Hoofdstuk 1: Familierecht

Question 1

Jeugdrecht omvat… (4)

Answer 1

Familierecht, vrijwillige jeugdhulp, kinderbescherming, jeugdstrafrecht

Question 2

Historische ontwikkelingen (2)

Answer 2

1900: Apart jeugdrechtsysteem en kinderbescherming, 1901 Kinderrechten, 1900 Leerplicht
1950: Kinderrechten, EVRM, 1989 IVRK

Question 3

Algemene principes IVRK (4)

Answer 3

1. Alle kinderen hebben recht op alle rechten en vrijheden die in het verdrag worden genoemd, zonder discriminatie van welke aard ook.
2. Bij alle maatregelen betreffende kinderen vormen de belangen van het kind de eerste overweging.
3. Alle kinderen hebben recht op leven, overleven en ontwikkeling.
4. Alle kinderen hebben het recht om hun mening te geven en te participeren in beslissingen die hen betreffen, in overeenstemming met hun leeftijd en rijpheid.

Question 4

Wat is de functie van de kinderombudsman en sinds wanneer bestaat dat in Nederland?

Answer 4

Controleert de ontwikkeling van de rechten van het kind?

Question 5

Belangrijke artikelen:
art. 3 IVRK
art. 5 IVRK
art 8. EVRM
art. 7 + 8 IVRK

Answer 5

art. 3 = het belang van het kind moet voorop staan bij alle maatregelen die kinderen aangaan.
art. 5 = ouders of andere wettelijke vertegenwoordigers hebben de primaire verantwoordelijkheid voor de zorg, begeleiding en opvoeding van hun kinderen. De overheid moet dit respecteren en hierin ondersteuning bieden.
art. 8 = een ieder heeft recht op respect voor zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie. Dit recht moet worden gerespecteerd door openbaar gezag en hier mg geen inbreuk op worden gemaakt.
art. 7 + 8 = recht op een naam, nationaliteit, eigen identiteit

Question 6

Personenrecht vs Familierecht

Answer 6

Familierecht = verhouding tussen mensen, vaak ouder/kind
Personenrecht = aspecten met betrekking tot 1 persoon (leeftijd, sekse)

Question 7

Familierecht

Answer 7

Rechtsverhouding tussen personen op het gebied van families en relaties, zowel verticaal als horizontaal.

Question 8

Verticale relaties vs horizontale relaties

Answer 8

Verticale relaties = afstamming en ouderlijk gezag
Horizontale relaties = huwelijk en geregistreerd partnerschap

Question 9

Afstammingsrecht

Answer 9

Regelt afstamming tussen ouders en kinderen. Benoemt wie volgens de wet familie van elkaar is, dwingend recht (staat vast).

Question 10

Gezag =
Afstamming =

Answer 10

Opvoedverantwoordelijk
Juridische ouders

Question 11

Verschillende soorten ouderschap (6)

Answer 11

Moeder door geboorte = juridische moeder
Vaderschap van rechtswege = biologische vader, formele relatie met moeder
Moederschap van rechtswege = sinds 2014, voorwaarden: 1 formele relatie met moeder, 2 verwerkt door kunstmatige intelligentie met onbekende donor
Ouders door erkenning = juridische relatie tussen man en kind. Toestemming van moeder nodig
Ouders door gerechtelijke vaststelling = partner die geen juridische ouder wil zijn of partner overleden, tegen wil in toch juridische ouder worden
Ouders via adoptie

Question 12

Erkenning niet mogelijk (4)

Answer 12

Moeder geeft geen toestemming (of kind van > 12 jaar)
Vader is < 16 jaar
Te nauw verwantschap (oom, vader, opa)
Kind heeft al 2 ouders

Question 13

Gevolgen juridisch ouderschap (6)

Answer 13

Familierechtelijke betrekking. tussen kind, ouders en bloedverwanten
gezag over het kind
recht op en plicht tot omgang met het kind
onderhoudsplicht (tot 21e jaar) = kinderalimentatie
kinderen zijn erfgenamen
rechtsgevolgen: familienaam, nationaliteit, sociale zekerheid en procesrechtelijke gebieden

Question 14

Voorwaarden Nederlandse adopties (5)

Answer 14

adoptie moet in belang van jeugdige zijn
het kind heeft niets te verwachten in de rol van biologische ouders als ouder
adoptie alleen als kind < 18 jaar is
mening van het kind speelt een rol: > 12 jaar mag kind zelf laten weten hoe het over de adoptie denkt
grootouders mogen hun kleinkind niet adopteren

Question 15

Eisen voor biologische ouders voor adoptie (3)

Answer 15

gaat niet door als biologische ouders er negatief tegenover staan (tenzij mishandeling/verwaarlozing)
biologische moeder moet minimaal 16 jaar zijn
biologische moeder mag niet meer het gezag over het kind uitoefenen

Question 16

Eisen adoptieouders (3)

Answer 16

moeten minimaal 18 jaar zijn
moeten minimaal 3 jaar samenwonen
kind moet minimaal 1 jaar bij adoptieouders wonen en door hen worden verzorgd/opgevoed

Question 17

Stappen adoptie buitenland (5)

Answer 17

1. verzoek indienen
2. Raad voor de Kinderbescherming voert onderzoek uit naar geschiktheid van ouders
3. verplichte voorlichtingscursus over de gevolgen van adoptie
4. minister moet beginseltoestemming geven
5. adoptieouders gaan via bemiddelingsbureau op zoek naar adoptiekind

Question 18

Wanneer buitenlandse adoptie mogelijk?

Answer 18

Na 1 jaar bij 2 adoptieouders, na 3 jaar bij 1 adoptieouder

Question 19

Handlichting

Answer 19

De rechter kan op verzoek van minderjarige en met toestemming van ouders een kind voor bepaalde rechtshandelingen handelingsbekwaam maken

Question 20

Hoorrecht

Answer 20

Vanaf 12 jaar, rechter dient mening mee te nemen en uit te leggen waarom en in hoeverre zijn beslissing aansluit/afwijkt van de wensen van de minderjarige

Question 21

Strafrecht minderjarigen

Answer 21

< 12 jaar niet vervolgd
12-18 jaar via apart jeugdstrafrecht

Question 22

Mening geven over ouderlijk gezag/voogdij/scheiding als minderjarige

Answer 22

minimaal 12 jaar: moeten recht hebben
< 12 jaar: mogen mening gevraagd worden, gebeurt weinig

Question 23

Andere schade toebrengen door minderjarige > getrapt systeem van verantwoordelijkheid

Answer 23

< 14 jaar: ouders verantwoordelijk
14-15 jaar: ouders aansprakelijk, tenzij ouders kunnen aantonen dat ze niet aanwezig waren
min. 16 jaar: kinderen aansprakelijk

Question 24

Grote veranderingen wat betreft gezag (3)

Answer 24

1. minderjarigen hebben prominentere rechtspositie gekregen en het belang van het kind is leidend
2. gezagsrecht is stapsgewijs losgekoppeld van het huwelijk
3. de kring van personen die gezag over het kind kunnen krijgen is uitgebreid (dus ouders van gelijk geslacht ook gezag)

Question 25

Wie mag geen gezag hebben? (3)

Answer 25

minderjarigen (uitzondering: 16-17 jaar door rechter wel meerderjarig verklaard woorden om gezag te hebben)
personen die onder curatele staan
personen wiens geestvermogens zodanig zijn verstoord dat ze niet in staat zijn om gezag uit te oefenen

Question 26

Juridische verhoudingen met betrekking tot gezag (3)

Answer 26

1. ouders met formele relatie: huwelijk of geregistreerd partnerschap
2. ouders hebben geen formele relatie: alleen moeder door geboorte gezag, als vader ook gezag wil, moet moeder hier toestemming voor geven en moet vader het kind erkennen.
3. ouder en niet-ouder: dagelijkse verantwoordelijkheid voor opvoeding wordt uitgeoefend door 1 ouders en nieuwe partner/familielid

Question 27

Voogdij op 3 manieren verkregen

Answer 27

1. van rechtswege: ouders en niet-ouder voeren gezag uit en ouder overlijdt. niet-ouder krijgt voogdij
2. benoemen door een ouder
3. benoemen door een rechter

Question 28

Gezag na scheiding

Answer 28

Beide ouders houden gezag!

Question 29

Co-ouderschap

Answer 29

Beide ouders nemen evenredig deel van de verzorging en opvoeding van kinderen op zich. Verplichting om band tussen kind en andere ouder te bevorderen.

Question 30

Ouderschapsplan

Answer 30

Afspraken over de verdeling en verzorginstaken, omgangsregeling, manier waarop ouders contact hebben en betaling van de kosten van het kind

Question 31

Via welke instantie ouderschapsplan maken?

Answer 31

CJG of rechter

Question 32

Eenhoofdig gezag

Answer 32

Alleen toegewezen wanneer er sprake is van klemcriterium

Question 33

Klemcriterium

Answer 33

Kind komt bij gezamenlijk gezag klem te zitten tussen ouders en er zal niet snel verbetering komen. Ook mogelijk bij ernstige ziekte/stoornis van een van de ouders of geschiedenis van mishandeling.

Question 34

Doelen afstammings- en gezagsrecht (4) (artikel W.M. Schrama)

Answer 34

1. verantwoordelijkheidsbeginsel: duidelijkheid over wie verantwoordelijkheid draagt over kinderen.
2. beschermingsbeginsel: bescherming van de kinderen, omdat zij bij hun geboorte zelf geen verantwoordelijkheid kunnen dragen.
3. conflicten tussen ouders voorkomen
4. alle regelingen zijn erop gericht om kinderen zo veel mogelijk bescherming en zekerheid over rechtspositie te bieden.

Question 35

Mogelijke oplossing voor gelijke positie ouders (artikel W.M. Schrama)

Answer 35

Kiezen voor dubbele aanknoping. De automatische rechtsgevolgen gelden voor de man die geboorteaangifte doet voor het kind en die op hetzelfde adres staat ingeschreven. Hij krijgt dan gezamenlijk gezag en is juridisch vader in 1x.
- voordeel: toestemming moeder niet nodig
- nadeel: als iemand anders aangifte doet, die niet op hetzelfde adres staat ingeschreven. Dan geen gezamenlijk gezag en ten onrechte uitgaan van dubbele aanknoping.

Question 36

Inbreuk van art. 8 EVRM gerechtvaardigd als… (3) (Uitspraak EHRM zaak A.V./Slovenia)

Answer 36

• overeenkomstig met de wet
• legitiem doel
• noodzakelijk in een democratische samenleving