Hóa học glucid Flashcards
Định nghĩa về glucid
- Monosaccarid hay polymer của monosaccarid
- Monosaccarid là những aldehyd hay ceton có mang trong phân tử nhiều nhóm hydroxy
Phân loại glucid nè?
Monosaccarid
Disaccarid
Oligosaccarid (2-10)
Polysaccarid (>10)
Trong sinh hóa thì quan tâm tới đường D hay L?
Đường D (OH kế cuối nằm bên phải)
Vì đường L không có giá trị dinh dưỡng và khả năng chuyển hóa trong cơ thể.
Cấu trúc D-Glyceraldehyd
Cấu trúc của D-Ribose
Cấu trúc của D-glucose, D-Manose, D-Galactose
Cấu trúc Dihydroxy aceton
Cấu trúc D-Fructose
Cấu trúc dạng vòng và ghế của glucose
Dạng beta bền hơn do năng lượng nó thấp hơn -> tồn tại nhiều.
Một số trẻ em không uống sữa được là vì sao?
Thiếu enzym chuyển hóa D-galactose thành D-glucose (epimase)
Khi D-glucose tác dụng với acid vô cơ mạnh tạo ra sản phẩm gì và có những lưu ý gì?
- Sản phẩm là furfural
- Khử được 3 phân tử H2O
- Furfural cộng thêm 1 số dẫn chất có nhân thơm để tạo 1 số phức có màu -> định tính, định lượng (trong sinh hóa thế bằng enzym)
D-glucose tác dụng với base có đặc điểm gì?
- Có hiện tượng hỗ biến enediol
Tính khử của glucose do nhóm chức nào?
Carbonyl
Chuyện ngoài lề:
(Sử dụng các oxazon để phân biệt các đường)
- Phân biệt glucose và lactose trong nước tiểu phụ nữ mang thai
- Ở trẻ bẩm sinh ko chuyển hóa dc fructose nên fructose ko dc hấp thu theo nước tiểu
Những đường nào cho cùng 1 osazon?
D-fructose, D-glucose, D-manose: hình bó mạ
Hình dạng của Lactosazon và galactosazon?
Lactosazon: Hình cầu gai
Galactosazon: Hình tứ giác
Phản ứng oxy hóa glucose bởi acid nitric dùng làm gì?
Định lượng galactose vì mucic tạo ra khó tan nên có thể tách khỏi hỗn hợp
O-glycosid và N-glycosid gặp ở đâu?
O-glycosid: tinh bột, đường, glycosid trợ tim
N-glycosid: nucleosid
Dạng tham gia hoạt động, chuyển hóa của glucose là?
Dạng ester (phosphoryl hóa)
Glucose vào mạch máu là dạng glucose tự do, vào TB muốn tham gia chuyển hóa phải được phosphoryl hóa.
Tác dụng của sorbitol
Tăng tiết mật từ gan xuống đường tiêu hóa → hỗ trợ đường tiêu hóa tránh táo bón
Acid uronic (dẫn chất acid của monosaccarid) những điều cần biết?
- Tạo ra do oxy hóa chức rượu I
- Glucuronic và galacturonic
- Trong polysaccarid phức tạp, tham gia chế độ khử độc, liên hợp bilirubin tại gan
Dẫn chất của amin (osamin) cần chú ý dẫn chất nào?
Glucosamin, galactosamin
D-ribose xuất hiện nhiều ở đâu và vai trò?
Acid nucleic
Vai trò sinh học: Tp của nucleic, các coenzym
D-glucose, D-fructose, D-Galactose có nhiều ở đâu?
D-glucose: Trái cây (nho)
D-fructose ( trái cây, mía, mật ong): đường này theo hướng tạo mỡ
D-galactose: Đường sữa
Cấu trúc của Disaccarid?
- Gồm 2 monosaccarid
- Liên kết Glycosid
- Hai -OH bán acetal tham gia: không còn tính khử
- Một -OH bán acetal tham gia: còn tính khử
Cấu tạo, tính chất, vai trò của của Maltose?
- Cấu tạo: hai a-D-glucopyranose, liên kết a1,4 glycosid
- Có tính khử
- Trong mầm lúa mạch, men bia, kẹo mạch nha là sản phẩm do sự thủy phân tinh bột
Cấu tạo, tính chất, vai trò của của Lactose?
- Cấu tạo: a-D-glucopyranose + B-D-galactopyranose, liên kết B-1,4 glycosid
- Có tính khử
- Trong sữa các loại động vật
Cấu tạo, tính chất, vai trò của của Saccarose (Sucrose)? Sử dụng hợp lý
- Cấu tạo: a-D-glucopyranose + B-D-fructofuranose, liên kết a-B-1,2 glycosid
- Không có tính khử
- Mía, củ cải đường
Muốn sử dụng được polysaccarid trong cơ thể phải làm gì?
Thủy phân bằng acid/ enzym đặc hiệu (amylase cắt liên kết a-1,4 → cắt được mỗi tinh bột à)
Chất thường gặp nhất trong thành phần của polysaccarid là?
D-glucose
Vai trò của polysaccarid?
Dự trữ (cung cấp năng lượng) và cấu tạo (cấu tạo TB)
Cấu tạo của tinh bột?
1 loại mono (D-glucose), lk 1,4 và 1,6 (nhánh)
Cấu trúc tinh bột gồm mấy thành phần? Gồm?
amylose (15-25%), amylopectin (75-85%)
GI (Glycemic index). Ăn nhiều thức ăn có GI cao sẽ ntn?
Ăn nhiều thức ăn có GI cao sẽ gây các bệnh lý → béo phì → đái tháo đường.
Ăn hợp lý giữa các loại GI
Tỉ lệ amylose và amylopectin ảnh hưởng đến GI ntn?
TL amylose cao → khó thủy phân → tiêu hóa chậm → GI thấp
TL amylopectin cao → dễ thủy phân → tiêu hóa nhanh → GI cao
Lý do: tinh bột cấu trúc có nhiều vị trí cắt → dễ bị thủy phân hơn
Mức độ thủy phân của tinh bột bởi amylase phụ thuộc vào gì?
Cấu trúc tinh bột và mức độ hydrat hóa (do quá trình nấu, chế biến)
Đố vui: cơm và cháo, cái nào GI cao?
Bingo: cháo
(Bánh mì GI cao nữa nha!!!)
Tinh bột kháng tiêu hóa nghĩa là gì?
Là một prebiotic quan trọng với hệ sinh vật có lợi trong đường ruột con người. Nó nuôi các vi khuẩn có lợi của ruột già
Bonus
Dạng tinh bột này không tiêu hóa được bởi enzym. Nhiều trong cây, củ
Cấu tạo, tính chất, vai trò của của Glycogen?
- Cấu tạo giống amylopectin nhưng nhiều nhánh hơn, nhánh ngắn hơn
- Có nhiều ở gan và cơ
- Dự trữ của ĐV
Cấu tạo, tính chất, vai trò của của Dextran?
- a-D-glucose
- a-1,6
- Vi khuẩn Leuconostoe mesenteroides có enzym dextransucrase biến đổi saccarose thành dextran
- Độ nhớt cao → sử dụng làm thay thế huyết tương
Cấu tạo, tính chất, vai trò của của cellulose?
- Thành phần chính của thực vật
- B-D-glucose
- B-1,4
Người không có enzym thủy phân B-1,4 glycosid nên cellulose ko có giá trị dinh dưỡng
Cấu tạo Chitin?
- N-acetyl-B-D-glucosamin, có nhiều trong nấm, tảo, cấu tạo lớp vỏ của giáp xác
Vai trò của glucosamin
Bổ sung trong điều trị thoái hóa khớp
Cấu tạo, tính chất, vai trò của của Inulin?
- Polysaccarid dự trữ năng lượng của thực vật.
- Có trong rễ atiso, rễ bồ công anh, hành tây, tỏi, măng tây, củ cải trắng, chuối,….
- Có đơn vị fructose, lk B-1,2 glycosid → ko có enzym cắt → ko sd dc => CHẤT XƠ PREBIOTIC
- Chất xơ tan trong nước
- Dùng để thăm dò chức năng lọc cầu thận
Phân biệt giữa prebiotic và probiotic
Prebiotic là thức ăn cho probiotic (VSV có lợi)
Nêu hiểu biết về Glycosaminoglycan và Proteoglycan!
- Cấu tạo của ĐV có xương sống
- Đơn vị là disaccarid
Những glycosaminoglycan quan trọng mình học là?
chondroitin sulfat, keratan sulfat, dermatan sulfat, hyaluronic acid, heparin
Chondroitin sulfat
Thành phần chính trong cấu tạo của sụn
Bonus: 1 số viên uống bổ sung glucosamin ko có ý nghĩa bổ sung. Vì cơ thể nó giảm tổng hợp rồi thì bổ sung vào cũng như ko, thuốc còn bị thủy phân nữa!! Tiểu phân có ý nghĩa 1 phần nhỏ, còn đại phân tử thì ko có ý nghĩa gì hết
Hyaluronic acid?
- Tan rất tốt trong nước
- Hoạt dịch của khớp → Tạo độ trơn cho khớp
Chữa trị: Uống glucosamin ko hiệu quả, tiêm hyaluronic acid trực tiếp vào khớp
Sự thay đổi cấu trúc, chức năng của cadherin có thể gây ra?
- Tăng sinh TB không kiểm soát và sự di chuyển trong quá trình phát triển khối u và di căn
Heparin?
- Chất đông máu tự nhiên
- Có ở các mô và TB mast của mạch máu
Cadherin
- Là 1 glycoprotein xuyên màng tế bào phụ thuộc Calci
- Vai trò kết dính giữa các TB
- Duy trì cấu trúc mô bình thường và sự liên lạc giữa các TB
- Yếu tố quan trọng quyết định sự tiến triển của khối u
…. là thành phần quan trọng trong sự nhận biết giữa các tế bào
Oligosaccarid
Adhesin
cái gì đó nó có liên quan đến tác nhân gây bệnh, vật chủ, bám dính
Syndecan
- Là 1 proteoglycan ở màng TB
- Kích hoạt receptor yếu tố tăng trưởng
- Giúp tế bào dính vào chất nền ngoại bào ở mô liên kết
- Kết dính TB với TB
- Hoạt động như 1 chất ức chế khối u
Thành phần cấu tạo của Pectin
D-galacturonic
Thành phần cấu tạo Acid hyaluronic
acid D-glucoronic và N-acetyl glucosamine
Thành phần của chondroitin sulfat?
glucuronic, N-acetyl galactosamin
Thành phần của Heparin
Glucuronic, Glucosamin
