HC4 Bloed en bloedcellen

Question 1

Wat is een overeenkomstige eigenschap van bloedvaten?

Answer 1

Arteriën, venen en capillairen zijn bedekt door 1 cellaag dik endotheel.

Question 2

Wat zijn de drie soorten capillairen die stofwisseling laten plaatsvinden?

Answer 2

1. Continue capillairen: hebben kleine gaatjes voor kleine stoffen.
2. Gefenestreerde capillairen: hebben dunnere gedeelte (in de darm);
3. Sinosoïdale capillairen: hebben grote gaatjes (beenmerg en lever).

Question 3

Waaruit bestaat bloed?

Answer 3

cellen (45%) en bloedplasma (55%)

Question 4

Welke cellen zijn er in het bloed?

Answer 4

• witte bloedcellen;
• rode bleodcellen;
• bloedplaatjes (trombocyten).

Question 5

Waaruit bestaat bleodplasma?

Answer 5

• water (92%)
  8% —> plasma eiwitten (fibrinogeen, albumine en globuline), organische moleculen (glucose, vetzuren etc.) en zouten.

Question 6

Hoe bepaal je het serum?

Answer 6

serum = plasma - stollingsfactoren

Question 7

Welke bloedcellen zijn er? Geef ook het hoeveelheid an per liter.

Answer 7

Erytrocyten: rode bloedcellen:
- V: 3,7 - 5,0 x 1012/L;
- M: 4,3 - 5,5 x 1012/L;
Leukocyten: witte bloedcellen:
- 140-360 x 109/L;
Trombocyten: bloedplaatjes:
- 5-10 x 109/L

Question 8

Wat is hematocrietwaarde?

Answer 8

Dit is de volume die door rode bloedcellen wordt ingenomen (L/L):
V - 0,4-0,5;
M - 0,45-0,55.

Question 9

Waarom is de biconcave vorm van rode bloedcellen voordelig?

Answer 9

Door deze vorm wordt de oppervlakte vergroot en vindt er betere gasuitwisseling plaats.

Question 10

Wat is koolstofmonoxide vergiftiging?

Answer 10

Hemoglobine bindt aan koolstofmonoxide en laat niet meer los –> organen worden niet voorzien van juiste hoeveelheid zuurstof.

Question 11

Welke plasma eiwitten zijn er? Wat is hun functie?

Answer 11

• albumine: houdt osmotische druk constant;
• Glubilinen fracties: alfa-, beta- en gamma-globuline (y=antistoffen).

Question 12

Hoe worden bloedgroepen bepaald?

Answer 12

Bloedgroep wordt bepaald door aanwezigheid van antigenen. Bijvoorbeeld:
Bloedgroep 0 –> geen antigenen –> antistoffen tegen A en B.
LET OP: bij donatie worden alleen erytrocyten aan de patiënt gegeven (geen antistoffen aanwezig);

Question 13

Hoe ontstaan trombocyten (bloedplaatjes)?

Answer 13

Ze ontstaan uit megakaryocyten in het beenmerg: ze zijn een afsnoering van het cytoplasma (zie plaatje).

Question 14

Wat is de belangrijkste functie van het trombocyt?

Answer 14

Ze hebben een functie bij bloedstolling.

Question 15

Wat zijn de stappen van bloedstolling?

Answer 15

• Ze hechten aan het beschadigde deel van het endotheel –> er ontstaat een plug;
• Stollingcascade wordt geactiveerd;
• protombine wordt omgezet tot trombine;
• trombine zorgt voor de omzetting van fibrinogeen naar fibrine;
• Fibrine vormt een netwerk van fibrinedraden dat herstel bevordert;
• Beschadigde deel van het bloedvat wordt afgesloten –> dit houdt bacteriën tegen.

Question 16

Welke soorten leukocyten zijn er? Geef de percentages weer.

Answer 16

• Granulocyt (40-80%): neutrofielen, eodineofielen, basofielen.
• Lymfocyten (15-50%): T- en B-lymfocyten;
• Monocyten (6-10%): macrofaag en dentritische cellen.

Question 17

Wat is het verschil tussen kleine en grote en grootste lymfocyt? Benoem ook waar ze zich bevinden.

Answer 17

• Kleine lymfocyten bevatten geen geactiveerde B- en T-cellen. Ze circuleren via bloed- en lymfevaten;
• Grote lymfocyten (plasmacel): lymfevat zorgt voor activatie van B- en T-cellen.
• Grootste lymfevat: plasmacellen bevatten eindstadium van B-cel, ze kunnen veel antistoffen produceren. Vooral aanwezig in beenmerg.

Question 18

Welke twee vormen van monocyten zijn er? Wat is hun functie?

Answer 18

• macrofaag: ze nemen via fagocytose pathogenen op en maken ze onschadelijk;
• dentritische cel: belangrijk bij stimulatie van naive T-cellen.

Question 19

Bij welke ontstekingsreacties zijn er monotypen betrokken?

Answer 19

Acute en chronische ontstekingsreactie

Question 20

Benoem de bindweefsel eigenschappen van bloed.

Answer 20

• cellen: trombocyten, leukocyten en erytrocyten;;
• vezels: fibrinogeen;
• tussenstof: eiwitten en stollingsfactoren (protombine, fibrinogeen);
• weefselvloeistof: plasma

Question 21

Beschrijf de levensfase van bloedcellen

Answer 21

• bloedcellen worden gevormd in de beenmerg, hierbij is ijzer essentieel;
• wanneer T-cellen zijn gevormd gaan ze eerst via de thymus, daar moeten ze goedgekeurd zijn;
• Na goedkeuring worden ze aan bloed afgegeven.

Question 22

Wat is de functie van ijzer in bloed?

Answer 22

Voor de vorming van bloedcellen is ijzer essentieel. Transferrine is het transportmiddel van ijzer. IJzer is vooral nodig voor aanpak van rode bloedcellen.

Question 23

Hoe vindt hematopoetische ontwikkeling plaats?

Answer 23

Alle bloedcellen komen uit hematopoetische stamcellen:
- ze zijn in staat tot zelfvermeerdering (self renewall);
- ze zijn pluripotent;
- ze hebben lage delingsfrequentie, maar hoge delingscapaciteit (door pluripotentie);
- ze kunnen herstel bevorderen na transplantatie.

Question 24

Wat betekent pluripotent bij hematopoetische stamcellen?

Answer 24

ze kunnen tot verschillende soorten bloedcellen differentiëren;