Instructiecollege Flashcards
Wat is het verschil tussen moraal en ethiek?
De begrippen worden vaak door elkaar gebruikt, maar er is een verschil.
Moraal: Het voorwerp waarop de ethiek als een wetenschappelijke discipline reflecteert. Het basale niveau.
Ethiek: De ‘reflectie-theorie van de moraal’.
Niet alle ethici gebruiken de termen in die zin. Maar er is over het algemeen wel consensus.
Wat betekent de moraal concreet?
Het bestand van praktische overtuigingen die mensen hebben (individuen, groepen, culturen of alle mensen). Opvattingen over het goede en het juiste handelen van mensen. Deze overtuigingen vinden hun uitdrukking in normen en de uitbeelding van deugden.
Wat betekent praktisch?
Heeft betrekking op intentionele veranderingen van de toestand van de wereld en alles wat daarmee samenhangt. Het brengt in de wereld een verandering tot stand: door spreken en gedragingen. Theoretisch daarentegen is dat de wereld een invloed heeft op ons kenvermogen. Er is iets in de wereld en ik erken/ervaar dat. Van buiten naar binnen.
Wat betekent goed?
Heeft betrekking op de realisatie van eigen levensdoelen. Ik beschouw iets als goed als het bijdraagt aan de ontwikkeling van mijn leven.
Wat betekent juist?
Heeft betrekking op gerechtvaardigd gedrag en handelingen ten opzichte van anderen. In onze gewone taal maken we echter niet het onderscheid tussen goed en juist.
Wat betekent normen?
Gedragsregels, voorschriften, wetten, codes. Soms spreekt men ook van gegeneraliseerde gedragsverwachtingen: we hebben verwachtingen van hoe anderen zich moeten gedragen.
Wat betekent deugd?
Een karaktereigenschap die disponeert en positief gewaardeerd wordt. Bijv. vriendelijkheid, hulpvaardigheid, matigheid. We hebben het over een karaktereigenschap die ons handelen beïnvloed.
Wat is het verschil tussen goed en juist?
Wat voor mij goed is hoeft voor anderen niet juist te zijn. Als ik goed leef, moeten we een verschil maken tussen het goede voor mij en het goede voor anderen. Daarom maken we een onderscheid tussen goed en juist. John Rawls maakt dit onderscheid hard. In dagelijks taalgebruik maken we onderscheid nauwelijks.
Leg uit dat er een pluraliteit aan moralen kan zijn.
Je hebt bijv. de Nederlandse moraal, de westerse moraal, de moraal van een groepje mensen, etc. Descriptief gesproken kunnen we constateren dat we een pluraliteit van moralen hebben die tegenstrijdig zijn.
Waarom gaat de ethiek in tegen een pluraliteit van moralen.
De ethiek lijkt te impliceren dat ze kan stellen wat goed en juist is. Vandaag de dag zou dat mogelijk zijn op basis van de wetenschap. Elke reflectie is gebonden aan een bepaald standpunt of vertrekpunt. We hebben een pluraliteit van moralen en ethieken. We hebben verschillende standpunten waaruit we wetenschappelijk reflecteren. Er zijn ook pogingen om een universele ethiek te ontwikkelen. Is er iets dat alle mensen gemeen hebben? Heeft dat ook ethische publicaties? Als je dat laat zien op basis van een goede redenering, heb je een algemeen standpunt ongeacht van alle verschillen tussen mensen.
Wat betekent ethiek?
Een normatieve reflectie op de moraal. Ze beschrijft dus niet alleen de praktische overtuigingen van mensen (descriptief), maar probeert door middel van wetenschappelijke reflectie te bepalen welke overtuigingen wel of niet gerechtvaardigd zijn. Welke normen dus geldig zijn en welke deugden aanbevelingswaardig zijn.
Wat is descriptief?
Is een benadering die het voorwerp alleen maar afschildert en analyseert zonder een standpunt in te nemen of dit voorwerp goed of slecht is, juist of onjuist, etc. De ouders die niet meer kunnen werken of deel uit kunnen maken van de maatschappij zouden we kunnen laten verhongeren. Dit kun je zeggen zonder er een mening over te geven.
Wat is normatief?
Het is soms descriptief. Maar hierbij geef je wel je mening. Je schrijft voor hoe iets moet zijn.
Wat is een wetenschappelijke reflectie?
De ethiek is een normatieve wetenschap die door middel van inzichtelijke aannames en beproefde methoden tot gerechtvaardigde normatieve oordelen probeert te komen.
Op welke vraag geeft de ethiek een (gereflecteerd) antwoord?
Op welke manier moet men leven? (Plato, Politeia). Hoe moeten we gestalte geven aan ons leven ten opzichte van onszelf en anderen?
