Hoofdstuk 1: neuroanatomie en neurofysiologie Flashcards
Uit welke soorten cellen is het centrale zenuwstelsel opgebouwd?
- neuronen: informatieoverdracht
- gliacellen: steun en structuur, voeding, verzorgen van het basaal metabolisme van het zenuwstelsel
Welke 2 groepen functionele neuronen zijn er?
- afferente neuronen: aanvoerende banen
- van het lichaam naar de hersenen
- alle sensbiebele banen
- wat zintuigen opnemen vanuit omgeving + signalen van organen binnen het lichaam - efferente neuronen: afvoerende banen
- van de hersenen naar het lichaam
- alle motorische banen
Wat zijn de functies van gliacellen?
- ondersteunende rol
- zorgen voor goed metabolisme
Welke verschillende soorten gliacellen zijn er en wat zijn hun specifieke functies?
- oligodendrocyten: bouwen de myelineschedes
- asterocyten: bouwstenen bloed-hersenbarrière
- microglia: opruimers en immuuncellen
- ependymcellen: vormen barrière tussen hersenvocht en hersenen
Wat zijn de verschillende delen van het centrale zenuwstelsel?
- grote hersenen
- kleine hersenen
- ruggenmerg
- heiligbeen
Wat zijn de algemene principes van het centrale zenuwstelsel
- sensibele en motorische functies zijn gescheiden
- gekruiste banen
- anatomie en functies zowel symmetrisch als asymmetrisch
- hiërarchisch en parallel
- functies zijn zowel gelokaliseerd als verspreid
Wat zijn de functies van het cerebrum?
- gewilde motoriek
- ontvangt en interpreteert sensibele informatie
- hogere niveau functies
- linker hemisfeer: taal, handdominantie, rekenen, analyse en logisch denken
- rechter hemisfeer: kunst, muziek, vormherkenning en emotionele respons
Welke hersenkwabben zijn er?
- frontale kwab
- pariëtale kwab
- temporale kwab
- occipitale kwab
Wat zijn gyri en sulci?
-gyrus: hersenwinding
- sulcus: hersengroef
Wat is de functie van gyri en sulci?
Indeling zorgt ervoor dat er veel meer cellen aanwezig kunnen zijn
Wat houdt grijze en witte stof in?
- grijze stof: cellichamen van neuronen
- witte stof: uitlopers, axonen, myeline, gliale weefsels
Wat zijn de verschillende functionele gebieden van de hersenschors?
- primaire cortex: sensibele info komt toe/efferente info vertrekt zonder veel verwerking
- secundaire/unimodale cortex: verdere verwerking van één functie
- multimodale associatiecortex: info van verschillende unimodale associatiegebieden verwerken (integratie)
Wat zijn witte stofbanen?
Connecties tussen verschillende hersengebieden en naar het ruggenmerg
Wat zijn de verschillende delen van de hersenstam?
- mesencephalon
- pons
- medulla oblongata
Welke vitale functies regelt de medulla oblongata?
- ademhaling
- bloeddruk
- slikken
- hoesten
Wat zijn de verschillende delen van het diëncephalon?
- thalamus
- hypothalamus
- hypofyse
- epifyse
Wat zijn de functies van de thalamus?
- sorteercentrum van sensorische input
- selectiestation van aandacht
Wat zijn de functies van de hypothalamus?
- reguleren van interne huishouding (homeostase) van het lichaam
- controleren van hypofyse
Wat zijn de functies van de hypofyse?
- hormonale functies
- HPA-as
Wat zijn de verschillende delen van de hypofyse?
- neurohypofyse
- ADH (regeling water en zoutbalans)
- oxytocine
- adenohypofyse
- schildklier
- bijnieren
- geslachtsklieren
Hoe werkt de HPA-as?
- hypothalamus geeft signaal naar hypofyse
- hypofyse maakt ACTH aan
-ACTH zorgt ervoor dat bijnieren stresshormonen gaan produceren - Als genoeg stresshormonen gaat signaal teruggestuurd worden naar hypothalamus
- hypothalamus geeft door aan hypofyse dat er minder ACTH moet aangemaakt worden
Wat zijn de functies van de epifyse?
Productie van melatonine (regelt slaap-waakcyclus)
Waarvoor is het cerebrum verantwoordelijk?
- coördinatie van bewegingen
- evenwicht
- spiertonus
- finetuning van de motoriek
Waarvoor zijn de basale ganglia belangrijk?
Controle van motorische functies (vb. ziekte van Parkinson)
Wat zijn de verschillende delen van de basale ganglia?
- putamen
- globus pallidus
- nucleus subthalamicus
- nucleus caudatus
- substantia nigra
Wat zijn de functies van het limbisch systeem?
- emotieregulatie
- geheugen
Wat zijn de verschillende delen van het limbisch systeem?
- gyrus cinguli
- thalamus
- hippocampus
- amygdala
Wat zijn de belangrijkste gebieden waar emoties ontstaan?
- frontaal
- orbitofrontale en prefrontale cortex
- anterieure cingulaire cortex
- temporaal
- amygdala
- hypothalamus
- hersenstam
- zenuwkernen
Wat zijn de 3 hersenvliezen?
- dura mater
- arachnoid
- pia mater
Wat zijn de functies van het ventrikelsysteem en het hersenvocht?
- schokdemping
- voeding in het metabolisme van de hersenen
Welke delen van de hersenen voorziet de a. basilaris van bloed?
- cerebellum
- pons
Welke bevloeiingsgebieden zijn er?
- a. cerebri media: grootste deel hemisferen
- a. cerebri anterior: frontale kwab en corpus callosum
- a. cerebri posterior: occipitale kwab, hersenstam en klein deeltje temporele kwab
Wat zijn de 12 paar craniale zenuwen?
- N. olfactorius: reukzenuw
- N. opticus: oogzenuw
- N. oculomotorius: deel van oogbeweging
- N. trochlearis: bepaalde oogbewegingen
- N. trigeminus: sensibiliteit gelaat
- N. abducens: oogmotoriek
- N. facialis: motoriek van gelaat
- N. vestibulocholearis: evenwicht en gehoor
- N. glossopharyngeus: motoriek en sensibiliteit in keel en mondholte
- N. vagus: brengt sensibele informatie van alle interne organen naar hersenen
- N. accesorius: beweging nek en schouders
- N. hypoglossus: motoriek van de tong
Welke verschillende soorten types van zichtveldverlies zijn er?
- letsel voor kruising: verlies van alle info in één oog
-letsel na kruising: verlies van specifiek deel van het gezichtsveld - letsel in chiasma: verlies van beide laterale gezichtsvelden
- verder naar achteren: gedeeltelijke uitval van gezichtsveld
- letsel helemaal ter hoogte van occipitale visuele cortex: verlies van scherpte van het zicht
Welke zenuwen zijn verantwoordelijk voor oogbewegingen?
- N. III: nervus oculomotorius
- N. IV: nervus trochlearis
- N. VI: nervus abducens
Wat zijn de 3 takken van de nervus trigeminus?
- nervus opthalamicus: voorhoofd en neus
- nervus maxillaris: bovenkaak
- nervus mandibularis: onderkaak
Wat zijn de 2 takken van de nervus faciales?
- facialis superior: bilaterale bezenuwing
- facialis inferior: enkel gekruiste vezels (schade -> afhangende mondhoek)
Welke 2 manieren van informatieoverdracht bij neuronen zijn er?
- elektrische communicatie
- chemische communicatie
Wat zijn enkele belangrijke neurotransmitters en hun functies?
- glutamaat: algemene excitatorische NT
- GABA: algemene inhibitorische NT
- substance P: signaleert pijn
- endorphine: pijnmodulatie
- serotonine: slaapt, stemming, eetlust
- dopamine: beweging en plezier
- norepinephrine: sympatische ZS, arousal en stemming
- acetylcholine: parasympatische ZS, motoriek en geheugen
Wat is de pathologie bij een tekort aan serotonine, noradrenaline en dopamine?
- serotonine
- angst
- depressie
- slaap- en eetlluststoornissen
- noradrenaline
- verminderde aandacht en concentratie
- geheugenstoornissen
- dopamine
- gebrekkige motivatie
- anhedonie
Wat is het verschil tussen het autonome en het willekeurige zenuwstelsel?
autonome zenuwstelsel
- controlecentrum: hypothalamus
- niet onder controle
-orthosympatisch en parasympatisch zenuwstelsel
willekeurig zenuwstelsel
- onder controle van onze wil
- piramidebanen
Wat is het verschil tussen het orthosympatisch en het parasympathisch zenuwstelsel?
orthosympatisch zenuwstelsel
- geactiveerd bij stress, lichamelijke inspanning
- NT: noradrenaline en adrenaline
parasympathisch zenuwstelsel
- geactiveerd in rusttoestand
- NT: acetylcholine
