Kahirapan at Kalusugan Flashcards
isang kakulangan ng pangunahing pangangailangan ng tao
Kahirapan
kalagayang/katayuan ng isang tao na walang isang halaga ng mga pag-aaring materyal o salapi
Kahirapan
Sanhi at Bunga ng Kahirapan:
- Dinastiyang Politikal
- Unemployment/Kawalan ng trabaho
- Edukasyon
Pagkontrol ng pamilyang elite sa politika at ekonomiya na hadlang sa paglutas sa kahirapan. Ang lokal at pambansang posisyon na sangay ng ehekutibo at lehislatibo na naikikiling nila ang batas at patakaran na pabor sa kanilang interest at kapwa elite.
Dinastiyang Politikal
Pagkakaroon ng sapat na trabaho at mabuhay na lagpas sa pagtatamasa sa oportunidad sa pag-unlad. Batay sa Bank Database (2018-53%) at (2020-17.7%) pinakamababang antas sa Timog Silangang Asya
Unemployment/Kawalan ng trabaho
Walang access ang mga mamamayan sa edukasyon sanhi ng kahirapan kahit merong libreng edukasyon pampubliko.
Edukasyon
Uri ng Kahirapan:
- Lubos na kahirapan
- Relatibong kahirapan
- Pansitwasyong kahirapan
- Talamak (chronic)
- Panlungsod na kahirapan
- Kanayunang kahirapan
- Pinansyal na kahirapan
- Pangkalusugan na kahirapan
Kalagayan na hindi pagkakaroon ng pamamaraan upang makayanang at magkaroon ng kahit na pinakapayak na mga pangangailangang pantao kagaya ng malinis na tubig, nutrisyon, pangkalusugan, kasuotan at tirahan.
Lubos na kahirapan
Isang kalagayan ng pagkakaroon ng mas kaunting mapagkukunan o mas kakaunting kitang salapi kaysa sa mga ibang tao sa loob ng isang lipunan o bansa.
Relatibong kahirapan
Kahirapan pansamantalang lamang kung saan nararanasan ang “situational poverty” sanhi ng bagyo, krisis, paglindol, implasyon, atbp na maaring makakaalis sa uri ng kahirapan kung sa kanyang pagsisikap o kung may tutulong sa kanila.
Pansitwasyong kahirapan
Ang kahirapan ay pinasa sa mga indibidwal o pamilya mula sa mga henerasyon na karaniwang hindi na makaalis sa sitwasyon ng kahirapan.Wala ng dahilan makaalis o kasangkapan na tutulong sa kanila.
Talamak (chronic)
Kahirapan sa lugar ng metropolitan na may populasyon na higit sa 50,000.00 na sobra sa dami ng bilang populasyon. Nagiging sanhi ng karahasan,ingay,sikip na higit nagpapahirap sa mga mahihirap.
Panlungsod na kahirapan
Lugar na lalawigan na may populasyon na 50,000.00 na limitado sa mga serbisyo na magagamit o kailangan sa mga taong nakakaranas ng pampinansyal na suliranin na walang trabaho o kakulangan sa trabaho.
Kanayunang kahirapan
Kahirapan na kakapusan sa pera na pagtutustos sa mga pangunahing pangangailangan.
Pinansyal na kahirapan
Tumutukoy sa isang tao na nagkakaroon ng kahirapan sa pagkain na hindi alam tamang masustansiyang pagkain na puno ng nutrisyon na dapat kainin na nagiging sanhi ng sakit.
Pangkalusugan na kahirapan
Sanhi ng Kahirapan:
- Korapsyon/Katiwalian
- Mataas ng antas ng populasyon
- Katamaran at irresponsible ng magulang
- Kawalan ng edukasyon
- Kawalang trabaho/katamaran
- Imperyalismo
- Pyudalismo
- Neo Kolonyalismo
- Kasakiman
- Kawalan ng disiplina
Pagnanakaw ng mga tiwaling opisyal at kawani ng pamahalaan.
Korapsyon/Katiwalian
Labis na bilang ng tao na may kakulangan sa pinagkukunang-yaman.
Mataas ng antas ng populasyon
Maling pagplano ng magulang sa buhay at pagiging pabaya sa pagpapalaki ng maayos ng anak.
Katamaran at irresponsible ng magulang
Ang edukasyon ay yaman para sa maginhawang buhay kung kakulangan nito na nagpapahirap sa isang mamamayan na makahanap ng disenteng trabaho.
Kawalan ng edukasyon
Ang isang tao na nasa bahay lang na walang ginagawa upang maiahon ang sarili sa kahirapan o pagiging mapili sa trabaho na wala naman talaga kakayahan.
Kawalang trabaho/katamaran
Patakaran na kung saan ang isang bansa ay nasa kontrol ng ibang bansa na nagdudulot ng masamang impluwensiya at kultura sa bansa.
Imperyalismo
Ang lupain/lupain sakahan ay pag-aari ng iilang mayayaman o makapangyarihan sa lipunan at pamahalaan.
Pyudalismo
Ginagamit ito ng mga tusong mga pamamaraan sa pamamagitan ng ekonomiya at pulitika upang kontrolin nila ang mga mahihirap na bansa.
Neo Kolonyalismo
Pinipiling ipagbili ang kanilang prinsipyo upang umangat.Sobrang gusto yumaman o makaakyat sa itaas kahit madamay at mahatak ang ibang tao sa baba.
Kasakiman
Ahensya ng pamahalaan (Tulong sa mahihirap)
- Department of Social Welfare and Development (DSWD)
- Build, Build, Build Program
- Department of Labor and Employment (DOLE)
Pantawid Pamilyang Pilipino Program Act of 2010 (4p’s). Tulong ng pamahalaan sa mga mahihirap na tulong pinansyal. Ang layunin na mabawasan ang kahirapan sa pamamagitan ng paglalaan ng pondo para sa kalusugan at edukasyon.
Department of Social Welfare and Development (DSWD)
Proyekto pang-imprastraktura ng pamahalaan ng naglalayong magtatag ng mga daan, tulay, flood control at public transport (daungan, paliparan at riles ng tren) na magbibigay ng trabaho sa mga karaniwang mamamayan.
Build, Build, Build Program
Programa na Nego-Kart Project na pagtulong ng pamahalaan sa mga taga-lungsod sa pamamagitan ng pagbibigay ng trabaho.
Department of Labor and Employment (DOLE)
Batas para sa Kahirapan
- R. A. 10931 (Universal Access to Quality Tertiary Education Act)
- R. A. 8425 (Social Reform and Poverty Alleviation Act)
- Executive Order no.353 s.2004
- Executive Order no.52 (Lingap para sa Mahirap Program)
Pagkakaroon ng libreng matrikula at miscellaneous na tulong sa mga mahihirap para makatapos na pag-aaral.
R. A. 10931 (Universal Access to Quality Tertiary Education Act)
Isang batas na nagpapatibay sa repormang panlipunan at programa ng pagbabawas ng kahirapan.
R. A. 8425 (Social Reform and Poverty Alleviation Act)
Pagre-organisa ng National Anti-Poverty Commission sa pamamagitan ng pagtaas ng komposisyon.
Executive Order no.353 s.2004
Layuning “Kasaganahan sa lahat,lalo na sa mahirap”
Executive Order no.52 (Lingap para sa Mahirap Program)
pangangailangang kalusugan na kailangan ang tulong ng:
-pangmedisina
-pagsusuring pampagamot
-paglulunas ng pangmedisina
-diyagnosis na medikal
-ebalwasyong pang medisina
-serbisyong pangmedisina
Tumutukoy sa pagkakaroon ng malakas na katawan, maayos na pag-iisip, pagkontrol ng emosyon at matatag na paniniwala sa Diyos.
Kalusugan
Pagkakaroon ng sapat na enerhiya,kapasidad ng katawan na lumalaban sa sakit at pagkakaroon ng masayang buhay.
Kalusugan
Pamumuhay na may lubos na potensyal maging pangkatawan,pangkaisipan,pang-emosyonal at pang-espirituwal.
Kalusugan
7 aspeto ng kalusugan:
- Emosyonal na kalusugan
- Physical wellness
- Espirituwal na kalusugan
- Social wellness
- Intelektuwal na kalusugan
- Occupational wellness
- Enviromental wellness
Paglilinang ng positibong estilo ng pag-iisip at pagbuo ng kamalayan.
Emosyonal na kalusugan
Maayos ng pangnangalaga sa pisikal na anyo.
Physical wellness
Pagkakaroon ng paniniwala sa Diyos at sa sarili at magkaroon ng mga hanay ng mga prinsipyo, moral at paniniwal na nagbibigay ng layunin at kahulugan ng buhay.
Espirituwal na kalusugan
Paglikha ng positibong pakikipag-ugnay sa tao na malusog ang kasanayan sa komunikasyon.
Social wellness
Pagpapaunlad ng kaalaman at kasanyan ng tao.
Intelektuwal na kalusugan
Pagbabalanse ng personal na trabaho at paglilibang.
Occupational wellness
Pag-aalaga sa kapakanan at proteksyon sa sarili mula sa mga toxins sa kapaligiran.
Enviromental wellness
Uri ng Sakit:
- Nakakahawang sakit
- Sakit sa kakulangan
- Hindi nakakahawang sakit
- Sakit na namamana
a. Genetic na sakit
b. Non-genetic na sakit - Sakit sa Physiologikal
Kadalasang nakukuha sa pamamagitan ng pisikal na pakikisalamuha, pakikipagtalik, body fluids at paggamit ng mga bagay na ginagamit ng mga taong may nakakahawang sakit.
Nakakahawang sakit
Sakit na sanhi ng pagkawala ng ilang mahahalagang element sa diyeta na karaniwang sa isang partikular na bitamina/mineral.
Sakit sa kakulangan
Kadalasang mga sakit na namamana o nakukuha dahil sa pagiging madumi ang paligid,dala ng katandaan at walang disiplina sa pagkain.
Hindi nakakahawang sakit
Isang partikular na gene mula sa isa o parehong magulang na humahantong sa isang abnormality.
Sakit na namamana
Anumang sakit na sanhi ng hindi normal ang gene ng isang tao.
Genetic na sakit
Sakit na hindi genetiko ay karaniwang sanhi ng bakterya,virus at iba’t-ibang uri ng pamamaga.
Non-genetic na sakit
Isang sakit na kung saan ang isang organo o sistema sa malfunction ng katawan ay nagdudulot ng sakit.
Sakit sa Physiologikal
Uri ng mikrobyo (sanhi ng sakit)
- Virus
- Bakteria
- Fungi
- Bulate (Parasitic worms)
Pinakamaliit na mikrobyo na makikita lamang sa pamamagitan ng mikroskopyyo.
Sanhi: ubo, malaki sa trangkaso, tigdas, beke, bulutong tubig,atbp.
Virus
Mas malaki sa virus at nabubuhay kasma ang hangin,tubig at lupa.
Sanhi: Tuberkulosis,ubong may tunog at diphtheria
Bakteria
Halamang mikrobyo na nabubuhay at mabilis dumami sa madidilim at masamasang lugar.
Sanhi: alipunga at ibang sakit sa balat.
Fungi
Pinakamalaking pathogen na nabubuhay sa intestinal walls at nakikipag-agawan sa sustansya para sa katawan.
Hal: Ascaris, Tapeworm at Roundworm
Bulate (Parasitic worms)
Sanhi ng suliranin sa Kalusugan:
- Kahirapan
- Polusyon sa kapaligir
- Pag-inom ng alak at paninigarilyo
- Paggamit ng bawal na gamot, trangkaso
- Stress
- Sobrang pagtatrabaho
- Pagkain na hindi masustansiyang pagkain.
- Puyat
Paano mapapangalagaan ang Kalusugan;
- Kumain ng masusustansiyang pagkain
- Ehersisyo
- Tubig
- Sikat ng araw
- Balanse/Pagtitimpi
- Hangin
- Pahinga
- Personal Hygiene
- Malinis na paligid
Pagkain ng pampalusog na pagkain at pagkain nakakaapekto sa pakiramdam at abilidad upang tamasin ang masayang buhay.
Kumain ng masusustansiyang pagkain
Kailangan ng ating bato, temperature ng ating katawan at panatilihin ang ibang tubig sa ating katawan.
Tubig
Kailangan ng katawan ang bitamina D.
Sikat ng araw
Ang pagbabalanse ay tungkol sa pamumuhay na may kalidad.
Hal: ang pagkain ng marami ay magiging sanhi ng pagkabalisa ng sikmura at labis na katabaan.Ang hindi pagkain ay sanhi ng panghihina/pagkagutom.
Balanse/Pagtitimpi
Isa sa mga pinakamahalagang sa tao na kailangan ng tao upang mabuhay.
Hangin
Kailangan ng walong oras na pahinga upang mabisang magampanan ang tungkulin na nakaatang.
Pahinga
Bagay na kailangan upang magpatuloy ang magandang kondisyon ng katawan
Personal Hygiene
Ahensiya ng pamahalaan na nangangalaga ng Kalusugan:
- Department of Health (DOH)
- National Health Insurance Program (NHIP)
- PhilHealth
Nagbibigay ng mga pangunahing serbisyong pangkalusugan para sa publiko.
Department of Health (DOH)
Itinatag upang magkaroon ng seguridad ang lahat ng mamamayan at mapagkalooban ng may kalidad na mga pasilidad at serbisyong pangkalusugan na makakamit ang pangkalahatang kalusugan.
National Health Insurance Program (NHIP)
Maraming mamamayan na nakapagpapagamot, nabibigyang libreng gamot sa mga sakit (hika, dengue, katarata, atbp)
PhilHealth
Complete Treatment Pack:
Complete Treatment Pack:
1. Maabot ang mga pinakamahirap na mamamayan na mabigyang ng libreng gamot na mga pangunahing sakit sa bansa.
2. Magtalaga ng mga doctor,nars at kamadrona upang mgatugunan ang pangangailangan ng tao.
3. Pagbabakuna:
a.Programa sa Ina at Kababaihan;
b.Programa laban sa ibang sakit:
c. Bakuna ng COVID 19
Pangangalaga sa ina sa pamamagitan ng regular na pagpapatingin,pangkalusugan ng nagdadalang-tao,libreng bitamina,libreng bakuna,atbp.
Programa sa Ina at Kababaihan;
Ang libreng check-up na walang bayad at gamot na ibibigay ng health center.
Programa laban sa ibang sakit:
Ito’y malalang pandemya pangkalusugan dulot ng virus.
COVID 19
Kasalukuyang isang malalang isyung pangkalusugan na kinakaharap
COVID 19
Kaya bilang isang responsableng mamamayan, makatutulong ka sa laban natin sa Covid-19 sa pamamagitan ng;
- Sumunod sa mga patakaran at ipinag-uutos ng namumuno sa pamahalaan.
- Stay at Home, o ang pananatili sa loob ng bahay dahil sa pinaiiral na Enhanced Community Quarantine o ECQ upang maibsan ang pagkakahawaan ng virus.
- Panatilihin ang paghuhugas ng kamay para makaiwas sa sakit banta ng Covid-19.
- Kapag naatasang lumabas ng bahay upang bumili ng mga pansariling pangangailangan sa mga supermarket, panatilihin ang social distancing o ang isang metrong pagitan at layo sa tao.
- Huwag matigas ang ulo at magkaroon ng disiplina dahil hindi biro ang krisis na kinahaharap ng bansa.
- Imbes na magreklamo sa pamahalaan, sumunod na lang sa mga nakakataas habang pinag-aaralan pa ang gamot sa virus na kumakalat.
nag-isyu ng ipinapanukalang patakaran upang itaguyod ang pagkakapantay-pantay sa kalusugan at bawasan ang mga pagkakaiba sa pangangalagang pangkalusugan
Department of Health and Human Services
Tutulungan ng ipinapanukalang patakaran ang ilan sa mga populasyon na pinakanaapektuhan sa diskriminasyon at tutulong na bigyan ang mga populasyong iyon ng pantay na access sa pangangalagang pangkalusugan at saklaw sa kalusugan.
Nondiscrimination in Health Programs and Activities,
nakasaad na ang mga indibidwal ay hindi maaaring diskriminahin batay sa kanilang lahi, kulay, pinagmulang bansa, kasarian, edad o kapansanan
Seksyon 1557 ng Affordable Care Act
unang batas sa mga karapatang sibil ng pederal na nagbabawal sa diskriminasyon batay sa kasarian sa pangangalagang pangkalusugan
Seksyon 1557 ng Affordable Care Act
