HC5-Multi-dimensionale analyse: de rol van sociaaleconomische factoren Flashcards
Greed vs Grievance
Greed: conflict door hebzucht, mens als rationele actor
Grievance: sociologische/maatschappelijke factoren als verklaring van oorlog
Galtung over conflict
We hebben met vaak over manifest violence= wat we lunnen zien. We moeten geweld volgens Galtung breder zien. Geweld is een soort aanval in je behoeften, als daar niet aan voldaan kan worden is het ook een vorm van geweld.
Bijv: tuberculose was in de 18e eeuw heel normaal. Nu niet meer, als iemand het krijgt is het een soort aanval op de basisbehoeften.
Conflict triangle van Galtung
- Attitude, je houding, is latent (diepere oorzaak)
- Behaviour, gedragingen, id manifest (wat we zien)
- Contradictions, latent, soort groter onderliggend systeem, zoals ongelijkheid.
We baseren vaak gedrag op contradictie, terwijl dat vals is. Bijv dat mensen denken dat migratie een probleem is, waardoor attidude en behaviour veranderen, terwijl de eigenlijke contradictie globalisering is.
Economie ontstaan door twee grote ideologiën
- Marxisme
wereld verdeeldi in klassenstrijd, oplossing in socialisme of communisme
- Kapitalisme
Juist individuele waarde maximaliseren. Als het bezit heeft kan het vrijheid krijgen, daardoor vrede. Zonder die vrijheid komt geweld.
Thomas pikkety
Ongelijkheid door kapitalisme
Probleem: als je bezit hebt kan je steeds rijker worden, ook onevenredig aan de economie. Bijv huiswaarde stijgt, zonder dat economie groeit. Hierdoor ontstaat ongelijkheid
Thomas Pikkety
Ongelijkheid als uitleg voor geweld
-geweld doordat er bijv in arme landen verbetering wordt gewenst (klassestijd MArx), waardoor mensen tot geweld overgaan.
-Je bent opgegroeid met geweld, dus ga je dit anderen ook aandoen.
Kritiek:
-oorlog is duur, niet iedereeen heeft economische middelen.
-En; oorlog was niet altijd in periodes dat het slecht ging in een land, dus kan dat niet de uitleg voor het geweld zijn.
2 soorten ongelijkheid
- verticale ongelijkheid:
- Ongeljikheid op individueel niveau
- Class struggle (Marx)
- Relative deprivation (Gurr) (?)
- Structural inequality (Galtung), die leidt tot een bepaalde attitude en dat weer tot conflictgedrag (die driehoek)
- Wijzen allemaal op het belang van grieven als oorzaak van conflict
Kritiek
- Lastig hard te maken wat ongelijkheid is
- Maar weinig empirisch bewijs voor
- Het is methodologisch lastig om vast te leggen wat ongelijkheid is, in studies gaan ze daar ook anders mee om
- Lastig data verkrijgen van landen in oorlog
-Er is ongelijkheid in veel samenlevingen, waarom op de ene plek wel geweld en op de ander niet?
- Horizontale ongelijkheid
- Verticale (economische) ongelijkheid
- Horizontale (multidimensionele) ongelijkheid, tussen groepen in een samenleving
o Systemische economische, sociale en politieke ongelijkheid tussen etnische, religieuze of regionale groepen. - Ongelijkheid tussen groepen grieven (‘grievances’) mobilisatie voor conflict. Sneller geweld, want het zijn al grote groepen
Bijv: Gilet jaunes
- Grote groep mensen in de periferie (onzekerheid, armoede, werkeloosheid)
- Grote ongelijkehid tussen steden en platteland qua voorzieningen
- Er was een achterstelling, zorgde voor collectieve ontevredenheid, motief om te mobiliseren, maar ze hadden ook een sterke groepscohesie, wat weer zorgde voor een mogelijkheid om te mobiliseren
- Voorbeeld van situaties waarbij mensen het slecht hebben
Dus horizontale ongelijkheid onderscheidt zich doordat het niet alleen over groepen gaat die het minder hebben. De NOG OPZOEKEN theorie kijkt alleen naar die achtergestelde groepen.
Greed als oorzaak van conflict
- Mensen maken altjid een afweging en kiezen wat het meeste oplevert. Als opbrengst hoger is dan kosten, gaan mensen over tot geweld (Collier….)
- Belang van direct, persoonlijk (economisch) gewin
- Mens als ‘homo economicus’/rational actor
- Oorlog als het economisch mogelijk is;
-Individu heeft dus een keus en macht over het eigen handelen.
Kritiek:
o Motivaties zijn veel minder belangrijk
o MAAR: exclusieve focus op rebellen (ipv óók de staat en criminele netwerken ook geneigd zijn om geld naar zich toe te trekken)/ alleen naar het indiviu
- Ook veel kritiek: scholing als proxy van greed (gemiddelde aantal jaren scholing om greed aan te duiden), maar je zou ook kunnen stellen dat er door minder scholing minder baankansen zijn, waardoor er meer ongelijkheid is.
Oorlog als breakdown
Economie zou instorten:
- Ineenstorting van de economie
- Ineenstorting van sociale voorzieningen
- Demografische verschuivingen en ‘brain drain’
- Ontwikkeling en vooruitgang komt stil te staan (of zelfs teruggedraaid)
Maar volgens Keen is dat niet zo want:
-Sommige economische activiteiten komen tot stilstand (denk ook bv. sancties)
-Sommige economische activiteiten gaan door
-Sommige economische activiteiten zijn lucratiever tijdens oorlog/conflict
-Wie profiteert er van oorlog en hoe?
-Hoe houdt oorlog als economisch systeem zichzelf in stand?
Voorbeelden:
- Grondstoffen kunnen geweld in stand zijn. (financieren van wapens)
- Opium: Afghanistan, financieren van wapens, 7-9% BNP groot deel dus
- Mineraal (kobalt, zit in laptops, telefoons) dat je vindt in Congo, is heel belangrijk voor de technologie
- Diamanten uit Sierra Leone, zorgen voor veel export, zou rijk kunnen zijn, maar dat gaat niet naar bevolking maar naar een hele kleine groep mensen
- Oliewinning in Syrië met name door IS, daarmee konden ze hun wapens financieren en op die manier het geweld in stand kunnen houden
War industry
Bedrijven die profiteren van oorlog/geweld. Dit kan ook bijv iemand zijn die oorlog bestudeert (want daar verdien je ook geld mee)
Denk aan het fimpje met de man die wapens verhandelt en een mega villa heeft.
Maar:
Handel en oorlog zijn moeilijk te combineren. Er mag dan geen breakdown zijn, er is wel chaos.
Bijv: Nederland gaf steun aan Jihadisten doordat pickuptrucks werden gebruikt om machinegeweren op te monteren.
Aid diversion
-Aanwezigheid hulporganisaties
-Fraude, corruptie, omkoping, diefstal, terrorismefinanciering, witwassen d.m.v. internationale hulp, ‘aid tax’
Bijv: Congo: grote groepen vluchtelingen uit Rwanda. Niet alleen burgers, maar ook militairen gingen kamp besturen. Hier hielden ze de spullen van hulporganisaties
