Hoofdstuk 1: Familierecht Flashcards
Jeugdrecht omvat… (4)
Familierecht, vrijwillige jeugdhulp, kinderbescherming, jeugdstrafrecht
Historische ontwikkelingen (2)
1900: Apart jeugdrechtsysteem en kinderbescherming, 1901 Kinderrechten, 1900 Leerplicht
1950: Kinderrechten, EVRM, 1989 IVRK
Algemene principes IVRK (4)
- Alle kinderen hebben recht op alle rechten en vrijheden die in het verdrag worden genoemd, zonder discriminatie van welke aard ook.
- Bij alle maatregelen betreffende kinderen vormen de belangen van het kind de eerste overweging.
- Alle kinderen hebben recht op leven, overleven en ontwikkeling.
- Alle kinderen hebben het recht om hun mening te geven en te participeren in beslissingen die hen betreffen, in overeenstemming met hun leeftijd en rijpheid.
Wat is de functie van de kinderombudsman en sinds wanneer bestaat dat in Nederland?
Controleert de ontwikkeling van de rechten van het kind?
Belangrijke artikelen:
art. 3 IVRK
art. 5 IVRK
art 8. EVRM
art. 7 + 8 IVRK
art. 3 = het belang van het kind moet voorop staan bij alle maatregelen die kinderen aangaan.
art. 5 = ouders of andere wettelijke vertegenwoordigers hebben de primaire verantwoordelijkheid voor de zorg, begeleiding en opvoeding van hun kinderen. De overheid moet dit respecteren en hierin ondersteuning bieden.
art. 8 = een ieder heeft recht op respect voor zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie. Dit recht moet worden gerespecteerd door openbaar gezag en hier mg geen inbreuk op worden gemaakt.
art. 7 + 8 = recht op een naam, nationaliteit, eigen identiteit
Personenrecht vs Familierecht
Familierecht = verhouding tussen mensen, vaak ouder/kind
Personenrecht = aspecten met betrekking tot 1 persoon (leeftijd, sekse)
Familierecht
Rechtsverhouding tussen personen op het gebied van families en relaties, zowel verticaal als horizontaal.
Verticale relaties vs horizontale relaties
Verticale relaties = afstamming en ouderlijk gezag
Horizontale relaties = huwelijk en geregistreerd partnerschap
Afstammingsrecht
Regelt afstamming tussen ouders en kinderen. Benoemt wie volgens de wet familie van elkaar is, dwingend recht (staat vast).
Gezag =
Afstamming =
Opvoedverantwoordelijk
Juridische ouders
Verschillende soorten ouderschap (6)
Moeder door geboorte = juridische moeder
Vaderschap van rechtswege = biologische vader, formele relatie met moeder
Moederschap van rechtswege = sinds 2014, voorwaarden: 1 formele relatie met moeder, 2 verwerkt door kunstmatige intelligentie met onbekende donor
Ouders door erkenning = juridische relatie tussen man en kind. Toestemming van moeder nodig
Ouders door gerechtelijke vaststelling = partner die geen juridische ouder wil zijn of partner overleden, tegen wil in toch juridische ouder worden
Ouders via adoptie
Erkenning niet mogelijk (4)
Moeder geeft geen toestemming (of kind van > 12 jaar)
Vader is < 16 jaar
Te nauw verwantschap (oom, vader, opa)
Kind heeft al 2 ouders
Gevolgen juridisch ouderschap (6)
Familierechtelijke betrekking. tussen kind, ouders en bloedverwanten
gezag over het kind
recht op en plicht tot omgang met het kind
onderhoudsplicht (tot 21e jaar) = kinderalimentatie
kinderen zijn erfgenamen
rechtsgevolgen: familienaam, nationaliteit, sociale zekerheid en procesrechtelijke gebieden
Voorwaarden Nederlandse adopties (5)
adoptie moet in belang van jeugdige zijn
het kind heeft niets te verwachten in de rol van biologische ouders als ouder
adoptie alleen als kind < 18 jaar is
mening van het kind speelt een rol: > 12 jaar mag kind zelf laten weten hoe het over de adoptie denkt
grootouders mogen hun kleinkind niet adopteren
Eisen voor biologische ouders voor adoptie (3)
gaat niet door als biologische ouders er negatief tegenover staan (tenzij mishandeling/verwaarlozing)
biologische moeder moet minimaal 16 jaar zijn
biologische moeder mag niet meer het gezag over het kind uitoefenen
Eisen adoptieouders (3)
moeten minimaal 18 jaar zijn
moeten minimaal 3 jaar samenwonen
kind moet minimaal 1 jaar bij adoptieouders wonen en door hen worden verzorgd/opgevoed
Stappen adoptie buitenland (5)
- verzoek indienen
- Raad voor de Kinderbescherming voert onderzoek uit naar geschiktheid van ouders
- verplichte voorlichtingscursus over de gevolgen van adoptie
- minister moet beginseltoestemming geven
- adoptieouders gaan via bemiddelingsbureau op zoek naar adoptiekind
Wanneer buitenlandse adoptie mogelijk?
Na 1 jaar bij 2 adoptieouders, na 3 jaar bij 1 adoptieouder
Handlichting
De rechter kan op verzoek van minderjarige en met toestemming van ouders een kind voor bepaalde rechtshandelingen handelingsbekwaam maken
Hoorrecht
Vanaf 12 jaar, rechter dient mening mee te nemen en uit te leggen waarom en in hoeverre zijn beslissing aansluit/afwijkt van de wensen van de minderjarige
Strafrecht minderjarigen
< 12 jaar niet vervolgd
12-18 jaar via apart jeugdstrafrecht
Mening geven over ouderlijk gezag/voogdij/scheiding als minderjarige
minimaal 12 jaar: moeten recht hebben
< 12 jaar: mogen mening gevraagd worden, gebeurt weinig
Andere schade toebrengen door minderjarige > getrapt systeem van verantwoordelijkheid
< 14 jaar: ouders verantwoordelijk
14-15 jaar: ouders aansprakelijk, tenzij ouders kunnen aantonen dat ze niet aanwezig waren
min. 16 jaar: kinderen aansprakelijk
Grote veranderingen wat betreft gezag (3)
- minderjarigen hebben prominentere rechtspositie gekregen en het belang van het kind is leidend
- gezagsrecht is stapsgewijs losgekoppeld van het huwelijk
- de kring van personen die gezag over het kind kunnen krijgen is uitgebreid (dus ouders van gelijk geslacht ook gezag)
