Inngangur

Question 1

Primary, secondary og teritary sprengjuáverkar (3)

Answer 1

1. Primary - Höggbylgja skellur á líkamann
2. Secondary - Hlutir frá umhverfinu og sprengjunni valda skaða
3. Tertiary - Einstaklingurinn kastast til

Question 2

A (ABCDE)

Answer 2

Airway - Öndunarvegur - Tryggja öndunarvreg.

Soga til þessa að fjarlægja aðskotahluti, slef, blæðingu, ælu. Setja kok eða nefrennu. *Aldrei nefrenna ef ákverki í andliti.

Question 3

Hvernig tekur maður sögu með SAMPLE líkaninu?

Answer 3

S = Symtoms – Einkenni
A = Allergis - Ofnæmi
M – medications - Lyf
P – Past medical history – fyrri sjúkrasaga
L – Last oral intake – síðast neytt, hvað og hvenær?
E – Events preceding the injury – Hvað gerðist?

Question 4

Hvað er ca mikið blóðmagn í börnum eftir kg?

Answer 4

ca 80ml/kg.

Question 5

Hver er munurinn á epidural og subdural heilablæðingu?

Answer 5

Epidural blæðing = oftast arteryu blæðingar og gerast yfirleitt hratt, koma hratt framm.

Subdural blæðing = taka oft lengri tíma og meira mallandi en geta samt gertst hratt líka. Ef einkenni eru komin fram innan 48klst þá er það akút blæðing.

(Ef lengra þá krónísk subdural hematoma. Oft eldri eintaklingar sem t.d. detta og einkennin koma seint, allt í einu fara einstaklingar að verða valtir, ruglaðir og fl.)

Question 6

Á að setja traumasjúkling í læsta hliðarlegu?

Answer 6

Nei, bara fyrst og fremst að tryggja vetvang og öngunarveg.

Question 7

Loftbrjóst einkenni (2)

Answer 7

1. Minkuð öndunarhlj. öðru megin.

2. Bankast hyperresonance öðru megin.

Question 8

Lokað vs opið loftbrjóst

Answer 8

Lokað = gat eða leki á lunganu án þess að það sé op á brjóstholi.

Opið: gat á brjóstholi og loft sogast inní brjósthol. Getur stækkað með hverjum andadrætti. Mikilvægt að loka og hægt að setja umbúðir strax á slysstað.

Question 9

Þrýstiloftbrjóst - einkenni

Answer 9

1. þandar hálsæðar,
2. barki gæti verið tilfærður
3. sjúklingur agiteraður.
4. minnkuð öndunarhljóð
5. hyperresonance bank

Question 10

Þrýstiloftbrjóst - einkenni (5)

Answer 10

1. þandar hálsæðar,
2. barki gæti verið tilfærður
3. sjúklingur agiteraður.
4. minnkuð öndunarhljóð
5. hyperresonance bank

Question 11

Hemothorax - einkenni (blæðing í fleiðruhólf) (4)

Answer 11

1. Hálsæðar flatar
2. Öndunarerfiðleikar (ef búið er að blæða í einhvern tíma)
3. Dull eða flat þegar bankað (fullt af vökva)
4. Öndunarhljóð minnkuð eða ekki til staðar.

Question 12

Flekabrjóst - einkenni (4)

Answer 12

1. erfiðleikar við öndun
2. verkir við ákverka
3. paradoxical brjóstkassa hreyfingar
4. augljós afmyndun yfir brotnum rifbeinum.

Question 13

Cardiac tamponade - blæðing í gollurhúsi - einkenni (3)

Answer 13

1. útþandar hálsæðar,
2. háþrýsitngur
3. minnkaður púlsþrýsitngur (munurinn á dyast og syst)