HC'S WEEK 16 Flashcards
Wat is natuurlijke/intrinsieke resistentie?
Resistentie die ‘van nature’ aanwezig is in een micro-organisme
Waarom zijn gram-negatieve bacteriën van nature resistent tegen vancomycine?
Vancomycine werkt specifiek op dikke peptidoglycaanlaag van Gram-positieve bacteriën
Kan resistentie verworven worden door spontane mutaties in het chromosomaal DNA van de bacterie?
Ja! Door natuurlijke selectie kunnen bacteriën die spontaan resistent zijn geworden door een mutatie uitgroeien tot een hele populatie die resistent is
–> onder invloed van antibiotica vindt mutatie en selectie plaats
Wat is de MCI van een geneesmiddel?
De minimaal remmende concentratie waarbij de groei van de bacterie geremd wordt
Wat is de situatie als de concentratie van een antibioticum lager is dan de MIC?
Bacterie wordt niet geremd, dus geen effect op de behandeling van de infectie
Waar staat MPC voor en wat betekent dit?
MPC = mutant prevention concentration
- zo’n hoge concentratie van het antibioticum dat zelfs de bacteriën met spontane mutaties in het chromosoom ook gedood worden
Tussen welke 2 concentraties in worden de meeste mutaties geselecteerd?
Onder de MPC
Boven de MIC
= mutant selection window = selectie van resistente subpopulatie vindt hier plaats
Kan resistentie ook verworven worden via vreemd DNA?
Ja, 2 mogelijkheden
- transformatie = vrij DNA ingebouwd in chromosoom
- conjugatie = plasmidaal DNA (extra-chromosomaal)
Wat is de MBC?
MBC = minimal bactericide concentration
Concentratie vanaf waar alle bacteriën worden gedood
Staphylococcus aureus is resistent tegen verschillende antibiotica, welke?
- intrinsieke resistentie = metronidazol
- verworven resistentie = flucloxacilline, augmentin, ceftriaxon en meropenem
4 resistentiemechanismen?
- binnengaan antibiotica blokkeren
- antibiotica wegpompen
- antibioticum kapot maken (met enzymen)
- aangrijpingspunt antibioticum veranderen
Voorbeeld resistentiemechanisme ‘antibioticum kapot maken’?
Beta-lactamase - 4 soorten:
- eenvoudige beta-lactamase
- Extended Spectrum Beta-Lactamase (ESBL)
- AmpC
- carbapenemasen
Wat is MRSA?
MRSA = meticilline resistente S. Aureus
- meticilline = (niet-klinisch gebruikt) beta-lactam antibioticum
Wat is het mechanisme achter MRSA?
Verandering in aangrijpingspunt beta-lactam antibiotica
- PBP2 –> PBP2a
- PBP2a gecodeerd door MecA gen, als S. Aureus dit gen geeft dan resistentie tegen ALLE beta-lactam antibiotica
Welke antibiotica behoren tot de beta-lactam antibiotica?
Penicillines: flucloxacilline, amixicilline, Augmentin
Cefalosporinen: 1e gen cefazoline, 2e gen cefuroxim, 3e gen ceftrioxon
Carbapenems: meropenem
Punten van ons restrictief antibiotica beleid? (antibiotic stewardship) (5)
- alleen antibiotica als geïnduceerd
- tijdig beginnen & tijdig stoppen
- maximaal effect, minimale ontwikkeling resistentie
- nationale richtlijnen (SWAB)
- A-team: bewaken kwaliteit voorschrijfgedrag
Hoe werkt de verspreiding van MRSA?
MecA gen is (waarschijnlijk) via transformatie vanuit andere stafylokokken ingebouwd in chromosoom van S. Aureus
MRSA ontstaat NIET door spontane mutaties, maar door transmissie van ene naar andere persoon
Welke 3 punten behoren tot het Search-and-Destroy beleid?
- actief opsporen van MRSA dragers in risicogroepen
- MRSA dragers geïsoleerd verplegen
- MRSA eradiceren = antibiotica + chloorhexidine met follow-up gedurende 1 jaar
Wat is BRMO?
BRMO = bijzonder resistent micro-organisme
- resistentie voor veel en/of belangrijke antibiotica
- kan zich snel of gemakkelijk verspreiden
Wanneer sprake van een BRMO?
Als de bacterie
- ESBL of ampC heeft als beta-lactamases
OF
- carbapenemase heeft als beta-lactamase
Waar zijn ESBL’s en carbapenemasen te vinden bij een bacterie & wat is hiervan het nadeel?
Vaak op een plasmide gelegen
- worden overgegeven bij deling
- kunnen mbv pili overgegeven worden aan andere soorten bacteriën
Wat is een extra nadeel van plasmiden?
Vaak (niet altijd) resistentiegenen tegen meerdere klassen antibiotica op één plasmide (want deze kan meerdere genen dragen)
Wat is het verschil tussen ESBL’s en MRSA’s?
ESBL’s zijn niet te eradiceren, spontaan kwijtraken wel
Redenen toename van resistentie?
- toegenomen gebruik van antibiotica
- humaan & veterinair
- veranderde patiëntenpopulatie
- ICU & immuungecompromitteerd
- reizen
- verspreiding resistente bacteriën
Waarom zijn resistente micro-organismen gevaarlijk? (4)
- moeilijker te behandelen (soms onmogelijk)
- inferieure behandeling
- meer bijwerkingen
- langere opnameduur
- hogere sterfte
- moeilijk te eradiceren
- effect op empirische therapie
- nauwelijks nieuwe antibiotica
NIET meer ziekmakend
Emergence van infectieziekten - noem 7 ‘nieuwe’ ziekten?
- HIV/AIDS
- veteranenziekte/Legionella
- ziekte van Lyme
- hepatitis C en D
- ebola haemorrhagische koorts
- hantavirus
- covid19
Emergence van infectieziekten - noem 5 oude ziekten (opnieuw in opkomst)?
- tuberculose
- malaria
- syfilis
- difterie
- kinkhoest