HC1 & HC2

Question 1

Uit welke drie perioden bestaat de geschiedenis van de filosofie?

Answer 1

1. Griekse & middeleeuwse
2. Moderne tijd
3. Hedendaagse tijd

Question 2

Welk hoofdkenmerk hoort bij welke tijd?

1. Griekse & middeleeuwse
2. Moderne tijd
3. Hedendaagse tijd

Answer 2

1. Griekse & middeleeuwse
   > “De ware werkelijkheid wordt gezocht in het stabiele, universele en kenbare principes BUITEN de mens.”
2. Moderne tijd
   > “Het subject (de mens) is oorsprong en fundament van de werkelijkheid ofwel het AUTONOME centrum van de wereld.”
3. Hedendaagse tijd
   > “De DECENTRERING van het subject: de mens is onderhevig aan krachten en machten die hij niet zelf beheerst.”

Question 3

Wat is de conclusie van Paul Wouters over filosofie? (4)

Answer 3

1. Geen maatstaf voor filosofie
2. Geen standaard filosofische methode
3. Wetenschap en filosofie zijn met elkaar verwikkeld.
4. ‘Grote verhalen.’ (verklaringen voor alles dat is) –> overkoepelend vakgebied, overstijgend.

Question 4

Wat is de rede dat de Wijsbegeerte ontstond?

Answer 4

> Contact met nieuwe culturen

Ratio -> Logos

600 voor christus.

Question 5

Theoria

Answer 5

Kennis voor de kennis, niet alleen voor het nut ervan.

Question 6

Hoe heten de geleerden uit de Griekse tijd?

Answer 6

Sofia

Question 7

Wat voor soort filosofen waren de eerste filosofen en wat onderzochten zij?
> mileziërs

Answer 7

natuurfilosofen
> oerstof

Thales
Anaximenes
Anaximander

Question 8

Wie was de eerste échte filosoof?

>mileziër

Answer 8

Thales

Question 9

Wie waren de ‘eerste’ filosofen? (3) + ((1))

Answer 9

1. Pythagoras
2. Parmenides
3. Heractlitus

(+1). Sofisten

Question 10

Pythagoras

Answer 10

Oerwet/oerprincipe
> Eerste na de natuurfilosofen (oerstof)

Pythagoras geloofde dat alles in verband stond. Ipv een oerstof zocht hij naar een wet.

Question 11

Parmenides

Answer 11

“Er bestaat geen beweging, dus onze zintuigen houden ons voor de gek.”

Question 12

Heraclitus

Answer 12

“Men zal nooit 2 keer in dezelfde rivier kunnen afdwalen.”

De grote wet der tegenstellingen.

> Zonder dag geen nacht, zonder nacht geen dag.

Question 13

Sofisten (Protagoras en Gorgias)

Answer 13

o Tegenhangers van de filosofie
o ‘Wijsheid en kennis (waarheid) kan je maken doormiddel van overtuiging.’
o Gelijk krijgen ipv gelijk hebben
o Retorica

“De mens is de maatstaf van alle dingen.”

Question 14

Verhouding Socrates en Plato

Answer 14

Plato was de leerling van Socrates en schreef over hem, Socrates geen zelfgeschreven werk.

Question 15

Wat bedoelt Socrates met ‘Aporia’?

Answer 15

Het zelf inzien van je ongelijkheid en de gevolgde verbijstering.

Question 16

Wat bedoelt Socrates met het zijn van een ‘vroedvrouw’?

Answer 16

“Iedereen geboren met kennis al in zich.” (wedergeboorte van die kennis als vroedvrouw)

Question 17

Betekenis laatste woorden Socrates:

“Kriton, we zijn Asclepios nog een haan verschuldigd. Vergeet dat niet te regelen”.

Answer 17

Socrates is ‘blij’ dat hij dood gaat, want de dood brengt de ware kennis. Hij vraagt Kriton een haan te offeren voor de god van de geneeskunde (Asclepios) omdat het gewone leven wel doorgaat.

Question 18

Wat bedoelt Socrates met het hebben van een ‘miskraam’?

Answer 18

Wanneer leugens en onwaarheden worden gebaren en ‘de ouder’ deze aanziet voor kennis en waarheid.

Question 19

Socrates als ‘vleesgeworden geweten’

Answer 19

Uiteindelijk dwingt Socrates zijn gesprekspartner om verantwoording af te leggen voor zijn opvattingen en handelen.

Question 20

Socratisch gesprek

‘Elachnus’

Answer 20

Weerleggen (twijfel over eigen ideeën)
Verlegenheid
Beschaming

Question 21

Socratisch gesprek

‘Anamnese’

Answer 21

Wederherinnering

> Kennis onbewust al aanwezig

Question 22

Socrates: ‘Daimonion’

Answer 22

De innerlijke stem die Socrates begeleide

denk aan demoon

Question 23

Eidos

Plato

Answer 23

Ideeënleer
o	‘Wat maakt een stoel tot een stoel?’
o	Tweedeling in de wereld:
       •	Ideeënwereld
       •	Werkelijkheid
o	Wij leven in de werkelijkheid
o	Ware kennis zit in de Ideeënwereld

Question 24

Plato’s allegorie van de grot.
> In verhouding met zijn ideeënleer
> In verhouding met Socratis die de gifbeker moet drinken

Answer 24

De gevangenen kunnen alleen de schaduwen zien (de werkelijkheid), de objecten (concrete verschijnselen) worden langsgedragen. Buiten de grot de ideeënwereld -> het kenbare.

> De buitenwereld zijn de filosofen, de vastgeketende mensen zijn wij.

Gevaarlijk als iemand terugkomt om het uit te leggen, niemand geloofd hem
> Ware kennis is gevaarlijk als persoon in de samenleving
> Verwijzing naar Socrates die de gifbeker moest drinken.

Question 25

De Psyche van Plato

Answer 25

‘De paardenmenner’
1. Rationele element (nadenken) → De menner!
• Hoort de overhand te hebben.
2. Temperement (emotie) → wit paard
• Mooie dingen (wit, racistisch)
3. Begeerte (wensen, irrationeel) → zwart paard
• irrationeel (zwart, racistisch)
→ staan met elkaar in verband, zoektocht naar de juiste balans

Question 26

Plato’s Ken-theorie

Answer 26

1. domein van het ‘zichbare’
o	A. Voorstellingen
o	B. concrete verschijningen
2. domein van het ‘kenbare’
o	Het object van redenerend denken.
       •	Uitgangspunt: het concrete
o	De dingen denkend genomen
       •	Start vanuit de wereld hier en je gaat naar iets hogers
       •	Gerelateerd aan het hoogste principe (abstract)