Kafli 1- Líffræði Sem Vísindagrein

Question 0

Jenner 1796

Answer 0

Rannsakaði bólusótt, upphaf bólusetninga

Question 1

Aðferð vísinda

Answer 1

Athugun- tilgáta- tilraun/rannsókn- kenning

Question 2

Hrein og hagnýt vísindi

Answer 2

Hrein: þekkingarleit- grundvallaratriði náttúrunnar

Hagnýt: leysa vandamál sem menn þurfa að glíma við, framfarir á sviði tækni

Question 3

Hvað ráða vísindin ekki við?

Answer 3

Get ekki lagt mat á verðmæti t.d. Fegurð, siðgæði, gildismat og trúarbrögð. Það sem er vísindalega sannað er EKKI endanlegur sannleikur

Question 4

Dæmi um gervivísindi

Answer 4

Stjörnuspeki, töfralyf

Question 5

Um hvað fjallar líffræði?

Answer 5

Lífið lífvera, samspil lífvera og umhverfið, hvernig einkenni eru þau sömu eftir kynslóðum, breyting lífvera gegnum tímann, lífhvolf jarðar

Question 6

Helstu einkenni lífvera

Answer 6

Byggingarefni, vaxa og viðhalda sjálfum sér, skynjun, jafnvægistemprun, æxlun, aðlögun, allar myndaðar úr frumum

Question 7

Skipulags stig lífsins?

Answer 7

Lífheimurinn- vistkerfi- samfélag- tegund- einstaklingur- líffærakerfi- líffæri- vefur- frumur- frumulíffæri- sameindir- atóm- öreindir

Question 8

Watson og Crick?? Og hver var kenning þeirra??

Answer 8

Kenning um byggingu erfðaefnisins- miklar framfarir í skilningi á erfðum og stjórn á starfsemi fruma. DNA fingraför, raðgreining, erfðamengja, erfðabreyttar lífverur, klónun

Question 9

Ef líkamshitinn fer yfir 42”C er það lífshættulegt, afhverju?

Answer 9

Efnahvörf frumanna geta stöðvast

Question 10

Hver eru vatnsleysanlegu vítamínin?

Answer 10

C og B, þau eru nauðsynlegust í daglega fæðu

Question 11

Hvað er ATP?

Answer 11

Orkumiðlunarefni frumu

Question 12

Hvernig er röðin á þróun lífsstarfa ?

Answer 12

Gerjun—> ljósstillífun—> frumuöndun

Question 13

Deilikorn annast?

Answer 13

Stjórnfrumuskiptingar

Question 14

Hvað er ensím?

Answer 14

Lífrænir hvatar sem flýta fyrir efnahvörfum

Question 15

Hvernig skiptist lípíð (fita)?

Answer 15

Eiginlega fita: úr þrem fitusýrum og glýseróli
Fosfólípíð: eru úr fitusýrum og glýseróli auk niturs
Vax: stó

Question 16

Hvað eru efnaskipti?

Answer 16

Efnahvörf í lifandi frumum kallast efnaskipti

• nýmyndun lífrænna efnasambanda
• sundrun

Question 17

Hvað er frumuöndun?

Answer 17

Frumur nota súrefni við hægan bruna á orkuefnum. Gerist í hvatberum, losar mikla orku

Question 18

Hvað er gerjun?

Answer 18

Sundrun orkuefna án súrefnis. Við gerjun losnar minni orka en við öndun.

Question 19

Hvað er innhverfing/ úthverfing?

Answer 19

Stór efni eru flutt inn í frumur og út úr þeim í bólum

Question 20

Hvað er osmósa?

Answer 20

Þegar vatn flæðir yfir hálfgegndræpa himnu til að jafna styrk, t.d þynna sykurlausn

Question 21

Hvar frem frumuöndun fram?

Answer 21

Í hvatberunum

Question 22

Hvað er gerjun?

Answer 22

Sundrun orkuefna án súrefnis