów. Groty strzał. Żarna, rozcieracze. Kamienna głowica maczugi. Kamienne Palety. Elementy z kości - igły, harpuny, paciorki. Ceramika. Kosze wiklinowe.
Ceramika: bez dekoracji. czerwona albo czarna. powieszchcnia czasem polerowana/gładzona. “

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kultura Merimde

A

“Neolit Delty Nilu
5000/4900 – 4500/4400
Osadnictwo i Gospodarka: pozostałości osady rozłożone na 25 hektarów. (16K osób? 5 K osób?)
Pochówki: więcej pochówków niż Fajum. W jamach, często na prawym boku, czasem na lewym, zwykle na północ. Maty w pochówkach.
3 fazy kultury”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Kultura z Neolitu Pustyny Zachodniej, późniejsza (ok 5K pne). Już bliżej Delty Nilu.

A

Djara

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Stanowisko z okresu Neolity Pustyni Zachodniej, Egipt. Funkcjonuje do ok. 5K pne. Cmentarzysko i pozostałości po osadnictwie.

A

Gebel Ramlah

24
Q

Stanowisko z okresu Neolity Pustyni Zachodniej, Egipt. Ok 6K pne. Stanowisko Megalityczne

A

Nabta Playa

25
Q

“Udomowienie zwierzat - 7/6 K pne

Stanowiska: Nabta Playa, Gebel Ramlah”

A

Neolit Pustyni Zachodniej

26
Q

“Elkabian

Qarunian”

A

Kultury Epipaleolitu na terenach egiptu

27
Q

Merimde, Fayum A

A

“Dolny Egipt, Wczesno-pre-dynastyczny

5200-4500”

28
Q

Moerian-Omari

A

“Dolny Egipt, Wczesno-pre-dynastyczny

4500-3800”

29
Q

Kultura Dolno Egipska (wczesna, środkowa, późna)

A

“Dolny Egipt, Wczesno i Środkowo Pre Dynastyczny

3800-3300”

30
Q

Nagada II

A

“Dolny Egipt Środkowo Pre Dynastyczny : 3300-3200

Górny Egipt Środkowo Pre Dynastyczne: 3500-3200”

31
Q

Badari-Tasa

A

“Górny Egipt, Wczesno Predynastyczny

4500-3800”

32
Q

Nagada I

A

“Górny Egipt, środkowo Predynastyczny

3800-3500”

33
Q

Nagada III

A

“Górny i Dolny Egipt Póżno Predynastyczny i dynastyczny archaiczny
3200-2686 (dynastie 0-II)”

34
Q

Faysaliyya

A

“stanowisko UJ w Jordanii
paleolit, neolit, wczesny brąz
2 wykopy archeologiczne, 1 wykop geologicznych.
1) Konstrukcje 1 – Konstrukcja Kamienna:
2) Kontrukcja 2 – spora zagroda (wcześniej uznana za tamę)

35
Q

Fan skraper

A

drapacz retuszowany z płaskich bloków. Neolityczne (i wczesny brąz). Dużo takich krzemieni na stanowisku Faysaliyya w Jordanii

36
Q

Naczynie akaba

A

płaskodenna misa – chalkolit

37
Q

Kamień Pentaniowy

A

“służący zwykle do przywiązywania linii
Faysaliyya (Jordania) wstawiony w mur konstrukcji 2 (zagroda) - albo użyty na nowo bądź jest to kamień-bóstwo a nie kamień pentaniowy.

38
Q

Al-Munqata’a

A

“UJ w Jordanii. Stanowisko górskie, trudne do dostania się.
Neolityczna osada, od Neolitu pre-ceramicznego A, do późnego Neolitu ceramicznego (reprezentowane przez kulturę Jerycho 9 albo Gaba)

39
Q

różnica między ceramikąneolityczną a wczesnego brązu

A

Naczynia Neolityczne – błyszczące. Naczynia Wczesnobrązowe – matowe.

40
Q

Neolit w Anatolii

A

“1. Hacilar (od Neolitu A-ceramicznego)
2. Can Hassan (od Neolitu A-ceramicznego)
3. Catalhoyuk (od Neolitu Ceramicznego)

41
Q

Stanowiska UJ w Jordanii (2)

A

Faysaliyya

Al-Munqata’a

42
Q

“służący zwykle do przywiązywania linii
Faysaliyya (Jordania) wstawiony w mur konstrukcji 2 (zagroda) - albo użyty na nowo bądź jest to kamień-bóstwo a nie kamień pentaniowy.

A

Kamień Pentaniowy

43
Q

płaskodenna misa – chalkolit

A

Naczynie akaba

44
Q

drapacz retuszowany z płaskich bloków. Neolityczne (i wczesny brąz). Dużo takich krzemieni na stanowisku Faysaliyya w Jordanii

A

Fan skraper

45
Q

Okres Uruk

A

“Mezopotamia, Koniec IV tysiąclecia
Pismo - od tokenów do stelli z pismem
Sztuka - głowa damy z uruk; figutka mężczyzny (pre-adorant)
Społeczeństwo - rozdział funkcji społecznych (na rzemieślników itp.)
Ceramika - bardzo popularne misy ze zciętym wylewem; ćwieki urudzkie
Architektura - na planie trójdzielnym / w kształcie T / na podwyższeniu”

46
Q

ćwieki urudzkie

A

“mezopotamia, okres Uruk (koniec iV w)
wykonywane z cegły palonej (nie suszonej), wykorzystywane do dekoracji – np. zewnętrznych ścian świątynnych, oraz do ochrony – wypalane bardziej odporne na deszcz itp.”

47
Q

Głowa Damy z Uruk

A

“Mezopotamia | okres Uruk, koniec iV w pne.

złota głowo-maska”

48
Q

Okres Sumero-Akadyjski

A

“Mezopotamia, III tysiąclecie
 2900-2350 – okres starosumeryjski
 2340-2200 – okres akadyjski
 2112-2025 – okres neosumeryjski – III dynastia z Ur

> rozwój Państwa/Imperium/Cywilizacji

> Pismo - pojawiają się zapisy religijne, mity (epos o Gilgameszu), a później nawet przepisy kulinarne.

> architektura: Ziggurat - świątynie zaczynają nabierać różne kształty (nie tylko trójdzielne/kształt T), ale często budowane jako ziggurat”

49
Q

Okres Sumeryjski

A

“Mezopotamia
2900-2350 pne
Państwa-Miasta
Sztuka: adoranci, mężczyzna przedstawiony z długą brodą i wlosami. sztuka Reliefów Pasowych (Sztandar z ur, Stela Sępów)”

50
Q

Okres Akadyjski

A

“Mezopotamia
2340-2200
Centralizacja królestw Sumeryjskich pod władcą Akadyjskim.
Najbardziej znani władcy = Sargon Wielki, Naramsin
Sztuka - człowiek wciąż z brodą i długimi włosami. Adoranci. Reliefy nie pasemne (Stela Naramsina)”

51
Q

Okres Nowosumeryjski

A

“Mezopotamia
2112-2025
Powrót do kultury Sumeryjskiej, państwa-miasta.
Największy z centrum: Ur (–> III dyn z Ur)
najbardziej znany władca: Gudea z Lagasz
sztuka - powrót do reliefów pasmowych. Wiele rzeźb Gudei - bez brody”

52
Q

ENSI

A

“Okres Sumeryjski
2900-2350 pne
kapłan-władca”

53
Q

LUGAL

A

“Okres Sumeryjski
2900-2350 pne
kapłan-władca ensi któremu udało się mieć pod sobą więcej niż jedno miasto”

54
Q

“Okres Sumeryjski
2900-2350 pne
kapłan-władca”

A

ENSI

55
Q

“Okres Sumeryjski
2900-2350 pne
kapłan-władca ensi któremu udało się mieć pod sobą więcej niż jedno miasto”

A

LUGAL

56
Q

“Mezopotamia | okres Uruk, koniec iV w pne.

złota głowo-maska”

A

Głowa Damy z Uruk

57
Q

“mezopotamia, okres Uruk (koniec iV w)
wykonywane z cegły palonej (nie suszonej), wykorzystywane do dekoracji – np. zewnętrznych ścian świątynnych, oraz do ochrony – wypalane bardziej odporne na deszcz itp.”

A

ćwieki urudzkie