HC1 Inleiding: milieu interieur en homeostase

Question 1

Wat zijn de functies van het bloed?

Answer 1

1. Transportfunctie:
   - Voedingsstoffen, gassen, afvalstoffen en signaalstoffen;
   - Warmte/koud (thermoregulatie).
2. Afweerfunctie -> bloedstolling en immuniteit.

Question 2

Wat is milieu interior?

Answer 2

Extracellulaire vloeistof (=weefselvloeistof; =interstitiële vloeistof); vloeistof waarin cellen/organen zich bevinden.

Question 3

Wat is de totaal volume van extracellulaire vloeistof bij een volwassen mens?

Answer 3

10-15 liter

Question 4

Wat wordt er tot milieu exterieur gerekend?

Answer 4

Vloeistof in zweetklieren, darmstelsel en urine.

Question 5

Wat is homeostase?

Answer 5

Het constant houden van het milieu interieur.

Question 6

Wat houdt homeostase constant?

Answer 6

thermoregulatie, ion samenstelling en zuurgraad.

Question 7

Wat is de rectale temperatuur van de mens?

Answer 7

Dit is de setpoint: 36,8±0,5 (lager in vroege ochtend en hoger in de namiddag.

Question 8

Wat is de rol van de autonome zenuwstelsel bij thermoregulatie? (4stappen)

Answer 8

1 - verstoring van temperatuur wordt waargenomen door de centrale thermosensoren in de hypothalamus;
2 - verandering van temperatuur wordt vergeleken met het setpoint;
3 - bij verschil wordt er signaal afgegeven aan de effectoren;
4 - de effectoren kunnen warmteproductie en -afgifte bijstellen.

Question 9

Wat gebeurt er als het balans faalt bij warmteproductie en -afgifte?

Answer 9

• Hypothermie: kerntemperatuur < 35 –> warmteafgifte overtreft warmteproductie;
• Hyperthermie: warmteproductie overtreft warmteafgifte –> kerntemperatuur wordt hoger;

Question 10

Wat is er aan de hand bij een constante temperatuur?

Answer 10

warmteproductie is gelijk aan warmteafgifte.

Question 11

Wat zijn de 4 mechanismen om warmteafgifte te reguleren?

Answer 11

1. Straling (radiatie);
2. Geleiding (conductie);
3. Stroming (convectie): door contact met een bewegend medium (bijv. aan de lucht);
4. Verdamping (evaporatie): bijv. zweten.

Question 12

Hoe reguleert het autonoom zenuwstelsel de warmteafgifte?

Answer 12

1. Verhoogde huiddoorbloeding (vasodilatatie);
2. Zweetproductie;

Question 13

Hoe vindt sympathische regulatie plaats als het te warm is?

Answer 13

cholinerge sympathische postganglionaire huidvezels worden geactiveerd door acetylcholine –> zweten (+vasodilatatie);

Question 14

Hoe vindt sympathische regulatie plaats als het te koud is?

Answer 14

adrenerge sympathische vezels worden geactiveerd door noradrenaline –> vasoconstrictie (alfa) / bruin vetweefsel verbranden (beta)

Question 15

Wat is er aan de hand met postganglionaire vezels bij zweten?

Answer 15

UITZONDERING: postganglionaire sympathische vezels gebruiken (nor)adrenaline) als neurotransmitter, met uitzondering van de innervatie van de zweetklieren; die worden aangezet tot acetylcholine.

Question 16

Waar zitten de centrale sensoren die temeperatuur meten?

Answer 16

De temperatuurgevoelige neuronen zitten in de area preoptica in de hypothalamus

Question 17

Wat doet area preoptica als de temperatuur veranderd ivm de standaard temperatuur?

Answer 17

Warmer –> de area preoptica vuurt harder;
Kouder –> de area preoptica vuurt minder hard.

Question 18

Wat doet het lichaam als het te warm wordt?

Answer 18

vasodilatatie: bloedstroming wordt beter en wordt warmte afgegeven vanuit bloedvaten.

Question 19

Wat zijn de perifere sensoren?

Answer 19

Perifere sensoren prikkelen de koud- en warmtereceptoren die perifeer zitten.

Question 20

Wat is tonisch en fysisch respons?

Answer 20

Tonische respons: vuren bij steady state (vuurfrequentie bij een temperatuur waar het lichaam een lange tijd heeft gezeten);
Fasische (transiente) respons: vuren bij plotselinge verandering;

Question 21

Wat doen (perifere) warmtereceptoren?

Answer 21

Warmtereceptore: vuurfrequentie wordt steeds groter, naarmate de temperatuur boven 30 graden gaat (tot de maximum, want daarna is het niet meer werkzaam);

Question 22

Wat doen (perifere) koudreceptoren?

Answer 22

Koudreceptoren: ze vuren bij een plotselinge verandering (fasisch). De fasische respons neemt toe totdat er een nieuwe vaste temperatuur is bereikt, waarbij de tonische respons veranderd is (niet hetzelfde tonische respons frequentie als het begin).

Question 23

Wat zijn de koud ion kanalen van perifere sensoren?

Answer 23

De koud gevoelige ion kanalen (TRPM8-kanalen en nog meer) zijn gevoelig voor koud en menthol (heeft een verkoelende werking);

Question 24

Wat zijn de warmtegevoelige ion kanalen van perifere sensoren?

Answer 24

De warmtegevoelige ion kanalen (TRPM2-ionkanlen en meer) zijn gevoelig voor warmte en capsaïcine (pepers).

Question 25

Hoe wordt warmteproductie gereguleerd? (4 mechanismen)

Answer 25

Verhoogde spiertonus (denk aan gamma-lus);
Klappertanden, rillen: om spieren tot verbranding aan te zetten;
Onnodige of willekeurige bewegingen: om spieren tot verbranding aan te zetten;
Verbranding van bruin vetweefsel (via sympathische activatie).

Question 26

Waar is bruin vertweefsel aanwezig?

Answer 26

Bruin vet bevindt zich in de nek, supraclaviculair, bij het mediastinum, paravertebraal (naast de wervelkolom) en suprarenaal (boven nieren).

Question 27

Hoe wordt bruin vetweefsel verbrand?

Answer 27

Via sympathische activatie: wanneer noradrenaline (post-ganglionair) vrij wordt gemaakt, bindt dit op de beta-adrenerge receptoren van de bruine vetcellen. Dit zorgt voor verbranding van het bruine vetweefsel, waarbij warmte wordt afgegeven.

Question 28

Hoe vindt vasoconstrictie plaats?

Answer 28

Vasconstructie is sympathische aansturing. Noradrenaline bindt aan de a1-adrengerge-receptoren in het gladde spierweefsel van de vaten, waardoor de vaten smaller worden. Deze vaatvernauwing gaat warmteverlies tegen.

Question 29

Hoe ontstaat koorts (5 stappen)?

Answer 29

1. Pyrogene cytokines (ontstaan bij ontsteking) maken de centrale thermosensoren minder gevoelig voor warmte via een verhoogde productie van prostaglandine E2;
2. Setpoint wordt hoger gezet;
3. De centrale sensoren in het area preoptica zullen minder vuren dan normaal, omdat ze minder gevoelig zijn en denken dat het lichaam kouder is dan het eigenlijk is;
4. Warmteproductie stijgt: vasoconstrictie (bleekheid), stoppen zweetsecretie, verhogen stofwisseling (o.a. rillen);
5. Pas na aanpassing van de setpoint-temperatuur tot de normale waarde ontstaat er een verhoogde doorbloeding van de huid en versterkte zweetsecretie.

Question 30

Wanneer is er sprake van koorts?

Answer 30

Er is sprake van koorts bij een temperatuur van 38 graden, waarbij degene rilt.

Question 31

Wat is hyperthermie en hoe wordt het behandeld?

Answer 31

Bij hyperthermie is een toestand van het lichaam waarbij er een ongecontroleerde stijging plaatsvindt van de temperatuur door verstoring van balans tussen warmteproductie en warmteverlies. De lichaamstemperatuur zal stijgen zonder een verhoogde instelling van het setpoint.
Behandeling: actieve koeling.