HC5 Meten van de volksgezondheid 12/2/25

Question 1

Welke soorten factoren vallen onder de grootste volksgezondheidproblemen in NL?

Answer 1

gedrag (roken, ongezonde voeding), persoonsgebonden (hoge bloeddruk, diabetes), arbeid (stoffen/omgeving, psychische belasting), milieu (binnenmilieu, buitenmilieu)
belangrijkste: roken, daarna ongezonde voeding

Question 2

welke 2 factoren bepalen de ziektelast?

Answer 2

prevalentie van de risicofactor en de hoogte van het relatief risico (hoe hoog is het risico bv als je rookt vs als je niet rookt)

Question 3

hoe kom je op de samengestelde volksgezondheidsmaten?

Answer 3

je kijkt naar aanleiding van ziektes/aandoeningen naar sterfte en doodsoorzaken en functioneren en kwaliteit van leven en komt hiermee op de samengestelde volksgezondheidsmaten (bv DALY’s)

Question 4

wat voor gegevensbronnen zijn er voor:
ziekten en aandoeningen
functioneren en kwaliteit van leven
sterfte en doodsoorzaken?

Answer 4

Ziekten en aandoeningen: zorgregistraties (kanker, verloskunde,
ongevallen, infectieziekten; GGD, huisartsen, SEH-afdelingen,
klinische opnamen, IC opnamen); epidemiologisch onderzoek
▪ Functioneren en kwaliteit van leven: gezondheidsenquêtes
▪ Sterfte en doodsoorzaken: bevolkings-en doodsoorzakenregister

Question 5

wat is de ziekte met de hoogste incidentie?

Answer 5

infectie bovenste luchtwegen

Question 6

wat is de ziekte met de hoogste prevalentie?

Answer 6

nek- en rugklachten

Question 7

wat is het verschil tussen incidentie en prevalentie?

Answer 7

incidentie: het aantal mensen dat een ziekte in een bepaalde periode (voor het eerst of opnieuw) krijgt
prevalentie: het aantal mensen dat deze ziekte op een bepaald moment heeft

Question 8

wie stelt bij het overlijden de primaire/onderliggende doodsoorzaak vast?

Answer 8

de arts. doodsoorzaken en sterftecijfers zijn belangrijke bron van gegevens
*er wordt teruggeredeneerd dus bv hartaanval door … door [primaire oorzaak]

Question 9

waardoor is er de laatste jaren oversterfte?

Answer 9

covid, bepaalde ziektebeelden die door vergrijzing voor veel sterfte zitten, uitgestelde zorg

Question 10

beschrijf het ICF model voor een slechtziende

Answer 10

functies en anatomische eigenschappen (stoornissen): slechtziendheid
op persoonsniveau: activiteitenbeperking: niet kunnen lezen
op sociaal niveau: participatieprobleem: geen kantoorwerk kunnen doen

Question 11

hoe bereken je de DALY (een internationale standaardmethode van WHO om ziektelast te kwantificeren)?

Answer 11

YLL = years of life lost = verloren levensjaren door sterfte
YLD = years lived with disability = verloren gezonde jaren door beperkingen en handicaps. deze weeg je met de disability weight (0-1) dit geeft dus aan hoe ‘erg’ de handicaps zijn
DALYs = disability adjusted life years = YLL + YLD

Question 12

achtergronden hoge ziektelast

Answer 12

1. hoge incidentie van sterfgevallen
   ▪ 2. sterfte op relatief jonge leeftijd
   ▪ 3. hoge prevalentie (incidentie*duur) van beperkingen en handicaps
   ▪ 4. ernst van beperkingen en handicaps

Question 13

wat is het verschil in jaren dat iemand zich gezond voelt van mensen die alleen basisonderwijs hebben afgerond en mensen die hbo/universiteit hebben afgerond?

Answer 13

20 jaar verschil
(en 6 jaar verschil in levensverwachting) (= sociale ongelijkheid)

Question 14

hoe is de levensverwachting van mannen en vrouwen ivm andere landen?

Answer 14

mannen: hoger
vrouwen: rond gemiddelde

Question 15

conclusie

Answer 15

▪ Volksgezondheid meetbaar met verschillende indicatoren (incidentie,
prevalentie, sterfte, ziektelast; registraties!)
▪ Ziektelast: hoge bijdragen van gedragsfactoren ( roken, voeding),
persoonsgebonden factoren ( hypertensie, DM, obesitas) en
omgevingsfactoren in arbeid en milieu ( o.a. luchtvervuiling)
▪ Hoge ziektelast bij specifieke aandoeningen, grote verschillen tussen groepen
(sociale ongelijkheid!)
▪ Nederland in afgelopen decennia veel gezonder geworden, maar in
middenmoot binnen Europa (vrouwen!)