HC11 Keuzen in de zorg: historisch perspectief Flashcards
conclusie deel 1: probleem
- Toenemende schaarste aan middelen, mensen en maatschappelijk draagvlak
- Schaarste als relatief probleem, in plaats, tijd & functie/sector
- Historische verklaringen
- Vooruitgang
- Demografisch; politiek-sociaal-economisch; medisch
- Langere, duurdere behandelingen; o.a. Baumoleffect; o.a. aanbod-schept-vraag
- Medicalisering
- Expansie zorgdomein; aanzien professie; gezondheidscultuur; gezondheidszorg als recht
- O.a. ‘problematisering van het normale’; te eenzijdige medische blik ten koste van andere
sectoren; preoccupatie met gezondheid?; hoge eisen, ‘verworven rechten’
Wat is een belangrijke conclusie van de WRR over gezondheidszorg?
We moeten op een ándere manier keuzes maken
Dit omvat een bredere blik op historisch en ethisch/filosofisch perspectief.
Wat zijn de drie soorten schaarste in de gezondheidszorg?
- Schaarste aan zorgpersoneel
- Schaarste aan middelen
- Schaarste aan maatschappelijk draagvlak/steun
Wat betekent schaarste in de context van de gezondheidszorg?
Schaarste is een relatief begrip in plaats en tijd.
Waarom is het problematisch dat steeds meer procent van het BBP naar zorg gaat?
Omdat je geen geld meer overhoudt voor andere dingen.
Wat zijn de keerzijden van de vooruitgang in de gezondheidszorg?
- Vergrijzing
- Chronische ziekte
- Comorbiditeit
- Langdurige behandelingen en groeiende complexiteit
Wat is het Baumoleffect?
De stijgende loonkosten in de gezondheidszorg door de arbeidsintensieve aard van de sector.
Wat zijn de directe effecten van nieuwe medische mogelijkheden?
- Nieuwe technieken zijn vaak relatief duur
- Schaarste aan apparatuur en zorgprofessionals
- Toename van medische behandelingen
Wat zijn de indirecte effecten van medisch-technologische vooruitgang?
- Aanbod schept vraag mechanisme
- Grotere financiële belangen
- Geneeskunde wordt steeds meer een bedrijf
Wat zijn de kenmerken van medicalisering?
- Uitbreiding van zorgdomein
- Aanzien van de medische professie
- Gezondheidscultuur
Wat zijn de keerzijden van de expansie van het zorgdomein?
- Inflatie van diagnostiek
- Verbreding van het concept gezondheid
- Vervaging van de grens tussen gezond en ziek
Wat is de betekenis van gezondheidszorg als recht?
Vraag naar zorg is een recht op zorg of zelfs recht op gezondheid geworden.
Wat zijn enkele principes van rantoesering in de gezondheidszorg?
- Bepaalde hoeveelheid geld en middelen verdelen
- Selectie van patiënten
- Wachtlijsten
Wat zijn de gevolgen van wachtlijsten in de gezondheidszorg?
Leidt tot ontevredenheid ondanks effectiviteit en kostenbeheersing.
Wat is de rol van de overheid in het maken van keuzes in de gezondheidszorg?
De overheid lijkt keuzes uit de weg te willen gaan.
Invullen: De schaarste aan zorgpersoneel, middelen en maatschappelijk draagvlak zijn voorbeelden van _______.
[schaarste]
Wat zijn de gevolgen van medicalisering voor de gezondheidszorg?
- Mismatch tussen hulpvraag en interventie
- Effecten buiten de gezondheidszorg onderbelicht
Wat is een belangrijk aspect van de gezondheidszorgcultuur?
Gezondheid wordt steeds belangrijker in de samenleving.
Wat zijn de gevolgen van de toegenomen levensverwachting?
Leidt tot meer chronische ziekten en complexere zorg.
conclusie deel 2
- Grenzendebat jaren ‘80:
- ‘Breedheid’ debat: meer dan economie alleen
- Oók: meer dan medische aangelegenheid alleen: 5 grenzen
➢ Keuzen maken (prioritering) noodzakelijk, maar HOE DAN? - Beheersingsmechanismen / oplossingsstrategieën
- Marktwerking - selectie op basis van sociale waarde – rantsoenering (delen) - prioritering
(kiezen m.b.v. Trechter, EBM en QALY’s) – overheidssturing – eigen verantwoordelijkheid –
precision medicine
➢ ‘Mechanische objectiviteit’: depolitisering (vermijden keuzen, afschuiven
verantwoordelijkheid?)
→ Nog steeds geen ‘controle’ of ‘beheersing’, nog steeds geen keuzen?
take home
- Er bestaat geen (100%) neutrale, objectieve, wetenschappelijke, ‘meetbaar
juiste’ oplossing of aanpak - Alle beheersingsmechanismen hebben hun beperkingen
- Probleem is ook niet alleen ‘wetenschappelijk’, maar politiek-moreel-sociaal-cultureel
- Juiste oplossing/strategie is mede afhankelijk van mens- en maatschappijbeeld
- Acceptatie van onzekerheid, enige mate van subjectiviteit (en willekeur?) én politieke
keuzen nodig
➢ RVZ: naast kwantitatieve assessment, kwalitatieve appraisal nodig
➢ ‘Dunning’: keuzen in politiek-maatschappelijk debat maken
