HC.6: Huidtumoren - van premaligne naar maligne Flashcards
Opbouw van de huid
Epidermis
- Keratinocyten
- Melanocyten
- Langerhanscellen
Dermis
Subcutis
Epidemiologie van huidkanker
1 op de 5 mensen krijgt huidkanker
75.900 nieuwe huidkankerpatiënten per jaar
BCC meest voorkomende type
Grote overleving
Oorzaken stijgende incidentie
Zoncultuur
Zonnebank
Immuunsuppressie
Vergrijzing
Vergroot bewustzijn
Registratie
Risicofactoren huidkanker
Leeftijd & geslacht
UV expositie
Dermato-oncologische voorgeschiedenis
Latrogene factoren
Leeftijd
Chronische ulcera
Fenotype
Virus infectie
Genetica
Voorloper huidkankertypen
Basaalcelcarcinoom → Geen voorloper
Plaveiselcelcarcinoom → Actinische keratose, Morbus Bowen
Melanoom → Melanoma in situ, Lentigo maligna, Giant congenitale naevus
Actinitische keratose
Cutane premaligniteit
Dysplasie onderste laag van de basaalmembraan
Prevalentie boven de 50 jaar
- 30% van de mannen
- 20% van de vrouwen
Natuurlijk beloop
- Persisteren
- Spontane regressie
- Invasiese groei
Morbus Bowen
In situ PCC / intra-epidermaal PCC
Meestal solitair, soms multipel
Kan overal voorkomen ook op slijmvliezen
3-10% PCC
Congenitale melanocytaire naevi
1% pasgeboren
Lifetime risico op melanoom is <5%, risico gerelateerd aan de grootte
Melanoom op kinderleeftijd zeldzaam
Lentigo maligna
Intra-epidermaal melanoom / in-situ melanoom
Mediane leeftijd 70 jaar
Zon blootgestelde huid, 74% gelaat
Progressie naar lentigo maligna melanoom
Moeilijk klinisch afgrensbaar
Therapie huidkanker
Lokale destructie
- Cryotherapie
- Curettage / elekotrocoagulatie
Excisie
Veldbehandeling
- Efudix creme (lokale chemotherapie)
- Aldara creme (immuunmodulator)
- Fotodynamische therapie
- Dermabrasie / peeling
Aanvullende diagnostiek
Dermatoscopie
Biopt
Anamnese huidkanker
UV straling
Immunosuppressie
Klachten (pijn,snelle progressie)
Dermato-oncologische voorgeschiedenis
Lichamelijk onderzoek huidkanker
Voorkeursplekken: zon blootgestelde delen huid
Palperen
Let op wondjes, zwelling/induratie, pijn
Totale huid inspectie
PROVOKE
Plaats
Rangschikking
Omvang
Vorm
Omtrek
Kleur
Efflorescentie
Basaalcel naevus syndroom
Mutaties in het PTCH gen
BCC vanaf jonge leeftijd
Preventie
- Beschermen tegen UV
- Niet verbranden
- Beperken röntgenstraling
Kenmerken basaalcelcarcinoom
Glazige, wasachtige, doorschijnende papel, plaque of nodus met parelmoerachtige glans
Centrale ulceratie
Verheven bleke rand
Teleangiëctasieën
Snel bloedend
Niet genezend
Verdeling BCC
Niet agressief
- Superficieel
- Nodulair
Agressief
- Sprieterig
Beleid bij BCC
Laag risico BCC
- Excisie 3-4 mm marge
- Topicale therapie mag ook bij superficieel groeiend BCC
Hoog risico BCC
- Excisie met minimaal 5 mm marge
- Mohs micrografische chirurgie
Typen excisie
Mohs micrografische chirurgie
- H-zone
- 100% snijvlakcontrole
Conventionele excisiek
- <1% beoordeling van snijvlakken
Mohs chirurgie
Voordeel
- Weefselsparend
- Hogere kans op radicaliteit → lagere kans recidief
Nadeel
- Arbeidsintensief
- Kostbaarder dan excisie
Contra-indicaties Mohs chirurgie
Melanoom of melanoom in situ
Voldoende ruimte voor excisie inclusief passende marge
Inoperabel
Kenmerken plaveiselcelcarcinoom
Huidkleurige tot erythemateuze plaque/nodus/tumor
Pijn
Schilferig (keratose)
Centrale ulceratie
Omliggende actinische keratosen
Snel bloedend, niet genezend
