Hoofdstuk 3 het begin van het leven

Question 1

3.1 Erfelijkheid

Wat zijn gameten?
Wat is een zygote?

Answer 1

geslachtscellen van moeder en vader die een nieuwe cel vormen tijdens de bevruchting.

Deze nieuwe cel (zygote) ontstaat wanneer een mannelijke voortplantingscel (spermacel), door het membraam van de
vrouwelijke voortplantingscel (ovum) dringt.

Question 2

3.1.1 Genen en chromosomen: de code van het leven

1. Genen –> DNA –> Chromosomen
2. Wat is Meiose?
3. Wat is Mitose?

Answer 2

1. Onze genetische informatie is opgeslagen in onze genen –> DNA, substantie die bepalend is voor de aard en functie van elke cel. DNA bestaat uit lange ketens die gerangschikt zijn in strengen, oftewel chromosomen (46 georganiseerd, 23 paren)

Het 23ste chromosoom paar bepaald het geslacht. Vrouwen (X) en man (X of Y).

Meisje XX
Jongen XY

2. een proces van celdeling waarbij de gameten in het lichaam worden gevormd.
3. Replica

Question 3

1. Wat is een monozygotische tweeling?
2. Wat is een dizygotische tweeling?

Answer 3

1. Eeneiige tweeling die voortkomt uit dezelfde zygote omdat er binnen 2 weken na de bevruchting
   een cel splitsing plaats vindt. Hierdoor is de tweeling genetisch identiek en zijn verschillen in hun ontwikkeling daarom
   puur het gevolg van omgevingsinvloeden. VOORTKOMT!!!
2. Tweeeiige tweeling die verwekt wordt vanuit 2 afzonderlijke eicellen die ongeveer tegelijkertijd bevrucht
   worden door 2 afzonderlijke zaadcellen. Lijken net zoveel op elkaar als broers en zussen.

Question 4

3.1.2
1. Wat is het verschil tussen dominante en recessieve eigenschappen?

3. Wat is Genotype?
4. Fenotype?

Wat is een Allel?

Wat is het verschil tussen homozygoot en heterozygoot?

Wat is polygenische overerving?

Wat is Multifactoriële overerving? Zie pagina 24.

Wat is reactierange van genen?

Wat zijn X-gebonden genen?

Answer 4

1. Zie pagina 20
2. Genotype: de onderliggende combinatie van genetisch materiaal dat in een organisme aanwezig is.
3. Fenotype: het geheel van uiterlijk waarneembare kenmerken van een organisme, het resultaat van genotype en
   omgeving.

Question 5

3.1.4. Het menselijk genoom

1. Wat is het genoom?
2. Wat is gedragsgenetica?
3. Wat is epigenetica?

Answer 5

totale erfelijke code van de mens
- Van 100.000 genen naar 25.000 genen teruggebracht.
- Mensen lijken voor 99,9% op elkaar.

2. verricht onderzoek naar de effecten van erfelijkheid op gedrag, zoals persoonlijkheidskenmerken of psychische aandoeningen (schizofrenie)
3. Onderzoekt hoe ervaringen en leefomstandigheden van een organisme zijn erfelijke aanleg kunnen beïnvloeden. Het betekent letterlijk ‘op of bij de genen’. Het heeft (simpel gezegd) te maken met het mechanismen die genen ‘aan of uit’ kunnen zetten. Dit mechanisme heet methyl (methylisatie). Neem als voorbeeld: Iedere cel in ons lichaam bezit hetzelfde DNA. Echter, worden er spier-, lever-, etc. cellen aangemaakt, maar zorgt methyl ervoor dat de groei van bepaalde specifieke cellen stopt, zodat andere weer verder kunnen groeien. Barre leefomstandigheden kunnen er ook voor zorgen dat er epigenetische veranderingen kunnen plaatsvinden.

Question 6

Zie 3.1.5 voor erfelijke en genetische stoornissen.
p. 21 en 22

Question 7

3.16.
Waar staat prenataal voor?

Welke soorten prenataal onderzoek zijn er?
-Echoscopie
-Vruchtwaterpunctie
-Vlokkentest of chorionvillusbiopsie
-NIPT (niet invasieve prenatale test)
-Navelstrengpunctie
-Combinatietest

Answer 7

Zie pagina22 en 23

Question 8

3.2.1. De rol interactie tussen erfelijkheid en omgeving.

Wat is temperament?

Wat is het antwoord op het nature-nurture raadsel?

Answer 8

Individuele stijl van reageren op de omgeving die redelijk consistent blijft in de loop van de tijd.

bijna alle kenmerken, eigenschappen en gedragspatronen zijn het gezamenlijke resultaat van de combinatie van en interactie tussen nature (genetische factoren) en nurture (omgevingsfactoren.

Question 9

3.2.4. Intelligentie

In hoeverre is intelligentie erfelijk?

Answer 9

50-80%, maar is geen voorspelling voor het individu.

Question 10

3.2.5. Persoonlijkheid: extravert geboren?

Een aantal van onze persoonlijkheidskenmerken hebben een genetische oorsprong. De big 5 genoemd. Welke vijf zijn dit?

Wat is neuroticisme?

Wat is extraversie?

Answer 10

Openheid/geslotenheid voor nieuwe ervaringen
Consceniëntieusheid/ongeorganiseerdheid
extraversie/introversie
aangenaam/ongemakkelijk in de omgang
neuroticisme/emotionele stabiliteit

de mate van emotionele stabiliteit die een individu gewoonlijk vertoont.

De mate waarin mensen graag in andermans gezelschap zijn en zich het best voelen in een groep mensen.

Question 11

3.2.7) Kunnen genen de omgeving beïnvloeden?
- Wat is actief genotype-omgevingseffect?
- Wat is passief genotype-omgevingseffect?
- Wat is evocatief genotype-omgevingseffect?

Answer 11

actief: Kind richt zich specifiek op dingen die aansluiten bij zijn genetisch bepaalde capaciteiten.
Bijv. Actief en ondernemend kind zal eerder in sport geïnteresseerd zijn dan een gereserveerd kind dat een voorkeur heeft voor solistische activiteiten.

Passief: Het wordt aan het kind aangereikt. Bijv. sportieve ouders, laten hun kind eerder aan sport doen.

Evocatief: Het kind roept bepaald gedrag op, Bijv. ouders springen eerder in op het gedrag van een veeleisend kind.

Question 12

3.3.1 en 3.3.2.

Wat is conceptie/bevruchting?

Leg de volgende drie stadia uit:
1. Het germinale stadium
2. Het embryonale stadium (drie lagen: ectoderm, endoderm en mesoderm)
3. Het foetale stadium

Answer 12

Zie pagina 27
1. Bevruchting tot 2 weken
2. Embryonale stadium 2 tot 8 weken
Ontwikkeling van de belangrijkste organen en drie lagen
3. Foetale stadium 8 weken tot geboorte

Question 13

Welke vijf zwangerschapshormonen zijn er? Ligt ook de afbeelding toe.

Beta-humaanchorion gonadotrofine (b-HCG)

Luteïniserend hormoon (LH)

Follikelstimulerend hormoon (FSH)

Progestoron

Oestrogeen

Answer 13

Zie tussen pagina 26 en 27

Question 14

3.3.3. Problemen rondom de zwangerschap

1. Wat is onvruchtbaarheid?
2. Wat is kunstmatige inseminatie?
3. Wat is in-vitrofertilisatie (ivf)?
4. Wat is het verschil tussen een miskraam en abortus?
5. Wat betekent doodgeboren?

Answer 14

1. Het onvermogen om zwanger te worden na 12 tot 18 maanden proberen.
2. Zaadcellen worden door een arts in de baarmoederhals geplaatst.
3. eicellen worden uit de baarmoeder verwijderd, in een laboratorium bevrucht en daarna in de baarmoeder geplaatst
4. Miskraam is een spontane abortus en abortus is de keuze om de zwangerschap te beëindigen.
5. Kind sterft na 16 weken.

Question 15

3.3.4. De prenatale omgeving: bedreigingen voor de ontwikkeling

1. Wat is teratogeen effect?
2. Wat is foetaal alcohol syndroom (FAS)?
3. Wat is Foetale alcohol spectrum disorder (FASD)?
4. Wat zijn consequenties van roken voor het kind?

Answer 15

1. Omgevingsfactor (drugs, chemische stoffen of virus) die kan leiden tot geboorteafwijkingen. Het grootste effect tijdens de germinale periode.
2. Cognitieve stoornis door alcoholmisbruik
3. Gehele gebied van defecten van prenatale alcohol blootstelling af te dekken.
4. Minder beschikbare zuurstof door koolmonoxide, vertraagde ademhaling/versnelde hartslag, verhoogd risico op miskraam, laag geboortegewicht, kleinere baby’s, grotere kans op verstandelijke beperking.