HC'S WEEK 15 Flashcards
Welke 2 groepen parasitaire wormen/helminthen zijn er?
- rondwormen = nematoda
- platwormen = platyhelminthen
Welke 2 groepen zijn er te onderscheiden bij platwormen/platyhelminthen?
- lintwormen = cestoda
- zuigwormen = trematoda
Van welke 2 factoren is de verspreiding van helminth infecties afhankelijk?
Afhankelijk van ontwikkelingscyclus en wijze van transmissie
Noem 2 soorten ontwikkelingscycli van helminthen?
- directe ontwikkelingscyclus = 1 gastheer
- indirecte ontwikkelingscyclus = 2 of meer gastheren
Wat is de kliniek van enterobius vermicularis (aarsmade)? (4)
- jeuk rond anus
- kleine, witte wormpjes op ontlasting van 1cm
- geen complicaties, geen migratie door weefsels
- vooral jonge kinderen
Welke 2 mogelijkheden voor diagnostiek van enterobius vermicularis/aarsmade zijn er?
- Determinatie adulte worm in ontlasting
- Plakband preparaat
Wat is de therapie voor enterobius vermicularis/aarsmade?
Mebendazol oraal 1dd 100mg, herhalen na 14 dagen
Geen resistentie bekend
Mebendazol niet tijdens zwangerschap
Welke symptomen behoren tot de migratiefase & volwassen fase van de ascaris lumbricoïdes/grote spoelworm? (4-5)
Migratie fase
- koorts
- hoesten
- eosinofilie
- pulmonair infiltraat
Volwassen fase
- bij veel wormen: buikpijn
- obstructie
- ondervoeding
- hoog IgE
- eosinofilie
Wat is het Löffler syndroom?
Symptomen in migratiefase van ascaris lumbricoïdes/grote spoelworm
- koorts
- hoesten
- eosinofilie
- pulmonair infiltraat
Noem 2 diagnostische mogelijkheden bij ascaris lumbricoïdes/grote spoelworm?
- wormeieren onderzoek in feces
- determinatie worm in feces
Wat is de behandeling voor ascaris lumbricoïdes/grote spoelworm?
Albendazol oraal 1x 400 mg
Welke symptomen komen voor bij een strongyloïdes stercoralis infectie? (4)
- darm = diarree, buikpijn
- huid = jeuk, larva currens (perianaal)
- weefselinvasie = ontsteking, koorts
- long = vocht, Löffner syndroom, pneumonie
Asymptomatisch beloop in immuuncompetente patiënt is mogelijk!
Noem kenmerken van een strongyloÏdes stercoralis infectie bij disseminatie/immuungecompromitteerd? (3)
- alle organen inclusief CNS aangedaan
- abces vorming
- ernstig beloop met hyperinfectie of overlijden
Wat is een indicatie voor diagnostiek bij strongyloïdes stercoralis?
Eosinofilie
MAAR afwezig/lager bij: hyperinfectie, immuungecompromitteerd of immuunsuppressie
Diagnostiek bij strongyloides stercoralis infectie? (2)
- larven in feces: PCR
- bij disseminatie larven in ieder lichaamsvocht
- specifieke antilichamen: serologie
Wat is de behandeling van strongyloides stercoralis? (2)
Ivermectine oraal 1dd 0.2 mg/kg voor 2 dagen
Duur afhankelijk van immuunstatus
Wanneer doe je screening op strongyloides stercoralis? ()
- hoge dosis immuunsuppressiva zoals transplantatie
patiënten - hematologische patiënten
- indien tropen verleden extra belangrijk
Noem 7 kenmerken van de afweerreactie tegen parasieten/invasieve wormen?
- Th2 reactie
- cytokines IL-4, IL-5 en IL-13
- verhoogde IgE productie
- activatie mestcellen
- verhoogde mucus productie
- activatie eosinofielen
- activatie ‘alternatieve macrofagen’ (weefsel herstel)
MAAR dit ook bij allergieën
Wat voor soort infectie is mogelijk bij strongyloides stercoralis?
Auto-infectie
via perianale huid
Geef 4 algemene kenmerken van schistosomiasis/Bilharzia?
- importziekte
- 200 miljoen mensen geïnfecteerd
- 10% ernstig ziek, meerderheid asymptomatisch
= parasitaire platworm (trematode): schistosomen
Noem de 5 humane soorten schistosomen?
- s. mansoni = belangrijkste
- s. japonicum
- s. mekongi
- s. intercalatum
- s. haematobium = belangrijkste
Andere soorten: s. bovis en s. matthei
Wat is de ontwikkelingscyclus van schistosomen?
Indirecte ontwikkelingscyclus
- tussengastheerspecificiteit: zoetwaterslak
Wat is de manifestatie van volwassen schistosomen van s. mansoni/andere humane soorten vs s. haematobium?
S. mansoni
- venen rondom darm
- eieren door vaatwand in darmwand
S. haematobium
- venen rondom blaas
- eieren door vaatwand en blaaswand
Beschrijf de pathogenese van schistosomiasis?
Uitgescheiden eieren = voornaamste oorzaak pathologie, leverontsteking en leverfalen
Volwassen vormen = geen schade, overleven jaren/decennia, voorkomen afdoende afweer
Noem de 4 klinische stadia van schistosomiasis?
- Invasiestadium
- Katayama syndroom = acute schistosomiasis
- Gevestigde infectie
- Chronische schistosomiasis
Hoe werkt het invasiestadium van schistosomiasis?
Penetratie cercariën = cercariën dermatitis = zwemmersjeuk met papillaire uitslag voor 2-3 dagen
- zeldzaam bij humane schistosomen
- heftig bij niet-humane soorten
Beschrijf de preventie en therapie voor schistosomiasis in het invasiestadium?
Preventie = afdrogen, water chloreren/verhitten
Therapie = antihistaminica, anti-pruritus middelen
Wat is het katayama syndroom en bij wie komt dit voor?
= acute schistosomiasis
Met name bij niet-immune personen & als zware eerste infectie
Beschrijf het beloop van het Katayama syndroom?
Start circa 2 weken na infectie
Totale duur 6-8 weken
Noem … symptomen/klachten bij het Katayama syndroom?
- koorts
- oedeem
- urticaria
- eosinofilie
- overig: lethargie, spierpijn, hoofdpijn, gewrichtspijn,
hoesten en diarree
Wanneer begint het stadium van de ‘gevestigde infectie’ van schistosomiasis?
Als eiproductie op gang is gekomen
Beschrijf het stadium ‘gevestigde infectie’ bij s. mansoni?
Mesenteriale vaten: eieren op weg naar buiten door colon en rectum
- achterblijvende eieren = ulceraties = buikpijn en
dysenterie
- diarree, bloed bij ontlasting, buikpijn, vermoeidheid
Beschrijf het stadium ‘gevestigde infectie’ bij s. haematobium?
Plexus blaas: eieren door blaaswand
- kleine laesies = hematurie bij terminale mictie
- zware infectie = pijnlijk urineren, dysurie
Noem 3 mogelijke diagnostische mogelijkheden bij schistosomiasis?
- feces/urine onderzoek
- serologisch onderzoek
- urine antigeentest
Beschrijf het stadium ‘chronische schistosomiasis’ bij s. mansoni?
- portale hypertensie, hepatosplenomegalie
- leverfibrose, ascites, decompensatie
- pseudo-polyposis
Beschrijf het stadium chronische schistosomiasis bij s. haematobium?
- pseudopapilloma’s, tuberkels
- obstructie ureter, hydronefrose
- nierfunctiestoornissen, uremie
- slechte blaasfunctie, blaascarcinoom
Wat is de therapie voor schistosomiasis?
Praziquantel 40-60 mg/kg in 1-2 dosis, 1 dag
= effectief tegen volwassen wormen circa 8 weken na
de initiële infectie
Advies = altijd behandelen vanwege ei-antigeen op granuloomvorming
Wat is de functie van IL-4? (4)
- stimuleert Th2-respons
- activeert B-cellen om IgG1, IgG4 en IgE te maken
- verhoogde secretie van mucus in darm
- activatie alternatieve macrofagen
Wat is de functie van IL-13? (2)
- stimuleert IgE synthese door B-cellen
- verhoogde secretie van mucus in de darm
Wat is de functie van IL-5?
Activeert eosinofiele granulocyten
Wat zorgt voor de remming van de Th2-respons?
Regulatoire T-cel respons door IL-10
Wat is de hygiëne hypothese?
De afwezigheid van infecties (met name invasieve parasieten) verhoogde de gevoeligheid voor het ontwikkelen van allergische ziekten
- door remming van activatie/ontwikkeling van
immuunsysteem
- gebrek aan expositie verstoort juiste inductie van
immunologische tolerantie
Wat is een allergie?
Een overdreven reactie van het afweersysteem die bij een deel van de mensen optreedt op natuurlijke stoffen die vanuit buiten het lichaam afkomstig zijn
Wat is een type I overgevoeligheidsreactie?
IgE gemedieerde allergie waarbij er een oplosbaar antigeen is dat de mestcel activeert die vervolgens verschillende allergieklachten kan veroorzaken
Beschrijf de type I overgevoeligheidsreactie volgens Gell and Coombs?
IgE gemedieerd
Beschrijf de type II overgevoeligheidsreactie volgens Gell and Coombs?
Antilichamen binden aan antigenen gebonden aan de extracellulaire matrix of een celoppervlak, resulterend in destructie
Beschrijf de type III overgevoeligheidsreactie volgens Gell and Coombs?
Antilichamen binden aan circulerende antigenen en vormen complexen die neerslaan, met name in de kleine bloedvaten
Beschrijf de type IV overgevoeligheidsreactie volgens Gell and Coombs?
T-cel gemedieerde celdestructie
= contactallergie
Hoe werkt een type I overgevoeligheidsreactie?
Allergenen (eiwitten, antigeen) veroorzaken een IgE gemedieerde allergische reactie
- specifiek IgE veroorzaakt < 2u een directe reactie
- pollen, huisstofmijt, voedsel, medicatie, etc.
Welke klachten horen bij een type I overgevoeligheidsreactie?
- allergische rhinitis/hooikoorts
- allergisch astma
- atopische dermatitis
- constitutioneel eczeem
- angio-oedeem
- urticaria
- dyspneu
- braken
- anafylaxie
Hoe werkt een type II overgevoeligheidsreactie?
Binding van IgG of IgM antilichamen aan extracellulaire matrix samen met complement activatie
- 4-8u na blootstelling
- activatie C5a, C3a en C4a = pro-inflammatoire
effecten
- lokale celschade door mestcellen en basofielen in
de huid
Noem 4 voorbeelden van een type II overgevoeligheidsreactie?
- chronische urticaria
- geneesmiddelen veranderen oppervlakte eiwitten
van eigen cellen en worden als lichaamsvreemd
beschouwd - trombopenie = petechiën huid en slijmvliezen
- hemolytische anemie = geneesmiddel bindt aan
erytrocyten
Hoe werkt een type III overgevoeligheidsreactie?
Binding van IgG antilichamen aan circulerende antigenen die immuuncomplexen vormen
- immuuncomplexen slaan neer in hoofdzakelijk
kleinere vaten in de synovia & glomeruli
- 4-8u na contact allergeen
- complement activatie en rekrutering van leukocyten
naar plek van depositie
- pro-inflammatoire cytokines door met name
neutrofielen = weefselschade
Noem 4 voorbeelden van een type III overgevoeligheidsreactie?
Vasculitis
Serumziekte
Allergische alveolitis
Poststreptokokken glomerulonefritis
Hoe werkt een type IV overgevoeligheidsreactie?
Th1 gemedieerde overgevoeligheidsreactie
- vertraagd type gevoeligheid (DTH)
- >12u na contact allergeen
- infiltratie lymfocyten en monocyten in epidermis
Wat is de morfologie van een type IV overgevoeligheidsreactie?
Oedeem in de huid
Eczeem: roodheid, schilfering, droge huid, jeuk
Hoe kan de diagnose type IV overgevoeligheidsreactie gesteld worden?
Plakproeven
- 24, 48, 72u aflezen