HC week 5 Flashcards
Hoe ontwikkelt het SI gewricht zich?
Door wrijving van gewrichtsvlakjes tegen elkaar bij beginnen met lopen komen er groeven in het SI gewricht als gevolg van druk. Hierdoor wordt uiteindelijk alleen beweging in die richtingen mogelijk.
Hoe werkt relaxine?
Tijdens zwangerschap wordt relaxine aangemaakt, wat ervoor zorgt dat alle ligamenten in het lichaam iets gaan verslappen, dus ook de ligamenten van os coxae. Het duurt ca 1,5-2 maanden voordat dit hormoon weer weg is, dus is er hogere kans op bekkeninstabiliteit.
Begrenzing orifice myopectinealis (Fruchaud)
- Craniaal: m. obliquus en transversus
- Caudaal: os pubis
- Lateraal: m. psoas
- Mediaal: m. rectus abdominis
Welke foramina hebben wervels?
In foramen vertebrale zit het ruggenmerg, het foramen intervertebrale zit tussen 2 wervels in. Hieruit treden de zenuwwortels. Cervicale wervels hebben een foramen transversarium voor de a. vertebralis. Ook hebben die een gevorkte processus spinosus en horizontalere facetgewrichten.
Welke kenmerken hebben thoracale en lumbale wervels?
Thoracale wervel heeft costovertebrale en costotransversale gewrichten. Het facetgewricht zit in het frontale vlak. Lumbale wervels hebben facetgewrichten in het sagittale vlak.
In welke wervels zitten welke bewegingen
Tussen c0 en c1 zit meer ja-knik beweging, rotatie zit meer c1-c2. Lateroflexie vooral thoracaal, buigen vooral lumbaal.
Ligamenten in de rug:
- Ligamentum longitudinale anterius
- Ligamentum longitudinale posterius
- Ligamentum flavum: binnenkant wervelkanaal
- Ligamentum interspinale
- Ligamentum supraspinale
Waaruit bestaat discus intervertebralis
Nucleus pulposus, annulus fibrosus
Intrinsieke spieren (verdeeld in groepen want veel verschillende):
- Transversospinale spieren
- Erector spinae
Specifieke oorzaken rugpijn
- Maligniteit
- Wervelfracturen
- Axiale spondyloartritis
- Spondylolisthesis
- Spondylodiscitis
- Spinaal epiduraal hematoom
- Lumbosacraal radiculair syndroom
Rode vlaggen bij rugpijn
- Hoge leeftijd
- Hoge klinische verdenking
- Langdurig glucocorticoïdgebruik
- Ernstig trauma
- Verdenking radiculair syndroom
- Maligniteit voorgeschiedenis
Diagnostiek wervelaandoeningen
- Eerst CT
- MRI meestal niet in golden hour
- Niet vergeten hele rug in beeld te brengen
AO-classificatie wervelschade
- C: verplaatsing wervelkolom in alle richtingen
- B: schade aan achterzijde/voorzijde wervel
- A: schade aan voorzijde wervel
Behandeling wervelaandoeningen
- Type C: operatie met dorsale fixatie
- Type B: operatie met dorsale fixatie
- Type A kan conservatief behandeld worden
Kliniek wervelmetastasen
- Voorgeschiedenis maligniteit
- Pijn: nachtpijn, progressieve pijn, nieuwe lokale pijn, belastingsafhankelijke pijn
- Radiculopathie
- Neurologische uitval
Diagnostiek wervelmetastasen
- MRI beste beeldvorming
- CT bij operatie of bij onbekende primaire tumor
Behandeling wervelmetastasen
- Radiotherapie: eerste keus bij symptomatische metastasen
- Operatie: bij instabiliteit of neurologische uitval
Hoe heet m. bechterew ook wel
spondylitis ankylo-poetica
Epidemiologie m. bechterew
- Meestal begin op jong volwassen leeftijd
- Meer mannen
- In 90% HLA-B27 positief
Kliniek bechterew
- Inflammatoire rugklachten
- Beperkte beweeglijkheid wervelkolom
- Pijn en stijfheid thorax
- Sacroiliitis
- Enthesitis
- Artritis (grote gewrichten)
ASAS IBP criteria (4/5)
- Leeftijd jonger dan 40
- Sluipend begin
- Verbetering met beweging
- Geen verbetering met rust
- Nachtpijn
Schober test
- Lumbale flexie testen
- Streepjes zetten op rug
- Meten hoe veel langer de afstand tussen streepjes wordt
- < 15 cm is verminderde beweeglijkheid
Diagnose bechterew
- Lagerugpijn en stijfheid > 3 maanden en leeftijd < 45 jaar
- En een sacro-iliitis op beeld met 1 klinisch kenmerk
- Of positieve HLA-B27 met 2 klinische kenmerken
Sacro-iliitis
- Ontsteking gewricht tussen os ilium en os sacrum
- Soms pas veel later op röntgen te zien
Kenmerken bechterew op rontgen
Bij bechterew is shiny corners, squaring en verbening van de ligamenten te zien.
(Niet) radiografische axiale spondyloartritis
Bij rugpijn en sacro-iliitis op MRI is er nog sprake van niet-radiografische axiale spondyloartritis. Pas als de sacro-iliitis te zien is op normale beeldvorming (röntgen) is er sprake van radiografische axiale spondyloartritis.
Behandeling spondyloartritis stap 1:
- NSAID’s
- Leefstijladviezen
- Ergotherapie
- Oefentherapie
Behandeling spondyloartritis stap 2:
- TNF blokkers
- IL-17 blokkers
- JAK-remmers
Andere aandoeningen in DD bechterew
- Iliitis condensans: ontsteking SI-gewricht, bij vrouwen die ooit zwanger waren
- DISH: verbening van ligamenten en pezen, waardoor wervels aan elkaar groeien, geleidelijk
Wat is spondylolisthesis
Spondylolisthesis is het verschuiven van de tusselwervelschijf tov de andere.
Oorzaken spondylolisthesis
- Degeneratief
- Istmisch
- Traumatisch
- Dysplastisch
- Iatrogeen
- Pathologisch
Degeneratieve spondylolisthesis
- Verlies chondrotoinesulfast een water
- Verminderde turgor en dus elasticiteit
- Minder schokbreker functie
- Annulus fibrosus scheurt langzaam
- Volledige scheur kan hernia nucleus pulposi geven
Wat is spondylolyse
lysis van pars interarticularis van de wervel
Behandeling spondylolisthesis
- Bij tieners stoppen met belasten
- Ouderen: fysio, pijnbehandeling
- Operatie
- Rugpijn wordt niet altijd minder, zenuwklachten wel
Wat is spondylodiscitis
Ontsteking van de tussenwervelschijven
Diagnostiek spondylodiscitis
- BSE, CRP, leuko’s
- 2 bloedkweken
- Bij verdenking op specifieke verwekkers specifieke diagnostiek
- MRI
Pathofysiologie spondylodiscitis:
- In wervelkolom is goede doorbloeding met lage stroomsnelheid, daardoor goed voor micro-organismen
- Soms als gevolg van ingreep of vanuit omliggende structuren
- Meest voorkomende verwekker is S. aureus of gramnegatieve bacteriën
Scoliose
- Kromming van de wervelkolom
- Diagnose als Cobbse hoek > 10 graden
- Bolle kant van grootste bocht naar rechts = rechtsconvex
Vormen van scoliose
- Functioneel: bijv door beenlengteverschil
- Congenitaal: vaak icm andere aangeboren afwijkingen
- Secundair: neuromusculaire aandoeningen, neurofibromatose, genetische afwijkingen, bindweefselaandoeningen
Behandeling scoliose
- Afwachten: bij kleine bochten of uitgegroeide kinderen met bochten <45 graden
- Fysiotherapie
- Brace: >10 jaar, primaire bocht 25-40 graden (apex th8), geen eerdere behandeling, bij meisjes pre-menarche
- Operatie: Cobbse hoek > 50 graden, er wordt dorsale spondylodese uitgevoerd
