Hoofdstuk 50 Flashcards
waar liggen de bijnieren
op de nier
welke hormonen maken de bijnieren
cortisol, aldosteron, epinefrine (adrenaline) en norepinefrine.
uit welke twee delen bestaan de bijnieren
cortex/schors
medulla/merg
welke hormonen maakt de cortex
van cortisol, aldosteron en androgene
hormonen.
welke hormonen maakt het medulla
epinefrine en norepinefrine
uit welke drie lagen bestaat de cortex
Zona glomerulosa
Zona fasciculata
Zona reticularis
wat is de fuctie van Zona glomerulosa
maakt mineraalcorticoïde Aldosteron
wat is de functie van Zona fasciculata
maakt glucocorticoïde cortisol
wat is de functie van Zona reticularis
maakt DHEA en DHEAS
wat moet je weten over de DHEA en DHEAS
androgenen, maar ze zijn zwakker dan bijvoorbeeld testosteron
uit wat voor soort cellen bestaat het medulla
chromaffine cellen
wat zijn cathecholamines
hormonen die gemaakt worden uit tyrosine, dus (nor)epinefrines
wat is de functie van cortisol
dat de [glucose] in het bloedplasma stijgt.
wat zij stucturele verschillen tussen cortisol en aldolesteron
Aldosteron heeft geen OH-groep op positie 17
Aldosteron heeft een aldehyde groep op positie 18
heeft aldosteron heeft een glucocorticoïde effect
nee
wat is het effect van cortisol op je lever
er is toename gluconeogenese waardoor [glucose] in bloed stijgt
Aminozuur metabolisme
Afbraak van spiereiwitten
wat is het effect van cortisol op spier- en vetweefsel
Afname glucose-opname
welke enzymen worden gemaakt door cortisol
enzymen betrokken bij de gluconeogenese
wat is het effect van cortisol op je vetweefsel
Lipolyse (afbraak vetten)
wat is het effect van cortisol op je urine
Verhoogt Ca-uitscheiding
wat is het effect van cortisol op je darmen
Vermindert Ca-resorptie
cortisol stimuleerd afbraak van botweefsel, maar hoe heet dit
osteolyse
cortisol remt osteoblasten, maar wat betekend dit
botvorming remt
wat is het effect van cortisol op Bindweefsel
Remt fibroblastactiviteit
wat is het effect van cortisol op hart en bloedvaten (noem er 3)
Toename cardiac output
Toename perifere weerstand
Verhoging bloeddruk
heeft cortisol een mineralocorticoïde effect
ja, lichtelijk
wat doen mineralocorticoïden
de water-zout balans van het lichaam beïnvloeden
wat is het effect van cortisol op je immuun systeem
Anti-inflammatoir; waardoor immuuncellen worden geremd
wat is het effect van cortisol op het CNS
Gedragsveranderingen, veranderingen in cognitiviteit, stemmingswisselingen
wat is het effect van cortisol op je genen
Cortisol beïnvloed de transcriptie van bepaalde genen via GRs op GRE
waaruit word cholesterol gehaald
LDL cholesterol in de bloedbaan
eigenproductie van acetaat
hoe word LDL cholesterol naar in cellen gebracht en hoe heet dat process
via de LDL-receptor door endocytose
waar word cortisol gemetaboliseerd
zona fasciculata en in mindere mate de zona reticularis
waar bevinden de enzymen die cortisol maken zich
in de
mitochondria of glad endoplasmatisch reticulum (SER).
tot welke groepen behoren de enzymen die cortisol maken zich
cytochroom P-450 oxidase familie.
hoe en waardoor word pregnenolone met 21
koolstofatomen gemaakt
het cytochrome P450 side-chain-cleavage (SCC) enzym verwijderd de long side chain
koolstofatomen van positie 20 in het cholesterol.
waar gaat pregnenolone heen
het gladde endoplasmatisch reticulum (SER).
wat doet enzyme 3β-HSD
oxideert het pregnenolone tot progesteron
hoe word 17α-hydroxyprogesteron gevormd
(twee manieren)
17α-hydroxylase, zet een hydroxylgroep aan progesteron
17α-hydroxylase zet een hysroxyl groep aan pregnenolone en 3β-HSD zet het om
wat is de functie van 21α-hydroxylase in cortisol
voegt een hydroxylgroep toe aan 17α-hydroxyprogesteron, waardoor 11-
deoxycortisol gevormd wordt
wat is de laatste stap van het productie plan van cortisol
In de mitochondriën voegt 11β-hydroxylase een hydroxylgroep toe aan het 11-deoxycortisol, waardoor cortisol
gevormd wordt.
waar worden androgenen gemaakt (welke zones)
zona fasciculata en reticularis
hoe worden androgenen gemaakt
uit 17α-hydroxypregnenolone en 17α-hydroxyprogesteron
door het enzym 17,20-desmolase.
welke androgenen moet ik kennen
androsteendion en
dehydroepiandrosteron.
waardoor kan androsteendion omgezet worden tot het potente testosteron
17β-hydroxysteroid dehydrogenase.
waar kan androsteendion omgezet worden tot het potente testosteron
lever, nieren, of vetweefsel
hoe word cortisol verdeeld (bindingen en vrij) in het bloed
90% is gebonden aan het corticosteroïde
bindend eiwit (CBG/transcortine).
7% van het cortisol is gebonden aan albumine
2-4% van het cortisol is vrij aanwezig in de bloedbaan
wat zijn twee kenmeneren van Transcortine
wordt gemaakt in de lever
heeft een hogere affiniteit voor cortisol dan voor aldosteron.
waardoor word cortisol omgezet in cortison
11β-hydroxysteroid
dehydrogenases (11β-HSDs).
welke zorgt voor een reversible effect 11β-HSD1 of 11β-HSD2
11β-HSD1
waar bevind 11β-HSD1 zich
lever- en vetweefsels.
waar bevind 11β-HSD2 zich
lever- en vetweefsels.
is cortisol hydrofiel of lipofiel
beetje van beide, hij kan zo door het cel membraan en kan vrij in het cytoplamsa bewegen
waarop zal cortisol in de cel binden
glucocorticoïde receptor (GR).
waar gaat het cortisol-GR
complex heen
de celkern
waar zit het GR aan gebonden als het niet aan cortisol zit
hsp90.
waar zal het cortisol-GR complex aan binden
glucocorticoïde
response elementen (GREs)
wat gebeurd er bij de glucocorticoïde
response elementen (GREs)
genexpressie plaatsvinden of juist geremd worden.
wat houdt dimerisatie van de GRs in
er moeten er twee van een soort aan GREs binden om actief te worden
wat gebeurd er als cortisol effect heeft en stijgt in het bloed
dan zal in een korte tijd de secretie van ACTH
vanuit de anterieure hypofyse geremd worden
ook van CRH
hoe begint secretie van cortisol
bij corticotropine-releasing hormoon (CRH) vanuit hypothalame
neuronen in de hypothalamus.
op basis van wat word CRH released
het circadiaansritme (dag-nachtritme)
of stressoren
wat is de functie van CRH
stimuleert de anterieure hypofyse tot de afgifte van ACTH
(corticotropine).
wat is de funtie van ACTH
stimuleert dan de bijnier (zona fasciculata) tot
de afgifte van cortisol.
wat in de hypothalamus geven CRH af
Neuronen in de paraventriculaire nucleus
waar bevind CRH zicht naast de hypothalamus
pancreas, testis en CZS (als
neurotransmitters).
hoe word CRH opgeslagen
het zit in blaasjes die worden afgegeven aan het interstitium van de median eminence in de hypothalamus.
waar bevind CRH-R1 (een G-eiwit gekoppelde
receptor; GPCR) zich
op het celmembraan van corticotrofe cellen in de anterieure hypofyse
in wat resulteert de binding van CRH op de GPCR (en hoe)
Gαs activatie -> adenylyl cyclase activatie -> [cAMP] stijgt -> stimulatie van proteïne
kinase A (PKA) -> openen van L-type calciumkanalen -> [Ca] stijgt intracellulair in de corticotrofe cel ->
exocytose van opgeslagen ACTH -> ACTH komt vrij.
heeft AVP een rol is de secretie van ACTH
er word gedacht van wel
uit hoeveel aminozuren bestaat ACTH
39
waar word ACTH secreted
de corticotrofe cellen in de anterieure hypofyse.
hoe word de productie van ACTH genoemd
complex post-translational processing
waaruit ontstaat ACTH
POMC (pro-opiomelanocortine)
wat ontstaat er uit POMC in de anterieure hypofysekwab
J-peptide
ACTH
β-LPH (beta lipotropine)
lange N-terminale peptide keten.
wat is de intermediaire hypofyse
een kwab die ontstaat tijdens de zwangerschap en foetale periode
wat ontstaat er uit POMC in de intermediaire hypofyse kwab
korte N-terminale peptide keten.
γ-melanocyte–stimulating hormone (γ-MSH),
J peptide,
α-MSH,
corticotropin-like intermediate-lobe peptide (CLIP),
γ-LPH,
β endorphin -> werkt als een opiaat
welke stoffen die gemaakt worden uit PoMC zijn melanocortinen
ACTH, α-, β- en γ-MSH
van welk type zijn melanocortine receptoren
GPCR
welke melanocortine receptoren zijn er
MC1R tot en met MC5R
wat gebeurd er als α-MSH, γ-MSH en ACTH binden op MC1R receptoren in melanocyten
er komt pigment vrij
waar bind ACTH bindt op MC2R receptoren (welke zones)
alle niveaus: zona glomerulosa, fasciculata en
reticularis
wat is de functie van ACTH is het cortisol process
de omzetting van cholesterol tot pregnenolone via het SCC enzym.
hoe gaat ACTH in werking
Bij binding van ACTH activeert het GCPR -> adenylyl cyclase -> [cAMP] verhoging
intracellulair -> activatie PKA -> fosforylatie van eiwitten.
wat onstaat er door ACTH (naast SCC)
Alle enzymen van de P-450 familie (zie eerder)
LDL-receptor aanmaak waardoor cholesterol kan worden opgenomen uit de bloedbaan
3-hydroxy-3-methylglutaryl–coenzyme A (HMG-CoA) reductase voor de cholesterol synthese