Hoofdstuk 3: Orthopedagogie, ingebed in maatschappelijke context

Question 1

Wat is een paradigma?

Answer 1

Een paradigma is een samenhangend geheel van ideeën, theorieën, waarden en normen, die op een bepaald moment in een specifieke context het referentiekader vormen waarbinnen gedacht en gehandeld wordt.

Question 2

Wat zijn de 4 kenmerken van inclusie?

Answer 2

Participatie: volledige deelname met gelijke rechten.
Verbondenheid: emotionele verwevenheid met de maatschappij.
Wederkerigheid: een geven en nemen tussen persoon en omgeving.
Erkenning: diversiteit wordt gezien als normaal en wordt gerespecteerd

Question 3

Noem de 3 paradigma’s en geef een kernwoord voor elk.

Answer 3

• Defectparadigma: focus op beperkingen en gebreken.
• Ontwikkelingsparadigma: focus op ontwikkelingsmogelijkheden.
• Burgerschapsparadigma: focus op gelijke rechten en deelname.

Question 4

Geef een voorbeeld uit je eigen omgeving waarin een paradigmawisseling merkbaar is. Welke verandering is er zichtbaar?

Answer 4

In het onderwijs is er een verschuiving van een defectparadigma (focus op beperkingen, zoals ADHD als probleem) naar een ontwikkelingsparadigma (focus op de sterktes van kinderen en het aanpassen van het onderwijs aan hun behoeften).

Question 5

Waarom is het belangrijk dat een orthopedagogisch begeleider zicht heeft op zijn eigen vanzelfsprekendheden?

Answer 5

Het helpt de begeleider om zijn houding en gedrag beter te begrijpen en te reflecteren op hoe deze worden beïnvloed door eigen waarden, normen en mensbeeld. Dit voorkomt dat persoonlijke overtuigingen onbewust worden opgelegd aan cliënten en maakt ruimte voor een open houding tegenover de visies en behoeften van anderen.

Question 6

Hoe kan een paradigma ook belemmerend werken? Geef een concreet voorbeeld.

Answer 6

Een paradigma kan belemmerend zijn omdat het afwijkingen niet toelaat en nieuwe of tegenstrijdige gegevens negeert. Bijvoorbeeld: in een defectparadigma worden mensen met een beperking vooral gezien als hulpbehoevend. Dit kan het moeilijk maken om te erkennen dat zij ook zelfstandig kunnen bijdragen aan de maatschappij.

Question 7

Hoe zou je de verschillen tussen inclusie en integratie in één beeld of metafoor uitleggen?

Answer 7

Integratie is als een puzzelstukje dat alleen past als het wordt bijgesneden; de persoon moet zich aanpassen aan de maatschappij. Inclusie is als een puzzel waarbij het hele ontwerp zo wordt gemaakt dat alle stukjes van nature passen, inclusief de unieke vormen.

Question 8

Bespreek hoe het huidige paradigma (burgerschapsparadigma) impact heeft op taalgebruik in de zorg. Geef voorbeelden.

Answer 8

In het burgerschapsparadigma staat de persoon centraal, wat terugkomt in taalgebruik. Vroeger gebruikte men termen als “mindervalide” of “gehandicapte,” terwijl nu gesproken wordt over “persoon met een beperking,” waarbij de focus ligt op de persoon in plaats van de beperking.

Question 9

In hoeverre ben je het eens met de stelling: “Inclusie is eigenlijk niks anders dan een ander woord voor integratie”?

Answer 9

Ik ben het oneens met deze stelling.
Inclusie en integratie verschillen fundamenteel:
- inclusie is gebaseerd op wederzijdse aanpassing en het wegnemen van drempels door de maatschappij.
- iIntegratie vereist aanpassing van de persoon aan bestaande structuren.
- inclusie streeft naar volledige deelname met respect voor diversiteit, terwijl integratie vaak beperkt blijft tot fysieke of maatschappelijke aanwezigheid.

Question 10

Noem drie maatschappelijke factoren die invloed hebben op de beeldvorming van “zwakkeren in de samenleving.”

Answer 10

• Wetenschappelijke evoluties
• Economische context
• Culturele, sociale en politieke factoren

Question 11

Wat wordt bedoeld met een paradigmawissel?

Answer 11

Een paradigmawissel verwijst naar een overgang naar een nieuw paradigma, omdat het oude paradigma niet langer gepaste antwoorden biedt op de heersende uitdagingen. Dit proces is vaak traag en gaat gepaard met kritiek op het oude paradigma en wetenschappelijke onderbouwing van het nieuwe.

Question 12

Stel dat je werkt in een voorziening waar cliënten mogen kiezen wat ze eten, maar niet hoe laat ze eten. Op welk niveau van participatie zit deze situatie?

Answer 12

• Recht op informatie: Cliënten worden geïnformeerd, maar hebben geen inspraak.
• Recht op gehoord worden: Cliënten kunnen hun mening geven, maar beslissen niet.
• Recht op beslissingen nemen: Cliënten hebben de mogelijkheid om mee te beslissen.

Dit valt onder het niveau van gehoord worden, omdat cliënten inspraak hebben in wat ze eten (hun mening wordt gehoord), maar ze beslissen niet over hoe laat ze eten. In de tekst staat dat “gehoord worden” niet betekent dat cliënten beslissen, wat deze situatie weerspiegelt.

Question 13

Stel dat je merkt dat een collega zich enkel richt op de beperking van een cliënt, terwijl jij vertrekt vanuit de sterktes van die persoon. Hoe kan dit verschil in aanpak verklaard worden?

Answer 13

Dit verschil kan verklaard worden door het paradigma waarbinnen de collega handelt. Een defectparadigma benadrukt beperkingen en afwijkingen, terwijl een burgerschapsparadigma uitgaat van gelijkwaardigheid en inclusie.

Question 14

Welke van de volgende uitspraken hoort bij het inclusieprincipe in het burgerschapsparadigma?
a) De samenleving bepaalt of iemand volwaardig kan deelnemen.
b) Diversiteit wordt gezien als een probleem dat opgelost moet worden.
c) Mensen hebben gelijke rechten en er worden drempels weggenomen door de maatschappij.
d) Iemand mag enkel meedoen als hij of zij zich aanpast aan de norm.

Answer 14

c) Mensen hebben gelijke rechten en er worden drempels weggenomen door de maatschappij.

Question 15

Welke van de volgende uitspraken over een paradigma is correct?
a) Een paradigma verandert continu, zonder rustperiodes.
b) Een paradigma is altijd universeel aanvaard door alle groepen in de samenleving.
c) Een paradigma is een referentiekader dat antwoorden biedt op heersende maatschappelijke uitdagingen.
d) Een paradigma vervangt altijd volledig zijn voorganger.

Answer 15

c) Een paradigma is een referentiekader dat antwoorden biedt op heersende maatschappelijke uitdagingen.

Question 16

Wat is het risico van vasthouden aan een oud paradigma terwijl een nieuw paradigma al in opkomst is?

Answer 16

Het risico is dat het oude paradigma geen oplossingen meer biedt voor actuele problemen, waardoor hulpverlening minder effectief wordt. Het kan ook leiden tot weerstand tegen veranderingen en een gebrek aan innovatie in de zorg.

Question 17

Welke vanzelfsprekendheid uit jouw eigen leven zou je kunnen herzien in het licht van een inclusiever mensbeeld?

Answer 17

“Ik dacht dat personen met een beperking altijd bescherming nodig hebben, maar nu zie ik dat ze met de juiste ondersteuning zelfstandig kunnen leven.”

Question 18

Wat betekende “survival of the fittest” in de prehistorie?
a) Iedereen zorgde goed voor elkaar.
b) Alleen de sterksten overleefden.
c) Mensen hielpen elkaar om te overleven.

Answer 18

b) Alleen de sterksten overleefden.

Question 19

Wat vonden de Oude Grieken belangrijk aan een mens?
a) Schoonheid, kracht en nut voor de samenleving.
b) Iedereen moest gelijk behandeld worden.
c) Mensen met een beperking waren bijzonder.

Answer 19

a) Schoonheid, kracht en nut voor de samenleving.

Question 20

Wie zorgde in de Middeleeuwen vaak voor mensen met een beperking?
a) De koningen en prinsen.
b) Boeren en handelaars.
c) Kloosters en abdijen.

Answer 20

c) Kloosters en abdijen.

Question 21

Waar of niet waar
In de Nieuwe Tijd werden mensen met een beperking vaak opgevangen in grote instellingen, zoals gestichten.

Answer 21

Waar

Question 22

Waar of niet waar
De Azteken zagen sommige afwijkingen als een teken van aanraking door de goden.

Answer 22

Waar

Question 23

Waar of niet waar
Het medisch model legt de schuld voor een beperking bij de samenleving.

Answer 23

Niet waar

Question 24

Hoe dachten mensen in de prehistorie over beperkingen?

Answer 24

Mensen zagen beperkingen vaak als gevaarlijk of het gevolg van bovennatuurlijke krachten.

Question 25

Waarom werd de “normalisatie” in de jaren ‘70 belangrijk?

Answer 25

Het idee ontstond dat mensen met beperkingen zo normaal mogelijk moesten kunnen leven, met integratie in de samenleving.

Question 26

Wat betekent het burgerschapsparadigma?

Answer 26

Mensen met beperkingen zijn volwaardige burgers die recht hebben op hun eigen plek in de samenleving.

Question 27

Wat zijn de verschillen tussen hoe de Oude Grieken en de Azteken dachten over mensen met een beperking?

Answer 27

De Oude Grieken zagen beperkingen als zwakte en nutteloosheid. De Azteken zagen sommige afwijkingen juist als een teken van aanraking door de goden en waardeerden die.

Question 28

Waarom was het defectparadigma zo beperkend voor mensen met een beperking?

Answer 28

Het legde de nadruk op wat mensen niet konden en sloot hen vaak buiten de samenleving. Ze werden vooral gezien als patiënten die genezen moesten worden.

Question 29

Hoe kunnen we tegenwoordig leren van de fouten die in het verleden zijn gemaakt?

Answer 29

Door diversiteit te waarderen, samen te werken en barrières weg te nemen, zodat iedereen kan meedoen.

Question 30

Hoe zou jij een klasgenoot met een beperking helpen om zich welkom te voelen in de klas?

Answer 30

Ik zou ervoor zorgen dat deze klasgenoot zich welkom voelt door samen met de hele klas afspraken te maken over hoe we elkaar ondersteunen. Bijvoorbeeld door een buddy-systeem op te zetten waarbij steeds een ander klasgenootje helpt. Daarnaast zou ik ervoor zorgen dat we tijdens groepsactiviteiten iedereen betrekken en bijvoorbeeld visuele of fysieke aanpassingen maken als dat nodig is.

Question 31

Denk je dat we in de toekomst nog meer veranderingen zullen zien in hoe we omgaan met beperkingen? Waarom?

Answer 31

Ja, ik denk dat er nog veel veranderingen komen. Technologie speelt een grote rol, zoals apparaten die communicatie vergemakkelijken of fysieke barrières wegnemen. Ook groeit de aandacht voor inclusie, waardoor de maatschappij steeds meer beseft dat iedereen dezelfde rechten heeft en mee moet kunnen doen. Deze bewustwording kan leiden tot betere ondersteuning en meer inclusieve omgevingen.

Question 32

Wat betekent inclusie in de context van mensen met een beperking?
A) Apart onderwijs aanbieden aan mensen met een beperking
B) Iedereen dezelfde kansen bieden in een omgeving die aangepast is aan hun noden
C) Mensen met een beperking laten meedoen, op voorwaarde dat ze zich aanpassen

Answer 32

B) Iedereen dezelfde kansen bieden in een omgeving die aangepast is aan hun noden

Question 33

Welke pijler hoort niet bij het burgerschapsparadigma?
A) Gelijkwaardigheid
B) Segregatie
C) Keuze en controle

Answer 33

B) Segregatie

Question 34

Waar of niet waar: Bij segregatie worden mensen met een beperking volledig opgenomen in de samenleving.

Answer 34

Niet waar.
Bij segregatie worden mensen met een beperking in aparte groepen of instellingen geplaatst, waardoor zij niet volledig kunnen deelnemen aan de samenleving.

Question 35

Inclusie betekent dat zowel de persoon als de maatschappij zich aanpast om gelijkwaardige deelname mogelijk te maken.

Answer 35

Waar.
Inclusie vereist tweerichtingsverkeer: de persoon met een beperking moet kunnen participeren, maar de maatschappij moet ook de nodige aanpassingen doen.

Question 36

Wat is het verschil tussen integratie en inclusie, en waarom is inclusie een stap verder?

Answer 36

Bij integratie mag de persoon met een beperking deelnemen aan de samenleving, maar alleen als hij/zij zich aanpast. Bij inclusie worden ook de structuren van de samenleving aangepast om volwaardige deelname voor iedereen mogelijk te maken.

Question 37

Geef een voorbeeld van hoe een begeleider vanuit gelijkwaardigheid kan handelen.

Answer 37

Een begeleider die samen met een cliënt een
ondersteuningsplan opstelt, waarbij de cliënt zelf aangeeft waar hij hulp nodig heeft, handelt vanuit gelijkwaardigheid.

Question 38

Waar of niet waar: Bij uitsluiting wordt iemand niet toegelaten tot deelname aan de samenleving.

Answer 38

Waar.
Uitsluiting betekent dat iemand expliciet wordt geweigerd, zoals een leerling die niet op school mag omdat zijn beperking de klas zou ‘vertragen’.

Question 39

Waar of niet waar: Het defectparadigma ziet de beperking als een probleem in de samenleving.

Answer 39

Niet waar.
In het defectparadigma wordt de beperking gezien als een intra-individueel probleem, dat betekent dat het probleem in het individu ligt.

Question 40

Waar of niet waar: Het burgerschapsparadigma stelt dat iedereen recht heeft op ondersteuning, ongeacht hun mogelijkheden.

Answer 40

Waar.
Het burgerschapsparadigma benadrukt dat ondersteuning gebaseerd is op rechten, zonder dat er voorwaarden zijn zoals een bepaald cognitief vermogen.

Question 41

Wat is het defectparadigma?

Answer 41

Het defectparadigma is een benadering waarin de nadruk ligt op wat iemand niet kan, de tekortkomingen of beperkingen van een persoon. Het beschouwt een beperking als een individueel probleem dat binnen de persoon ligt en dat gecorrigeerd, behandeld of gecompenseerd moet worden. Dit paradigma domineerde tot halverwege de 20e eeuw en was gebaseerd op medische en psychologische perspectieven.

Question 42

Hoe zien we het defectparadigma vandaag nog terug?

Answer 42

Sporen van het defectparadigma zijn vandaag de dag nog te vinden in systemen die voornamelijk gericht zijn op diagnose, medische behandeling of het indelen van mensen in categorieën op basis van hun beperkingen.

Question 43

Wat is het ontwikkelingsparadigma?

Answer 43

Het ontwikkelingsparadigma richt zich op de mogelijkheden en het potentieel van een persoon. Het uitgangspunt is dat iedereen zich kan ontwikkelen, mits de juiste hulp en ondersteuning worden geboden. Dit paradigma ontstond in de jaren ’50 en ’60 en werd beïnvloed door de opkomst van psychologie en pedagogiek.

Question 44

Hoe zien we het ontwikkelingsparadigma in het heden?

Answer 44

Het ontwikkelingsparadigma is zichtbaar in het gebruik van persoonlijke ontwikkelingsplannen, therapieën en onderwijsprogramma’s die zich richten op het versterken van individuele vaardigheden.

Question 45

Wat is het burgerschapsparadigma?

Answer 45

Het burgerschapsparadigma legt de nadruk op gelijke rechten, inclusie en participatie van mensen met een beperking in de samenleving. Het stelt dat beperkingen niet alleen een individueel probleem zijn, maar ook een gevolg van sociale barrières. Dit paradigma kwam op in de jaren ‘80 en ‘90 en is gebaseerd op mensenrechten en inclusie.

Question 46

Hoe zien we het burgerschapsparadigma vandaag de dag?

Answer 46

Dit paradigma is zichtbaar in initiatieven zoals inclusief onderwijs, arbeidsmarktparticipatie en wetten die toegankelijkheid en non-discriminatie waarborgen, zoals de VN-conventie inzake de rechten van personen met een handicap.

Question 47

Hoe zijn deze paradigma’s nog steeds aanwezig in onze samenleving?

Answer 47

Het defectparadigma is nog steeds zichtbaar in de nadruk op diagnoses en medische behandelingen.
Het ontwikkelingsparadigma is te zien in trainings- en begeleidingsprogramma’s die de nadruk leggen op persoonlijke groei.
Het burgerschapsparadigma komt naar voren in inclusieve beleidsvorming en sociale bewegingen voor gelijkheid.

Question 48

Wat betekent de verschuiving van een individuele naar een sociale benadering?

Answer 48

De verschuiving betekent dat beperkingen niet langer alleen worden gezien als een probleem van het individu, maar als een resultaat van maatschappelijke structuren en barrières. Waar vroeger de nadruk lag op het ‘repareren’ van het individu (individuele benadering), ligt deze nu op het aanpassen van de samenleving om iedereen te kunnen laten deelnemen (sociale benadering).

Question 49

Kun je een voorbeeld geven van deze verschuiving?

Answer 49

Een voorbeeld is de overgang van segregatie in speciale scholen naar inclusief onderwijs, waarin scholen worden aangepast om alle kinderen, ongeacht hun beperking, te verwelkomen.

Question 50

Wanneer hebben deze verschuivingen plaatsgevonden?

Answer 50

• Defectparadigma: Dominant tot de jaren 1950.
• Ontwikkelingsparadigma: Opkomst vanaf de jaren 1950 en 1960.
• Burgerschapsparadigma: Opkomst in de jaren 1980 en 1990.
• De verschuiving naar een sociale benadering van beperkingen begon vanaf de jaren 1990 en kreeg een sterke impuls met de VN-conventie inzake de rechten van personen met een handicap (2006).

Question 51

Wat is kwartiermaken?

Answer 51

Kwartiermaken is een methodiek die gericht is op het creëren van veilige plekken in de samenleving voor mensen die vaak als ‘anders’ worden beschouwd. Het doel is om mensen die uitsluiting ervaren, zoals mensen met een beperking of mensen die armoede ervaren, een gastvrije omgeving te bieden waarin zij zich kunnen ontwikkelen en deelnemen aan de maatschappij.

Question 52

Geef een voorbeeld van wat kwartiermaken is.

Answer 52

Tijdens mij stage op een basisschool kan kwartiermaken bijvoorbeeld betekenen dat ik zorgt voor een gastvrije ontvangst van kinderen met speciale behoeften in de klas. Dit kan bijvoorbeeld door het creëren van een plek in de klas waar deze kinderen zich veilig voelen, en waar hun eigenheid wordt gewaardeerd in plaats van als afwijking te worden gezien.

Question 53

Waarom is kwartiermaken belangrijk?

Answer 53

Kwartiermaken is belangrijk omdat het ervoor zorgt dat er ruimte wordt gemaakt voor mensen die vaak buitengesloten worden. Het helpt om de samenleving inclusiever te maken door drempels te verlagen en het ‘anders-zijn’ te omarmen.

Question 54

Hoe kun je kwartiermaken toepassen in een onderwijssetting?

Answer 54

Het begint bij het erkennen van de diversiteit in de klas en het creëren van een leeromgeving waarin elk kind zich geaccepteerd en ondersteund voelt. Dit kan door bijvoorbeeld aangepaste lesmethoden of communicatiekanalen te gebruiken voor kinderen die anders leren.

Question 55

Wat is empowerment?

Answer 55

Empowerment is een proces waarbij individuen of gemeenschappen hun eigen kracht en controle over hun situatie vergroten. Het gaat om het versterken van zelfbewustzijn, het vergroten van controle over eigen leven en het stimuleren van actieve participatie in de maatschappij.

Question 56

Geef een voorbeeld van wat empowerment kan zijn op jouw stageplaats:

Answer 56

Empowerment kan tijdens je stage op de basisschool betekenen dat je kinderen helpt om zelf keuzes te maken over hun leerprocessen. Dit kan bijvoorbeeld door hen te betrekken bij de keuze van onderwerpen die zij willen leren of manieren waarop ze hun huiswerk willen presenteren.

Question 57

Waarom is empowerment belangrijk in onderwijs?

Answer 57

Empowerment is belangrijk omdat het kinderen helpt om zelfvertrouwen en zelfbewustzijn te ontwikkelen. Dit maakt hen niet alleen zelfstandiger in hun leerproces, maar ook in hun persoonlijke ontwikkeling.

Question 58

Hoe kan ik empowerment toepassen in de klas?

Answer 58

Empowerment in de klas kan door kinderen verantwoordelijkheden te geven, zoals het kiezen van groepsleden voor een project of het kiezen van een taak voor een schoolactiviteit.

Question 59

Wat is emancipatorisch werken?

Answer 59

Emancipatorisch werken is gericht op het versterken van mensen die in een achtergestelde positie verkeren, zodat zij een volwaardige plaats in de samenleving kunnen innemen. Het draait om het bevorderen van zelfregie, het vergroten van keuzevrijheid en het stimuleren van participatie.

Question 60

Geef een voorbeeld van wat emancipatorisch werken is in het onderwijs:

Answer 60

Op een basisschool kan emancipatorisch werken betekenen dat je ervoor zorgt dat kinderen zich bewust worden van hun rechten en hen de ruimte biedt om te kiezen in bijvoorbeeld hun leeractiviteiten of buitenschoolse activiteiten. Dit zorgt ervoor dat ze als actieve deelnemers worden gezien, in plaats van passieve ontvangers van onderwijs.

Question 61

Hoe verschilt emancipatorisch werken van andere vormen van begeleiding?

Answer 61

Emancipatorisch werken richt zich niet alleen op de persoonlijke groei van het individu, maar ook op het verbeteren van de positie van deze persoon in de samenleving door hen keuzes te geven en ze te betrekken bij besluitvormingsprocessen.

Question 62

Waarom is het belangrijk dat kinderen zich emancipatorisch kunnen ontwikkelen?

Answer 62

Het geeft kinderen een gevoel van eigenwaarde en controle over hun leven. Dit helpt hen om als zelfstandige en zelfbewuste volwassenen deel te nemen aan de maatschappij.

Question 63

Wat is ondersteuning?

Answer 63

Ondersteuning verwijst naar het bieden van de juiste hulp die iemand nodig heeft om goed te functioneren in zijn omgeving. Het gaat er niet om mensen te behandelen of te betuttelen, maar hen te ondersteunen in hun zelfredzaamheid, waarbij hun eigen wensen en mogelijkheden centraal staan.

Question 64

Geef een voorbeeld van ondersteuning in het onderwijs

Answer 64

Ondersteuning in het onderwijs kan bijvoorbeeld betekenen dat een kind met leerproblemen extra tijd krijgt om een toets te maken, of dat er aangepast lesmateriaal wordt gebruikt om het leren gemakkelijker te maken. Dit zorgt ervoor dat het kind de mogelijkheid heeft om zich optimaal te ontwikkelen.

Question 65

Hoe verschilt ondersteuning van zorg?

Answer 65

Ondersteuning is minder stigmatiserend dan zorg, omdat het gericht is op het versterken van de zelfredzaamheid van de persoon, terwijl zorg vaak wordt gezien als het ‘verzorgen’ of ‘genezen’ van iemand.

Question 66

Hoe kan ik ondersteuning bieden als OPB?

Answer 66

Ondersteuning kan op verschillende manieren worden geboden, bijvoorbeeld door het bieden van extra begeleiding voor kinderen met specifieke leerbehoeften, of door het aanpassen van de leeromgeving zodat deze voor iedereen toegankelijk is.

Question 67

Wat is de definitie van kwartiermaken in het kader van inclusie?

Answer 67

Kwartiermaken is het proces waarbij mensen met een beperking of andere kwetsbaarheden worden ondersteund om volwaardig deel te nemen aan de maatschappij door hen te begeleiden in de nodige processen en structuren.

Question 68

Noem drie belangrijke principes van kwartiermaken.

Answer 68

Participatie, gelijkwaardigheid, en autonomie.

Question 69

Hoe zou je kwartiermaken toepassen om een leerling met een beperking te integreren in de reguliere klassenactiviteiten op een lagere school?

Answer 69

Ik zou beginnen met het identificeren van de behoeften van de leerling, samenwerken met de leerkracht en ouders om praktische oplossingen te vinden, en activiteiten aanbieden waarin de leerling kan meedoen op een manier die voor hem/haar toegankelijk is.

Question 70

Waarom is het belangrijk om in een schoolcontext zowel de leerling als het schoolteam te betrekken bij het proces van kwartiermaken?

Answer 70

Het betrekken van zowel de leerling als het schoolteam zorgt voor een gezamenlijke verantwoordelijkheid en verhoogt de kans op succes door afstemming op de behoeften en mogelijkheden van alle betrokkenen.

Question 71

Waar of niet waar: Kwartiermaken is enkel van toepassing voor kinderen met ernstige beperkingen.

Answer 71

Niet waar. Kwartiermaken kan voor alle kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, ongeacht de aard van de beperking, toegepast worden.

Question 72

Wat betekent empowerment in een pedagogische context?

Answer 72

Empowerment betekent het versterken van de kracht van mensen, zodat ze meer controle en verantwoordelijkheid kunnen nemen over hun eigen leven en keuzes.

Question 73

Noem twee manieren waarop je empowerment kunt bevorderen bij leerlingen in een lagere school.

Answer 73

Het geven van keuzevrijheid in leeractiviteiten en het aanmoedigen van zelfreflectie over hun eigen leerproces.

Question 74

Hoe zou je als orthopedagogisch begeleider empowerment kunnen bevorderen bij een leerling die moeite heeft met zelfvertrouwen?

Answer 74

Ik zou beginnen met het erkennen van kleine successen van de leerling, positieve feedback geven en hem/haar betrekken in het nemen van beslissingen over eigen leerdoelen.

Question 75

Wat zijn de voordelen van empowerment voor een leerling in het onderwijs?

Answer 75

Empowerment vergroot de motivatie, zelfvertrouwen en zelfstandigheid van de leerling, wat bijdraagt aan betere leerresultaten en sociale integratie.

Question 76

Hoe kan empowerment bijdragen aan het verminderen van segregatie in het onderwijs?

Answer 76

Door leerlingen meer verantwoordelijkheid en keuze te geven, krijgen ze de kans om zich meer te integreren in de bredere schoolgemeenschap, wat helpt om hen te normaliseren en bij te dragen aan inclusie.

Question 77

Wat is het doel van emancipatorisch werken?

Answer 77

Het doel van emancipatorisch werken is het bevorderen van gelijke kansen en het ondersteunen van kwetsbare groepen om uit sociale, culturele of economische achterstelling te komen.

Question 78

Noem een voorbeeld van emancipatorisch werken op een school.

Answer 78

Het creëren van gelijke onderwijs- en sociale kansen voor leerlingen uit kwetsbare of gemarginaliseerde groepen, zoals het aanbieden van gerichte ondersteuning en programma’s om hun potentieel volledig te ontwikkelen.

Question 79

Hoe zou je als orthopedagogisch begeleider emancipatorisch werken met een groep leerlingen die uit een achtergestelde wijk komen?

Answer 79

Ik zou hen niet alleen extra ondersteuning bieden in hun leerproces, maar ook bewust aandacht besteden aan hun culturele achtergrond, hun sterke punten benadrukken en hen helpen om hun eigen stem te vinden in school- en maatschappelijke kwesties.

Question 80

Waarom is het belangrijk om emancipatorisch werken te combineren met een inclusieve benadering?

Answer 80

Omdat emancipatorisch werken zich richt op het creëren van gelijke kansen voor iedereen, en inclusie zorgt ervoor dat alle leerlingen actief kunnen deelnemen aan het sociale en leerproces, ongeacht hun achtergrond.

Question 81

Wat wordt verstaan onder ‘ondersteuning’ in het onderwijs?

Answer 81

Ondersteuning verwijst naar de hulp en begeleiding die leerlingen krijgen om hen te helpen hun leerdoelen te bereiken, rekening houdend met hun individuele behoeften en capaciteiten.

Question 82

Noem drie verschillende vormen van ondersteuning die je kunt bieden in een basisschoolomgeving.

Answer 82

Extra individuele begeleiding, aanpassingen in het lesmateriaal, en sociale-emotionele ondersteuning.

Question 83

Hoe zou je als orthopedagogisch begeleider ondersteuning kunnen bieden aan een leerling die moeite heeft met concentreren tijdens de les?

Answer 83

Ik zou verschillende strategieën proberen, zoals het geven van korte instructies, het gebruik van visuele hulpmiddelen, het inplannen van pauzes, en het creëren van een rustige werkruimte voor de leerling.

Question 84

Wat zijn de voordelen van het aanbieden van op maat gemaakte ondersteuning in plaats van generieke ondersteuning in het onderwijs?

Answer 84

Op maat gemaakte ondersteuning houdt rekening met de unieke behoeften en sterktes van elke leerling, wat resulteert in effectievere leerervaringen en betere leeruitkomsten.

Question 85

Waar of niet waar: Ondersteuning in het onderwijs heeft altijd betrekking op academische hulp.

Answer 85

Niet waar. Ondersteuning kan zowel academisch, sociaal als emotioneel zijn, afhankelijk van de behoeften van de leerling.

Question 86

Wat is netwerkversterking?

Answer 86

Netwerkversterking is het proces waarbij de sociale netwerken van een individu (zoals familie, vrienden, buren, en andere sociale groepen) versterkt worden om de autonomie en kwaliteit van leven van de cliënt te verbeteren. Dit kan door het betrekken van de sociale omgeving van de cliënt in het zorgproces en het vergroten van de steun vanuit deze netwerken.

Question 87

Geef een voorbeeld van wat netwerkversterking is

Answer 87

Stel dat een leerling met een leerstoornis worstelt met zelfvertrouwen. Als orthopedagogisch begeleider zou je het netwerk van de leerling in kaart brengen: ouders, leraren, vrienden en andere belangrijke figuren. Je zou bijvoorbeeld een gesprek organiseren waarin je het belang van de steun van ouders en klasgenoten benadrukt en hen actief betrekt in het versterken van het zelfvertrouwen van de leerling.

Question 88

Hoe kun je als orthopedagogisch begeleider het netwerk van een leerling versterken in een basisschoolomgeving?

Answer 88

Ik zou starten met het in kaart brengen van het huidige netwerk, daarna ouders en leerkrachten actief betrekken bij ondersteuningsplannen en samenwerkingsmogelijkheden zoeken om de sociale relaties van de leerling te verbeteren, bijvoorbeeld door leerlingen in groepsactiviteiten te betrekken en ouders regelmatig op de hoogte te houden van voortgang.

Question 89

Wat is vermaatschappelijking van de zorg?

Answer 89

Vermaatschappelijking van de zorg is het proces waarbij zorg en ondersteuning zo veel mogelijk worden geïntegreerd in de samenleving, zodat mensen met ondersteuningsbehoeften actief kunnen deelnemen aan het dagelijkse leven (inclusie). Dit houdt in dat mensen met bijvoorbeeld een beperking niet alleen afhankelijk zijn van zorginstellingen, maar ook in hun eigen gemeenschap kunnen wonen, werken, leren en deelnemen aan sociale activiteiten.

Question 90

Geef een voorbeeld van vermaatschappelijking in de zorg

Answer 90

Als orthopedagogisch begeleider zou ik ervoor zorgen dat een leerling met een beperking de kans krijgt om deel te nemen aan reguliere schoolactiviteiten, met de nodige aanpassingen, en actief kan deelnemen aan het sociale leven, bijvoorbeeld door deelname aan naschoolse activiteiten of door het betrekken van buurtbewoners bij schoolgerelateerde activiteiten.

Question 91

Hoe kan vermaatschappelijking van de zorg worden toegepast op een basisschool?

Answer 91

Door de leerling in de reguliere schoolomgeving te ondersteunen met gerichte begeleiding, het bieden van integratie met andere kinderen, en het faciliteren van deelname aan buitenschoolse activiteiten. Dit bevordert het gevoel van inclusie en vermindert segregatie.

Question 92

Wat is het belangrijkste doel van netwerkversterking in het sociale zorg- en onderwijssysteem?

Answer 92

Het doel van netwerkversterking is om de cliënt of leerling te ondersteunen door een bredere basis van steun en sociale relaties te creëren, zodat deze meer greep krijgt op zijn of haar leven en volwaardig kan participeren in de samenleving.

Question 93

Welke belanghebbenden kunnen betrokken worden bij het netwerk van een leerling op een basisschool?

Answer 93

Ouders, familieleden, vrienden, klasgenoten, leerkrachten, buitenschoolse begeleiders, en zelfs buren kunnen onderdeel zijn van het netwerk van een leerling.

Question 94

Hoe zou je de netwerken van ouders en vrienden betrekken bij de ondersteuning van een leerling die sociaal geïsoleerd is?

Answer 94

Ik zou gesprekken voeren met ouders en mogelijk de klasgenoten van de leerling betrekken bij gezamenlijke activiteiten, waarbij ik benadruk hoe belangrijk het is om sociale interacties te stimuleren. Ook zou ik ondersteunende netwerken opzetten, zoals het organiseren van playdates of het betrekken van ouders bij groepsactiviteiten.

Question 95

Waarom is het belangrijk om niet alleen te focussen op de professionele zorg, maar ook op het sociale netwerk van de cliënt?

Answer 95

Het sociale netwerk biedt langdurige steun en versterkt de eigen regie van de cliënt, wat leidt tot een verbeterde levenskwaliteit en meer autonomie.

Question 96

Wat is een van de eerste stappen bij netwerkversterking?
a) Het vergroten van het aantal contacten
b) Het in kaart brengen van het bestaande netwerk
c) Het aanstellen van een zorgcoördinator

Answer 96

b) Het in kaart brengen van het bestaande netwerk

Question 97

Waar of niet waar: Netwerkversterking betekent altijd dat je een nieuw netwerk opbouwt voor de cliënt.

Answer 97

Niet waar. Het doel is om het bestaande netwerk te versterken en waar nodig te uitbreiden, niet om een volledig nieuw netwerk op te bouwen.

Question 98

Wat is een belangrijk principe van de vermaatschappelijking van zorg?

Answer 98

Het principe van de vermaatschappelijking van zorg is het bevorderen van de maatschappelijke integratie van mensen met zorgbehoeften, zodat zij kunnen deelnemen aan het normale dagelijkse leven, zoals wonen, werken, en leren in de samenleving.

Question 99

Wat betekent “inclusie” in het kader van vermaatschappelijking van de zorg?

Answer 99

Inclusie betekent dat mensen met een zorgbehoefte gelijke kansen krijgen en actief kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven, zonder uitsluiting of segregatie.

Question 100

Hoe zou je als orthopedagogisch begeleider de principes van vermaatschappelijking toepassen op een leerling die moeite heeft om zich aan te passen in een reguliere klas?

Answer 100

Ik zou nauw samenwerken met de leerkracht en ouders om de leerling te ondersteunen bij het integreren in de klas door passende aanpassingen in het onderwijsaanbod en het bevorderen van peer-interacties. Daarnaast zou ik naschoolse activiteiten aanbieden om de leerling buiten de schoolomgeving sociaal te integreren.

Question 101

Waarom is het belangrijk om vermaatschappelijking van de zorg toe te passen in het onderwijs?

Answer 101

Omdat het de kans biedt voor leerlingen met zorgbehoeften om een volwaardig deel van de samenleving te worden, hen helpt om hun sociale vaardigheden te ontwikkelen, en hen de middelen geeft om zelfstandig te functioneren binnen de maatschappij.

Question 102

Wat is een kenmerk van vermaatschappelijking van de zorg?
a) Het bieden van zorg uitsluitend binnen zorginstellingen
b) Het betrekken van de samenleving bij zorgprocessen
c) Het minimaliseren van de betrokkenheid van professionals

Answer 102

b) Het betrekken van de samenleving bij zorgprocessen

Question 103

Waar of niet waar: Vermaatschappelijking van de zorg betekent dat zorginstellingen niet langer nodig zijn.

Answer 103

Niet waar. Vermaatschappelijking van de zorg betekent niet het afschaffen van zorginstellingen, maar het bevorderen van zorg in de gemeenschap en het ondersteunen van mensen binnen hun sociale netwerken.

Question 104

Wat past niet in het rijtje? “Integratie - Participatie - Inclusie - Segregatie”

Answer 104

Segregatie (Segregatie is het tegenovergestelde van integratie en inclusie, omdat het betekent dat mensen apart worden gehouden in plaats van deel te nemen aan de samenleving.)

Question 105

Wat past niet in het rijtje:
Empowerment - Wederkerigheid - Zelfbeschikking - Cliënt als object

Answer 105

Cliënt als object (In het orthopedagogisch handelen wordt de cliënt gezien als een actieve deelnemer, niet als een object.)

Question 106

Wat past niet in het rijtje:
Sociaal netwerk - Buurtbetrokkenheid - Zelfregie - Afhankelijke zorg

Answer 106

Afhankelijke zorg (Dit is geen doel van orthopedagogisch handelen, dat juist gericht is op zelfstandigheid en zelfregie.)

Question 107

Wat past niet in het rijtje:
Defectparadigma - Medisch model - Normalisatie - Wederkerigheid

Answer 107

Wederkerigheid (Wederkerigheid hoort bij de sociale benadering, terwijl de andere termen betrekking hebben op het defectparadigma en medische modellen.)

Question 108

Wat past niet in het rijtje:
Normalisatie - Integratie - Segregatie - Inclusie

Answer 108

Segregatie (Segregatie gaat juist tegen de principes van normalisatie, integratie en inclusie in, die gericht zijn op deelname aan de samenleving.)

Question 109

Wat past niet in het rijtje:
Jaren 1970-1980 - Emancipatie - Gelijke rechten - Vermaatschappelijking

Answer 109

Gelijke rechten (Hoewel gelijkheid belangrijk is in de emancipatiebeweging, is het niet specifiek een paradigma in de tijdsperiode van de jaren 1970-1980 in de context van zorg en ondersteuning.)

Question 110

Wat past niet in het rijtje:
Empowerment - Cliënt als regisseur - Vermaatschappelijking - Medicalisering

Answer 110

Medicalisering (Medicalisering is een term die het proces beschrijft waarbij sociale en psychologische problemen als medische aandoeningen worden geclassificeerd, wat tegen de doelen van empowerment en vermaatschappelijking ingaat.)

Question 111

Wat past niet in het rijtje:
“Inclusie - Zorgintegratie - Eigen regie - Wederkerigheid

Answer 111

Zorgintegratie (Zorgintegratie is een meer gericht concept in het medische of zorgmodel, terwijl inclusie en eigen regie meer sociaalgerichte benaderingen zijn.)

Question 112

Wat past niet in het rijtje:
Participatie - Autonomie - Segregatie - Wederkerigheid

Answer 112

Segregatie (Segregatie is het tegenovergestelde van participatie, autonomie en wederkerigheid, die gericht zijn op inclusie en gelijkwaardige deelname.)

Question 113

Wat past niet in het rijtje:
Persoonlijke ontwikkeling - Sociale benadering - Cliënt als slachtoffer - Sociaal netwerk

Answer 113

Cliënt als slachtoffer (In de sociale benadering wordt de cliënt niet als slachtoffer gezien, maar als iemand met mogelijkheden, waarbij de nadruk ligt op sociale integratie.)

Question 114

Wat past niet in het rijtje:
Normalisatie - Vermaatschappelijking - Sociale inclusie - Aansprakelijkheid

Answer 114

Aansprakelijkheid (Aansprakelijkheid heeft geen directe relatie met de sociale benadering van het ‘probleem’, die focust op participatie en inclusie.)

Question 115

Wat past niet in het rijtje:
Ondersteuning op maat - Participatie - Zelfbeschikking - Afhankelijkheid

Answer 115

Afhankelijkheid (De sociale benadering stimuleert zelfbeschikking en participatie, wat juist tegen de concepten van afhankelijkheid ingaat.)

Question 116

Wat past niet in het rijtje:
Burgerschapsparadigma - Emancipatie - Inclusie - Segregatie

Answer 116

Segregatie (Het burgersparadigma is gericht op inclusie en gelijke deelname aan de samenleving, niet op segregatie.)

Question 117

Wat past niet in het rijtje:
Netwerkversterking - Empowerment - Participatie - Zorgen voor

Answer 117

Zorgen voor (Het burgersparadigma is niet gericht op zorgen voor de cliënt, maar op het versterken van eigen regie en sociale netwerken.)

Question 118

Wat past niet in het rijtje:
Krachtgerichte ondersteuning - Participatie - Empowerment - Medisch model

Answer 118

Medisch model (Het medisch model is gericht op behandeling en genezing van de cliënt, terwijl krachtgerichte ondersteuning, participatie en empowerment gericht zijn op het versterken van de eigen regie.)