hfs 2 Flashcards
sociobiologie
toepassing op evolutionaire biologie om sociaal gedrag van dieren en mensen te begrijpen
natuurlijke selectie
proces in de natuur dat resulteert in grotere overlevingspercentages van die planten en dieren die het best aan hun omgeving zijn aangepast
evolutie
theorie dat alle levende wezens hun huidige vorm hebben verkregen door geleidelijke veranderingen in hun genetische aanleg gedurende opeenvolgende generaties
- hier gaan sociobiologen vanuit
stappen gezond nageslacht
1) identificeren van gezonde partners
2) relatiepatronen/courtship patterns
3) familiestructuur en kwetsbaarheid van kinderen
courtship patterns
kijken hoe mensen met elkaar omgaan en hoe fit ze zijn
familiestructuur en kwestbaarheid van kinderen
vrouwen spelen een rol in de fysieke verzorging van kinderen, mannen voor resources. Als deze samenwerking goed verloopt heeft gezin goede bonding
parental investment
gedragingen of andere investeringen in het nageslacht door de ouder die de overlevingskans van het nageslacht vergroten
seksuele selectie
- intrasexual competition
- intersexual competition
intrasexual competition
competitie onder leden van een gender voor toegang tot paren met leden van het andere gender
intersexual competition
proces van partnerselectie waarbij er een voorkeur is van een gender voor bepaalde leden van het andere gender
evolutionaire psychologie
focust zich op psychologische mechanismes die gevormd zijn door evolutie. Gaat er dus vanuit dat ieder kenmerk wat we observeren een vorm van adaptieve betekenis heeft
genderneutrale evolutietheorie
het is het meest adaptief voor individuen om flexibel te zijn in hun gedrag waaronder gender
psychoanalytische theorie
menselijk gedrag wordt gedreven door zin in seks (libido) en doodsinstinct (thanos)
- freud
3 componenten persoonlijkheidsstructuur
- id
- ego
- superego
id
aanwezig vanaf geboorte, genots principe, libido
ego
realiteitsprincipe, zorgt voor realistische rationele interacties met andere, houd id onder controle
superego
handelt vanuit idealisme, houdt id tegen en probeert ego over te halen tot morele doelen
kritiek freud
- veel concepten van de psychoanalytische theorie kunnen niet wetenschappelijk onderzocht worden
- te veel nadruk op biologische determinanten
- male-centred theorie
learning theory
waarneembaar gedrag zou de primaire eenheid van analyse moeten zijn. Seksuele gedragingen vertegenwoordigen aangeleerde associaties, nieuwe associaties zullen aangeleerd worden
klassieke conditionering
een eerder neutrale stimulus wordt herhaaldelijk gekoppeld aan een ongeconditioneerde stimulus die een ongeconditioneerde respons uitlokt die uiteindelijk uitgelokt wordt door de geconditioneerde stimulus zelf
operante conditionering
bekrachtigd gedrag neemt toe me frequentie, bestraft gedrag verlaagt in frequentie
behavior modification
set van operante conditioneringstechnieken die worden gebruikt om menselijk gedrag aan te passen
social learning theory
we imiteren gedrag dat we observeren in anderen, vooral van rolmodellen
social exchange theorie
mensen zullen acties kiezen die meer baten hebben dan kosten
vergelijkingsniveau voor alternatieven
het vergelijken van de baten die een relatie oplevert ten opzichten van een andere relatie
gelijkheid
geloven dat de beloning in verhouding staat tot de kosten in de relatie
matching hypothese
mannen en vrouwen kiezen partners die bij hun passen op basis van fysieke en sociale kenmerken (aantrekkelijkheid en attitude)
cogitieve theorie
de studie van de manier waarop mensen waarnemen en denken
toeschouwer bias
wanneer je het gevoel hebt dat je bekeken gaat worden, worden je presentaties negatief beinvloed
schema
een algemeen kennis framework dat iemand heeft over een onderwerp
gender schema
set attributies die we associeren met mannen en vrouwen
sociaal constructivisme
gedragingen en typen van personen worden gezien als sociale constructen
uitgangspunten feministische theorie
- gender is een dimensie van ongelijkheid
- vrouwelijke seksualiteit is onderdrukt
- we zouden beter af zijn zonder gender schema’s vanwege de manier waarop het mensen beperkt in hun denken en doen
- intersectionaliteit
intersectionaliteit
benadering die gelijktijdig rekening houdt met iemands meervoudige groepslidmaatschappen en identiteiten (geslacht, ras, sociale klasse)
performativity
concept wat voortkomt uit de feministische en queer theorie, verwijst naar de manier waarop we gender of seksualiteit uitvoeren op basis van de maatschappelijke norm
sociologische theorien
- symbolic interaction theorie
- script theorie
- sociale instituties
symbolic interaction theorie
stelt dan menselijke natuur en de sociale orde producten zijn van symbolische communicatie tussen mensen
kritiek symbolic interaction theorie
- te rationeel
- other-directed individuals
- mensen gedragen zich op basis van ervaringen in het verleden en gewoontes
script theorie
mensen hebben dingen geleerd waardoor ze een sociaal gedrag een label maken, en een betekenis geven aan de situatie. Ze vertellen ons ook welke betekenis we moeten toeschrijven aan een bepaalde seksuele gebeurtenis
3 soorten scripts
1) culturele scripts
2) interpersoonlijke scripts
3) intrapsychische scripts
culturele scripts
omvatten alle regels en normen van seksueel gedrag in een cultuur
interpersoonlijke scripts
gebaseerd op culturele scripts en bestaan uit de reacties van mensen in de echte wereld
intrapsychische scripts
omvatten de plannen, fantasien en motieven die iemands verleden, heden en toekomstig seksueel gedrag stuurt
sociale instituties
bepalen welk gedrag gepast is en welk ongepast
persoonlijkheids theorieën
- the big five
- erotrofilie/erotofobie
- sensatiezoeken
- socioseksualiteit
erotrofilie
positieve kijk op seks
erotofobie
negatieve kijk op seks
sensatiezoeken
neiging om spannende en risicovolle activiteiten te ondernemen, kan een genetische basis hebben
socioseksualtieit
zegt iets over iemands bereidheid om seks te hebben zonder toewijding of emotionele connectie
restricted orientation
seks met toewijding en emotionele connectie
unrestricted orientation
seks hoeft geen toewijding of emotionele connectie te hebben
