Hoofdstuk 3 Inleiding recht Flashcards
Staatsrecht
Het gedeelte van het recht dat betrekking heeft op de organisatie van de overheid, de bevoegdheden van de verschillende overheidsorganen en de relatie tussen overheid en burgers.
Grondwet
De grondslagen van ons staatsbestuur.
Organieke wetten
Wetten die een uitwerking geven van artikelen uit de grondwet.
Grondrechten
Grondbeginselen van een menswaardige samenleving of fundamentele normen voor de bescherming van de menselijke waardigheid.
Klassieke rechten
Vrijheidsrechten, die de overheid verplichten tot passiviteit.
Sociale grondrechten.
Grondrechten die de overheid tot actief optreden verplichten.
Algemene beperkingen
Handelingen die grondrechtneutrale belangen behartigen en daarbij een onbedoeld effect hebben op de uitoefening van een grondrecht.
Bijzondere beperkingen
Handelingen die specifiek beogen de uitoefening van een bepaald grondrecht te beperken.
Procedure en competentieregelingen
Wie is er bevoegd?
Doelcriteria
Wat zijn de legitieme beperkingsdoeleinden?
Het non-discriminatiebeginsel
Het verbod op discriminatie beschreven in art. 1 Gw.
Vrijheid van godsdienst en levensovertuiging
Vrijheid om (g)een godsdienst te hebben, van godsdienst te veranderen en overeenkomstig godsdienst te handelen. Art. 6 Gw en 9 EVRM.
Forum internum
Hebben, veranderen en niet hebben van een godsdienst.
Cultus en rite
Uiten van deze overtuiging in de individuele en collectieve godsverering.
In onderricht
Het uitdragen en overdragen van deze overtuiging.
Beperkingen godsdienstvrijheid
Op wel of niet hebben godsdienst niet, uitingen godsdienst wel.
Vertrouwensregel
Waneer een minister of een geheel kabinet niet meer het vertrouwen heeft van het parlement, dan dient deze minister of dat hele kabinet af te treden.
Kenmerken staat
Er wordt macht en gezag uitgeoefend, door de overheid, over een volk, op een bepaald grondgebied in organisatorisch verband.
Statenbond
Volkenrechtelijk samenwerkingsverband tussen soevereine staten op basis van een verdrag.
Bondsstaat
Een uit deelstaten samengestelde staat door een staatsrechtelijke verbinding op basis van de federale grondwet.
Gecentraliseerde eenheidsstaat
Eén grondwet en overheidsfuncties worden door ambten van hetzelfde overheidsverband uitgeoefend.
Gedecentraliseerde eenheidsstaat
Eén grondwet en een centraal gezag, maar waarin meerdere gedecentraliseerde overheidsverbanden bestaan, waarop het centrale overheidsverband toezicht houdt.
Conventionele stelsel
De ministers worden gekozen uit de volksvertegenwoordiging en zij zijn verantwoording verschuldigd aan het parlement.
Actief kiesrecht
Het recht om te kiezen.
Passief kiesrecht
Het recht om gekozen te worden.
Districtenstelsel
Kiessysteem waarbij een of meer afgevaardigden in een kiesdistrict worden gekozen.
Stelsel van evenredige vertegenwoordiging
Elke politieke partij kandidatenlijst, kiezer stemt op kandidaat en na afloop worden stemmen gedeeld door aantal zetels.
Kiesdeler
Het aantal stemmen dat nodig is om een zetel in de Kamer te mogen bezetten.
Informateur
Gaat mogelijkheden tot kabinetsvorming na.
Formateur
Moet een kabinet vormen.
Administratief bezwaar
Een procedure binnen het overheidapparaat.
Rechtmatigheidstoetsing
Vraag of de beschikking niet strijdig is met de wet en/of een algemeen beginsel van behoorlijk bestuur.
Administratieve rechtspraakt
Een rechtsgang bij een rechtscollege dat afhankelijk is van het bestuur.
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur
Naast de normen van het geschreven en ongeschreven recht, normen voor het overheidshandelen.
Verbod van détournement de pouvoir
Een door de wet gegeven bevoegdheid mag alleen maar worden gebruikt voor het doel waartoe de wetgever deze aan het bestuur heeft gegeven.
Willekeurverbod
Het overheidsorgaan dat de beslissing heeft genomen, heeft na afweging van alle betrokken belangen in redelijkheid to zijn beslissing moeten komen.
Zorgvuldigheidsbeginsel
Het bestuur bereidt zijn beslissingen zorgvuldig voor, de relevante feiten en omstandigheden moeten goed worden onderzocht.
Motiveringsbeginsel
Het administratieve orgaan dat de beslissing heeft genomen, dient zijn beslissing te motiveren.
Rechtszekerheidsbeginsel
De burger moet kunnen vertrouwen op een vaste gedragslijn van de overheid.
Gelijkheidsbeginsel
Gelijke gevallen moeten gelijk behandeld worden.
Fair-play beginsel
Overheid moet eerlijk spel spelen en zij mag bijvoorbeeld niet bepaalde procedures ophouden.
