Hoofdstuk II: Borgtocht

Question 1

Wat is borgtocht?

Answer 1

• Borgtocht is de overeenkomst waarbij een derde, de borg, zich jegens de schuldeiser verbindt tot betaling van de schuld van diens schuldenaar voor het geval deze zelf daar niet aan voldoet: art. 2011 BW.
• Een persoon gaat zich verbinden voor andermans schuld, voor het geval deze zelf daaraan niet voldoet en dit om een reden die gelegen is in de verhouding tussen hemzelf en die ander = dekkingsverhouding.

Question 2

Wat is het “voorwerp” van de borgtocht?

Answer 2

• Borg is een accessoire persoonlijke zekerheid: voorwerp op 2 cumulatieve wijzen bepaald en beperkt:
  
  1. Beperkingen aan de verzekerde schulden = verhouding schuldeiser en schuldenaar
  2. Bepaling en beperking van de mate waarin men borg staat voor de schuld van een ander = dekking: in welke mate wordt de hoofdschuld gewaarborgd / verzekerd.
• Borg kan ook op zelfstandige wijze worden beperkt: bv. extra uitoefeningstermijnen of andere modaliteiten.

Question 3

Wat is het beginsel van beperkingen van borgtocht die voortvloeien uit de gewaarborgde schuld?

Answer 3

• Dit zijn dus de excepties uit de valutaverhouding en in welke mate die kunnen worden ingeroepen.
• Beginsel: begrenzing door de geldigheid, omvang en modaliteiten van de verzekerde schuld.
  
  • Accessoire verbintenis: beperkt door alle beperkingen hoofdschuld.
  • Maximaal: valutaverhouding = homogeniteit van de borgschuld met hoofdschuld of omvangaccessioriteit.
• In principe kan elk verweer uit de valutaverhouding door de borg worden ingeroepen (art. 2036 BW).
  
  • Behalve de zuiver persoonlijke verweermiddelen van de hoofdschuldenaar.
  • Ook de verweermiddelen waarvan hoofschuldenaar afstand van heeft gedaan.

Question 4

Wat met een borgtocht die voor meer dan de hoofdschuld is aangegaan?

Answer 4

• Die is niet nietig maar de verbintenis van de borg moet worden beperkt tot datgene waartoe de hoofdschuldenaar zich verbindt: art. 2013 BW = omvangsaccessoriteit.
• Dit ook wanneer de borg onder meer bezwarende voorwaarden is aangegaan.

Question 5

Kan een borg de ongeldigheid of de herroeping van de verzekerde schuld inroepen?

Answer 5

• De borg kan alle excepties van niethgied uit de valutaverhouding inroepen. De relatieve nietigheid kan wel enkel door de hoofdschuldenaar worden ingeroepen dus die kan enkel de hoofdovereenkomst nietig laten verklaren.
  
  • Maar: borg kan zijn verbintenis opschorten zolang de nietigheid niet is ingeroepen.
  • Hij is niet gebonden aan een afstand van nietigheid door de hoofdschuldenaar nadat de borg de nietigheid inriep.

Question 6

Kan de borg wijzen van tenietgaan van de verzekerde schuld inroepen?

Answer 6

• Borg kan zich beroepen op het tenietgaan van de hoofdschuld door om het even welke reden: dus ook uitdoving door betaling of inbetalinggeving: betalingen in het algemeen wel eerst op niet-verzekrde schuld worden toegerekend.
• Ook schuldvermening of schuldvernieuwing.
• Ontslag of kwijtschelding komt de borg ten goede: art. 1287 I BW.
  
  • Ook kwijtschelding door instemmingen minnelijke aanzuiveringsregeling automatisch ten goede voor de borg.
  • Niet voor minnelijk akkoord/collectief akkoord in kader van een gerechtelijke reorganisatie.

Question 7

Wat met schuldvergelijking met een schuld van de schuldeiser jegens de hoofdschuldenaar?

Answer 7

• Borg kan zich op de schuldvergelijking beroepen als de schuld van de hoofschuldenaar is tenietgegaan met een schuld van de schuldeiser jegens hoofdschuldenaar. Ook al roept de hoofdschuldenaar zelf de schuldvergelijking niet in.
  
  • Ook schuldvergelijking met een schuld die de schuldeiser jegens hem heeft = einde borgtocht maar staat los van de beëindiging van de verzekerde schuld.
• Maar als de hoofdschuldenaar schuldvergelijking niet introept dan kan de borg dit ook niet als exceptie inroepen als de schuldeiser de hoofdschuldenaar al heeft betaald. De schuldeiser had hier namelijk moeten verrekenen.
• Als de schuldeiser zijn actieve schuldvordering zou kunnen betalen met een nog niet opeisbare passieve schuldvordering van de hoofdschuldenaar, kan het in strijd zijn met de goede trouw om dit niet te verrekenen = rechtsmisbruik.

Question 8

Wat met de verjaring en de opeisbare borgschuld?

Answer 8

• Verjaring hoofdschuld kan door de borg worden ingeroepen: dat is met name relevant als de verjaring tegen de borg zelf wordt gestuit, bv. dagvaarding, maar niet tegen de hoofdschuldenaar.

Question 9

Wat zijn de persoonlijke excepties van de hoofdschuldenaar die de borg niet kan inroepen?

Answer 9

1. Respijt of betalingstermijnen door de rechter toegekend: art. 1244 BW. Hij kan wel voor zichtzelf een termijn vragen. Hij moet de respijt ook eerbiedigen bij regres op de hoofdschuldenaar
2. Kwijtschelding van de gefailleerde hoofdschuldenaar. Uitzondering: echtgenoot/partner gefailleerde.
3. Achterstelling in het faillissement van de hoofdschuldenaar.
4. Collectieve schuldenregeling van de hoofdschuldenaar.
5. Gerechtelijke reorganisatie van de hoofdschuldenaar: opschorting komt de borgen niet ten goede. Ook bij minnelijk of collectief akkoord.

Question 10

Kan de borg afstand doen van excepties?

Answer 10

• Borg akn afstand doen van bepaalde excepties, uitdrukkelijk of impliciet (ondubbelzinnig dan wel). bv. desbewust borg staan voor handelingsonbekwame (art. 2012 BW) of organisatie zonder rechtspersoonlijkheid.

Question 11

Wat is algemeen de omvang van de dekking bij borg?

Answer 11

• De borg staat niet noodzakelijk voor alle schulden borg dus borgtocht bepaald door de dekking.
• Bepaling van de dekking door de interpretatie van de borgtochtovereenkomst.
• Is de borgtocht overeenkomst aangegaan door wettelijke verplichting tot zekerheidsstelling:
  
  • Dekking vermoed die de wet vereist.
• Zakelijke borgtocht?
  
  • Beperkt tot de waarde van het goed
• Interpretatie van de dekking voor het overige restrictief en beperkend. Cassatiearrest 19 mei 2016: borgtocht slechts tot zekerheid van verbintenissen die borg redelijkerwijze kan voorzien bij het sluiten van de borgtocht.

Question 12

Voor welke schulden kan een borgtocht worden ingesteld?

Answer 12

1. “Bestaande schulden”: die reeds zijn ontstaan uit een bestaande rechtsverhouding.
2. Voor alle soorten schulden borg.
3. Geplaffoneerd zijn of niet: soms wettelijk veprlicht plafond.