Hfdstk 7 stemmingsstoornissen Flashcards

1
Q

Iemand lijdt aan een depressie. Waar kan hij allemaal last van hebben?

A
  • Je bent neerslachtig, verdrietig, somber, huilerig.
  • Je schept geen plezier meer in dingen die je voorheen graag deed.
  • Je hebt veel minder of net veel meer eetlust dan voordien, je bent afgevallen of juist aangekomen.
  • Je kan moeilijk in slaap komen of je slaapt net heel veel.
  • Je bent erg nerveus en rusteloos of andersom veel trager dan voorheen zodat het anderen gaat opvallen.
  • Je bent moe en je hebt nergens energie voor.
  • Je voelt je niets waard of je hebt uitzonderlijk veel schuldgevoelens.
  • Je hebt moeite om je te concentreren, helder te denken en besluiten te nemen.
  • Je hebt het gevoel dat je beter dood zou zijn of je denkt aan zelfdoding.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Er lijden meer vrouwen aan depressie dan mannen. Waar zou dit mee te maken kunnen hebben

A

Vrouwen hebben tweemaal zoveel kans om een depressie te krijgen. Mogelijke verklaringen ?

  • Hormonale fluctuaties
  • Mannen zwijgen over hun depressie
  • Vrouwen staan in deze samenleving onder zwaardere stress
  • Er is een verschil in strategie om problemen het hoofd te bieden
  • Mannen grijpen meer naar alcohol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat verstaat men onder een manische episode,

A

Manische episode: diametraal het tegenovergestelde van depressie:

Heel opgewekt, eufoor, uitgelaten, uitbundig, verhoogde expansieve stemming
Grenzeloze energie: buitengewoon spraakzaam tot overmatig, veeleisend en dominant
Opwinding
Ideeënvlucht
Opgeblazen gevoel van eigenwaarde
slaapbehoefte sterk verminderd
Impulsieve beslissingen door slecht beoordelingsvermogen,
veel geld uitgeven
Roekeloos rijden
Seksuele escapades
druggebruik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is het verband tussen stemmingsstoornissen en zelfmoord?

A

voelen zich niet begrepen
zien geen uitweg
vaak geisoleerd, geen sociale controle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Is burn-out een ‘aparte’ stoornis ? Of is dit een stemmingsstoornis ?

A

Het cruciale verschil tussen burn-out en depressie is dat iemand met burn-out wel wil, maar niet kan door gebrek aan energie, terwijl iemand met een depressie wel zou kunnen, maar niet wil . Je kunt zeggen dat een burn-out een energiestoornis is en een depressie een stemmingsstoornis. Bij een burn-out is er sprake van een totale uitputting en als gevolg daarvan is men tot bijna niets meer in staat.

Bij een burn-out is er, als gevolg van de totale uitputting, sprake van uitvalverschijnselen, zoals niet meer kunnen wandelen of hardlopen, ernstig concentratieverlies, geen prikkels meer kunnen verdragen. Bij een depressie kan iemand dat nog wel, maar daar ontbreekt de zin in de activiteit.

Een ander verschil is dat een burn-out het gevolg is van langdurige overbelasting (opgebouwd over vele jaren), terwijl een depressie ook kan ontstaan zonder dat er sprake is van overbelasting.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

in hoeverre wordt burn-out veroorzaakt door omgevingsfactoren ?

A

burn-out is werkgerelateerd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat is affectiviteit?

A

Affectiviteit is een verzamelnaam voor 3 termen:

Gevoel: te maken met concrete situatie
Emotie: is intenser
Stemming: heeft een langere duur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Welke typen stemmingsstoornissen zijn er?

A
Depressieve stoornissen
    -Depressieve stoornis
    -Dysthyme stoornis (Persisterende depressieve 
    stoornis)
    -Premenstruele stemmingsstoornis

Bipolaire stemmingsstoornissen

- Bipolaire stoornis
- Cyclothyme stoornis

Verder nog in DSM V

  • Depressieve stemmingsstoornis door een middel/medicatie
  • Depressieve stemmingsstoornis door een somatische aandoening
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat is een depressie?

A

Depressie is een stemmingsstoornis.

Term depressie:
Als symptoom: stemming wijkt af van de normale emotionele toestand
Syndroom: geheel van symptomen
Wordt pathologisch wanneer de stemming lange tijd aanhoudt en tot beperkingen in het dagelijks functioneren leidt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat zijn de symptomen van een depressie?

A

verandering van emotionele toestand:
- sombere stemming: veel dieper dan down of depri

verandering van motivatie:

  • geen interesse
  • vereenzamen
  • niet uit bed kunnen

verandering van (lichamelijk) functioneren en motorisch gedrag:

  • pyschomotorische vertraging : trager spreken enz.
  • psychomotorische opwinding: nerveus rondlopen
  • weinig/veel slapen
  • weinig/veel eetlust
  • extreme moeheid leidt tot minder functioneren

cognitieve veranderingen:

  • Denken: vertraagd, gedachten draaien in cirkel
  • Concentratieproblemen
  • Dood willen zijn : de wereld is beter af zonder mij
  • Gebrek aan zelfvertrouwen
  • Schuldgevoelens

Belangrijk:
het onwaardig voelen
het schuldgevoel
de twijfelzucht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat is een seizoensgebonden depressie en wat kan je hieraan doen?

A

Depressie ten gevolge van verstoring van de interne centrale klok

Melatonineproductie verandert. Melatonine is ook een afbraakproduct van serotonine

Genetische factoren

Cognitieve factoren (leerproces)

Lichttherapie met uv licht kan de stemming verbeteren.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Leg uit: Postnatale depressie

A

Niet de baby blues: de meeste mama’s kennen (korte) periodes met stemmingswisselingen, huilbuien, prikkelbaarheid,..

Postnatale depressie is ernstiger, duurt langer (tot een jaar of langer) en start 4 weken na de bevalling.

Symptomen:
- Verstoring eetlust en slaap
- Gering gevoel van eigenwaarde
- Problemen met concentratie en aandacht
- Mogelijke biologische factoren: hormonale en
emotionele veranderingen die gepaard gaan met de geboorte
- Verdringen van de pijn, de verantwoordelijkheid naar het kind toe,…

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat zijn de DSM V criteria voor depressie?

A

A. Tenminste 5 ervan gedurende minstens twee weken

Zeker een van de eerste twee:

  • een depressieve stemming
  • duidelijk verminderde interesse of verminderd plezier.
  • betekenisvol gewichtsverlies of gewichtstoename
  • slapeloosheid, of teveel behoefte aan slaap
  • psychomotorische opwinding of geremdheid
  • vermoeidheid (verlies van energie
  • gevoelens van waardeloosheid
  • verminderde bekwaamheid om na te denken
  • steeds weerkerende doodsgedachten

B. Symptomen veroorzaken klinisch significant lijden of beperkingen op het sociale of beroepsmatige vlak, of in het functioneren op andere belangrijke terreinen

C. De episode kan niet worden toegeschreven aan de fysiologische effecten van een middel of aan een somatische aandoening.

D. het optreden van de depessieve periode kan niet verklaard worden door schizoaffectieve stoornis, schizofrenie, schizofreniforme stoornis, waanstoornis of door een andere gespecificeerde of ongespecificeerde schizofreniespectrum of andere psychotische stoornis

E. Er heeft zich nooit een manische of hypomanische episode voorgedaan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

wat is het verloop van een depressie?

A

Ontstaat doorgaans in een tijdspanne van enkele dagen tot weken
Kan ook vrij plots optreden
Soms al maanden signalen (prodromale symptomen: algemene angst, paniek aavallen, fobieen, milde depressieve symptomen
Duur is erg variabel
Zonder behandeling: zes maanden of langer
Soms langer dan 2 jaar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat zijn de symptomen van een Burn-out?

A

Uitputting: ernstig verlies aan energie, zowel fysiek (je lichaam is moe) als psychologisch (je ‘op’ en leeg voelen)

Cognitief controleverlies:
geheugenproblemen, aandachtsstoornissen, concentratiestoornissen.

Emotioneel controleverlies:
heftige emotionele reacties (woede, huilbuien,..) waarover men geen controle heeft.

Mentale distantie : mentaal afstand nemen van het werk: sterke weerstand tegen het werk, onverschillige cynische attitude, functioneren op automatische piloot, vermijden van contact met collega’s,…

Bijkomende symptomen:
Depressieve stemming
Psychosomatische klachten
Gedragsmatige spanningsklachten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

is een burn-out werkgerelateerd?

A

Ja, maar… wat is werk. Het heeft te maken met activiteiten die doelgericht en gestructureerd zijn, met een verplicht karakter, en die als doel hebben om de fysieke of sociale omgeving of zichzelf te transformeren

17
Q

Wat is dysthemie en welke symptomen gaan hiermee gepaard?

A

is de persisterende depressieve stoornis. het is zoals een depressie maar met minder ernstige symptomen. Depressieve klachten houden minstens 2 jaar aan.

symptomen:
langer dan 2 jaar symptomen of depressieve stemming (deze voorwaarde noodzakelijk aanwezig)
- eetlust minder of meer
- slaapproblemen
- lagere energie, vermoeidheid
- lage eigendunk
- concentratiemoeilijkheden
- gevoelens van hopeloosheid
18
Q

Wat is het verschil tussen bipolair I en bipolair II?

A

Bipolaire stoornis 1: één of meer manische of gemengde episodes, afgewisseld met hypomane of depressieve perioden.

Bipolaire stoornis 2: één of meer depressieve periode afgewisseld met één of meer hypomane episodes. Er is geen manische of gemengde episode opgetreden.

de manische episode wordt gekenmerkt door een sterk verhoogde, expansieve of prikkelbare stemming in combinatie met uitzonderlijk actief en energiek gedrag.

een hypomanische heeft dezelfde, maar minder mildere kenmerken en duurt korter.

19
Q

Wat is een cyclothyme stoornis?

A

Cyclothyme stoornis (er treedt een reeks hypomane episoden op, onderbroken door episoden van lichtere depressie en uitputting)

Chronisch cyclisch patroon van stemmingswisselingen dat ten minste twee jaar aanhoudt.
Gematigde hoogtepunten, afgewisseld met gematigde dieptepunten.
Hoewel het de meest voorkomende bipolaire stoornis is, wordt deze diagnose weinig gesteld.

20
Q

Wat is het verloop van een bipolaire stoornis en hoe vaak komt het voor?

A

Verloop:
Weinig betrouwbaar onderzoeksmateriaal.
Circa 15 procent van de klinisch en poliklinisch behandelde stemmingsstoornissen verloopt chronisch.
Het percentage chronische stemmingsstoornissen bij mensen die niet klinisch op poliklinisch worden behandeld zou wel eens veel groter kunnen zijn.

Voorkomen
komen veel minder voor dan de unipolaire depressie
percentages in boek liggen tussen 0.4% en 1.2 %
Iets hogere frequentie bij vrouwen dan bij mannen

21
Q

Welke factoren spelen een rol bij het ontstaan van depressieve stoornissen?

A

‘De’ oorzaak van depressie is niet duidelijk.
Stressvolle levensgebeurtenissen vergroten het risico (niet kunnen hanteren van de stress).

  • Statusverlies
  • Schuldgevoelens : “had ik maar …” Vaak schuldgevoelens: verbonden met kwaadheid (op zichzelf gericht)

Biologische factoren:
Erfelijke factor speelt een rol: eeneiige tweeling kans 50%
Omgevingsfactoren blijven belangrijk: erfelijke factoren komen tot uiting in interactie met omgevingsfactoren.

Biochemische factoren
Lage concentraties neurotransmitters
Lagere activiteit in bepaalde hersendelen die betrokken zijn bij denkprocessen en stemming (prefrontale cortex en limbisch systeem).

biologische factoren:
Kwetsbaarheid kan berusten op geërfde aanleg, gecombineerd met omgevingsinvloeden.
Percentage familieleden met een stemmingsstoornis in families met een patiënt met een stemmingsstoornis, is vele malen groter dan in de rest van de bevolking.
Bij families van patiënten met een bipolaire stoornis, komen zowel bipolaire als unipolaire stoornissen voor
Unipolaire patiënten hebben weinig bipolaire familieleden.
Tweelingstudies: concordantie (het percentage waarin de tweelingbroer of zus dezelfde stoornis heeft) bij een-eiige tweelingen ligt tweemaal zo hoog als bij twee-eiige tweelingen.Andere studie : als de een lijdt aan depressie, is er ongeveer 65 % kans dat de ander eveneens de stoornis vertoont.

biochemische factoren:
Ontdekking van antidepressiva gebeurde via meerdere wegen: medicatie tegen hoge bloeddruk (reserpine). Leidde tot groot aantal zelfdodingen
Imipramine (Tofranil) in 1954 gefabriceerd als antipsychoticum, bleek vooral op de stemming te werken.
Chemische ontregeling: vooral neurotransmitters serotonine en noradrenaline
Minder activiteit in de prefrontale cortex (denken, probleemoplossen, besluitvorming, organiseren van gedachten.
Bij mensen met bipolaire stoornis:
structurele veranderingen in delen van hersenen die stemming reguleren
Genetische factoren
Ook vele andere factoren: ontstekingswaarden in bloed, eiwitten, activiteit van het hormoonstelsel (oestrogenen, progesteron,..

22
Q

Welke behandelmethoden zijn er nog naast antidepressiva?

A

Lichttherapie: bij seizoensgebonden depressie: - - -
- blootstelling aan fel kunstlicht
meestal ‘s morgens aangeboden, ook op andere momenten van de dag.
Kortere met fel licht blijken even effectief als langere met geringere lichtsterkte.

Electro chock therapie (elektroconvulsie therapie)
enkel bij vitale en of psychotische depressie, die resistent zijn gebleken voor andere vormen van therapie.
- Ook bij levensgevaarlijke somatische complicaties en zeer groot suïcidegevaar
- Effect is beter dan van geen behandeling

23
Q

Wat zijn stemmingsstabilisatoren en waarvoor worden ze gebruikt?

A

Stemmingsstabilisatoren worden zo genoemd omdat ze de pieken (manie) en dalen (depressie) in de stemming van patiënten met manisch-depressieve stoornis afvlakken.
Ze zijn geschikt voor de behandeling en het voorkomen van de (hypo)mane en depressieve episodes bij patiënten met een manisch-depressieve stoornis.

Van de drie stemmingsstabilisatoren is lithium de bekendste. De andere twee middelen zijn oorspronkelijk ontwikkeld voor de behandeling van epilepsie : Carbamazepine (Tegretol) en Valproïnezuur (Depakine).

24
Q

Fytotherapie: St. janskruid. Waarvoor wordt het gebruikt?

A

Voor milde depressie
Werking onbekend
Serotonerg syndroom bij combinatie met SSRI (interactie met courant gebruikte geneesmiddens zoals contraceptiva, bloedverdunners, cardiale medicatie
Absoluut verboden tijdens zwangerschap