HC.2 - Pathologische technieken bij diagnose van kanker Flashcards
Wat is het doel van formaline?
- Stoppen van autolyse en inwerking microben (waardoor weefsel degradeert)
- Weefsel hard genoeg maken om in te snijden
Wat zijn de stappen die gedaan moeten worden voor er histologisch onderzoek kan plaatsvinden?
- Biopt van tumor
- Fixeren met formaline
- Solvent (=oplosmiddel) wisselen
Formaline in hydrofiele stof en moet naar hydrofoob
Duurt enkele uren - Inbedden in Paraffine (volledig omringen)
- Paraffine stolt op de onderkant van een cassette
= FFPE: formaline fixed paraffine embedded - snijden van coupes op de microtoom (5-7 um dik)
- plakjes van coupe op objectglas plakken –> verwarmen (60 gr) waardoor paraffine smelt en dus plakje formaline met weefsel overblijft
- Kleurmachine: HE kleuring (geeft contrast)
Als coupe niet gebruikt goed opbergen want door zon verkleurt het
Wat doet formaline?
Crosslinking aminogroepen waardoor lysis wordt voorkomen
wat is de gouden standaard om de diagnose definitief te stellen?
Pathologisch onderzoek
Welke kleur nemen de kernen aan en waarom (bij HE kleuring)?
Paars want basisch door histonen
Wat is een belangrijk onderdeel bij het nemen van een biopt?
Op geleide van
- palpatie
- echo
- MRI: EMC
Als het niet voelbaar is
Kan ook blind als geen evidente zichtbare of palpabele afwijkingen
Hoeveel biopten worden er genomen?
altijd meerdere
bilateraal tot 12
Wat maakt een beenmerg biopt anders?
- er moet een bot boor gebruikt worden om in het bot te komen
- hydroxyapatiet in wat ontkalkt moet worden –> iets bewerkelijker
Hoe wordt de naalddikte uitgedrukt?
In gauge (G) –> hoe hoger gauge hoe dunner de naald
Wat kan nog gebruikt worden om gerichter te werk te gaan bij het onderzoeken van het biopt?
Een röntgenfoto om bvb de verkalkingen goed zichtbaar te maken
Wat is belangrijk voor de definitieve diagnose?
Morfologie
Waarvoor worden diagnostische biopten of kleine samples gebruikt?
Diagnose en behandelplan
Waarvan komt 50% van het werk in de PA?
Chirurgische resecties
Wat is een belangrijk onderdeel van de PA bij chirurgie?
Kwaliteitscontrole
Kijken of de randen schoon zijn en of de tumor volledig verwijderd is
Wordt alles van een chirurgische ectomie beken door de PA?
Nee, er wordt gericht gesampled –> kijken waar grootste kans diagnose stellen bvb
Vaak in 10-20 cassettes
Wat is het snijvlak?
Grens van excisie met de patient
Waarop wordt het snijvlak onderzocht?
Of er nog tumorcellen inzitten –> kans groot dat patient recidief krijgt
Hoe wordt de kans zo klein mogelijk gemaakt om nog tumorcellen in de patient achter te laten?
Door safe marge te nemen
Welke dingen komen uit een PA onderzoek na chirurgie?
- diagnose/tumor type
- tumor diameter
- graad
- aanvullende prognostische parameters
- pT-stadium
- snijvlakken
- lymfeklieren: hoeveel, meta’s, etc
- overige bevindingen (bvb dysplasie)
Wat zijn twee vormen van cytologisch onderzoek?
- punctie (aspiratie)
- exfoliatieve cytologie
Wat is punctie cytologie?
Dunne naald (22-25 gauge): losse cellen (via vacuum)
Kan op geleide van echo of palpatie en zonder verdoving (kort)
Wat wordt er gedaan na punctie cytologie met het uitgenomen materiaal?
Op glaasje strijken (geen fixatie) en kleuren
Welke kleuren heb je na de dunne naald methode?
Pap: hoorn = oranje
Giemsa: hoorn = blauw
Kan niet tegelijk!!
Wat is het voordeel van een punctie? Noem enkele voorbeelden
Moeilijke plekken zijn te bereiken
- lymfeklieren uit mediastinum
- met bronchusscoop door bronchuswand
Wat houdt exofoliatieve cytologie in?
Onderzoek naar cellen die vanzelf loslaten
bvb cervix, liquor, peritoneum, endometrium, bronchus, prostaat
Wat gebeurt er met de cellen na exfoliatie?
op vloeistof gebracht
kleuren
Wat houdt immunohistochemie in?
Kleurstoffen versterkt door antilichamen die specifiek bepaalde eiwitten aansleuren
Wanneer gebruiken we immunohistochemie?
Voor precieze typering van kankers
Als met histologie/cytologie nog niet snappen
Wat kan je doen om weefsel te bekijken? Hoe kom je aan dit weefsel?
Histologie = weefsels
Dikke naald biopsie (core biopsy)
naald is 14-18 gauge
Hoe speelt immunohistochemie een belangrijke rol bij mammacarcinoom?
Onderverdeling biomarkers
Gebruiken om te typeren
Wat is een antilichaam die veel gebruikt wordt bij immunohistochemie?
SOX10 –> kern kleuring (betrouwbaar)
Welke vijf ziekten kunnen voorkomen bij een BRAF mutatie?
- Colon adenocarcinoom
- langerhans cel histocytosis
- hairy cell leukemia
- papillair thyroid carcinoom
- melanoom
Hoe noemen we het als we de herkomst van de meta niet weten? Hoe gaan we hier mee om?
CUP = carcinoma unknown primary
Met immunohistochemie herkomst bepalen
Bvb TTF-1 bij long
Waarmee kan je immunohistochemie ook wel combineren?
FISH
Wat is het voordeel van immunohistochemie?
Goedkoop en snel
Wat zijn de drie toepassingen van de PA?
- diagnose (cytologie, histologie, punctie)
- Chirurgische preparaten
- therapie keuze
