HC3 WC3 Het kind centraal: biosysteem Flashcards
frontal lobe
geheugen, beslissingen, emoties, persoonlijkheid
parietal lobe
zintuigen, ruimtelijke waarnemingen
occipital lobe
zien
temporal lobe
horen, taal
synaptogenese
= aanleg synaptische verbindingen (resultaat van leren en vaardigheden ontwikkelen)
prunning
weghalen of snoeien van niet-gebruikte synaptische verbindingen (die niet worden gebruikt)
broca en wernicke
lokalisatie in het brein: samenwerking voor het begrijpen van taal
functie van cortisol
Functie:
-Handhaven normale hersenprocessen
-Reguleren van stress
Gemiddeld hoge concentraties cortisol= positief effect> betere werking cognitieve en geheugenprocessen, bevordert immuunsysteem
te hoge en te lage cortisolniveaus= negatief effect> verstoringen in cognitie, aandacht en geheugen
allostase
reactie op het herstel van de homeostase
HPA -as
Hippothalamus Pituitary gland, adrenal glands
zorgt dat cortisol word aangemaakt (maar langzaam proces)
HPA-as hyperresponsief -> cortisol stijgt snel bij stress en daalt langzaam = angstige kinderen
HPA-as hyporesponsief -> cortisol levels blijven vrijwel altijd laag -> lichaam reageert niet meer adequaat op stressoren
kalibratie
HPA-as dat zich ontwikkelt in laatste maanden vd zwangerschap en eerste levensjaar
prenatale stressoren
(bv stress, ziektes of ondervoeding bij de moeder) kunnen tijdens de foetale ontwikkeling (= kritische periode) blijvende veranderingen veroorzaken in het biologisch systeem (bv de hersenen of het HPA-systeem)
postnatale stressoren
(bv verwaarlozing en mishandeling, maar ook armoede) kunnen leiden tot (blijvende) veranderingen in het HPA-as-systeem
positieve stress
milde fysiologische respons.
-nieuwe mensen ontmoeten
-omgaan met frustraties en scheidingen
-Inentingen
-beperkingen die ouders opleggen.
tolerabele stress
sterke fysiologische respons. Kan de hersenontwikkeling verstoren, maar dankzij ondersteunende relaties wordt de situatie snel hersteld.
-de dood of ernstige ziekte van iemand waarmee het kind een sterke band heeft
-zeer ernstige verwonding
toxische stress
sterke en langdurige activatie van het stresssysteem in de afwezigheid van ouderlijke ondersteuning.
-extreme armoede samengaand met continue gezinschaos
-steeds terugkerende fysieke of emotionele mishandeling
-> blijvende verhoogde productie cortisol
zelfregulering
het vermogen om controle te houden over onze emoties, gedrag en cognitie zodat we in staat zijn doelen te bereiken en ons aan te passen aan veranderende omstandigheden
executieve functies
verzamelterm voor een aantal hogere- orde cognitieve functies die ingezet worden tbv doelgericht gedrag, zoals plannen, probleem oplossen, beslissingen nemen, redeneren
myelinisatie
groei myeline / vetachtige laag rond het axon
verhoogt snelheid actiepotentiaal door het axon en verbetert de communicatie tussen hersengebieden
neuroplasticiteit
Het vermogen van de hersenen om zich te reorganiseren door de aanleg van nieuwe neurale verbindingen als reactie op de omgeving (ervaringen, leren, trainen van vaardigheden)
gen-omgeving interacties (correlaties)
samenhangen tussen eigenschappen van de ouders en van het individu
sensitieve periode
periode waarin het lichaam gevoeliger lijkt voor bepaalde trainingsprikkels en hierdoor de kans bestaat om binnen deze perioden een optimaler leereffect te realiseren.
kritische periode
perioden in de ontwikkeling waarbinnen bepaalde ervaringen een onomkeerbaar effect hebben op de hersenontwikkeling.
ontwikkeling van het HPA-as-systeem (het reguleert heel veel processen, zoals leren en geheugen, maar ook stress)
lateralisatie
de fase in de neuro-motorische ontwikkeling waarbij de linker- of rechter-hersenhelft zijn dominantie of specialisatie krijgt
