HC'S WEEK 13 Flashcards
Noem 8 functies van de huid?
- barriere functie: UV, micro-organismen, etc.
- handhaven intern milieu: vocht & temperatuur
- pijn en temperatuur voelen
- isolatie voor warmte en kou
- opslagplaats voor energie
- omzetten vitamine D
- stootkussen
- intermenselijk contact
Uit welke 3 lagen bestaat de huid?
Epidermis = opperhuid
Dermis = lederhuid
Subcutis = onderhuids bind/vetweefsel
Uit welke 5 lagen bestaat de epidermis?
Stratum corneum
Stratum lucidum
Stratum granulosum
Stratum spinosum
Stratum basale
Noem 6 bouwstenen van de epidermis?
- keratinocyten = hoorncellen
- melanocyten = pigmentcellen
- langerhanscellen = immuuncellen
- merkelcellen
- vrije zenuwuiteinden
- GEEN bloedvaten
Noem 3 kenmerken van een melanocyt?
- ieder mens even veel
- bij donkere huid groter (aantal) melanosomen
= meer eumelanine - bij blanke huid meer pheomelanine
Welke unit wordt gevormd door keratinocyten en melanocyten?
Epidermale-melanocytaire unit
- melanocyten omgeven met hun uitlopers de keratinocyten
Wanneer speelt er huidskleurverandering op?
Als de melanosomen van de melanocyten naar de keratinocyten zijn gemigreerd
Noem 6 kenmerken van de dermis?
- overgang dermis-epidermis = basale membraan
- papillen –> stevigheid
- bloedvaten –> temperatuur regulatie
- dikte 1-3 mm
- fibroblasten –> tussenstof
- adnexen (= huidaanhangsels)
Welke 2 moleculen zijn belangrijk voor de basale membraan?
- desmosomen
- hemi-desmosomen
Hoe wordt de grens tussen de dermis en de epidermis genoemd als je kijkt vanaf de epidermis?
Retelijst
Hoe wordt de grens tussen de dermis en de epidermis genoemd als je kijkt vanaf de dermis?
Dermale papil
Welke structuren vormen samen de dermale matrix? (7)
- fibroblasten
- collageenvezels
- elastinevezels
Hiertussen: - glycosaminoglycanen
- chondroitinesulfaat
- dermatansulfaat
- hyaluronzuur
Geef 2 voorbeelden van adnexen?
- haarfollikel
- talgklier
Noem 2 kenmerken van adnexen?
- kunnen niet opnieuw vormen bij een litteken/wond
- talgklieren secreteren via het haarzakje naar buiten
Welke 2 soorten zweetklieren bestaan er?
- eccriene zweetklieren: dermis/subcutis
- apocriene zweetklieren: diep in subcutis
Noem 3 functies van eccriene zweetklieren?
- thermoregulatie
- terugresorptie Na+
- homeostase water & elektrolyten
Wat is de functie van apocriene zweetklieren?
Onder invloed van androgenen secreet door bacteriën omgezet, waardoor vorming van specifieke lichaamsgeur
Noem 6 functies van de dermis?
- mechanische bescherming
- thermoregulatie
- aanvoer voedingsstoffen/zuurstof
- aanvoer ontstekingscellen
- pijn- en tastzin
- aanvoer keratinocyten en melanocyten bij wondherstel
Welke structuren bevinden zich in de subcutis? (4)
- vetcellen/lipocyten
- bindweefsel netwerk
- bloedvaten
- zenuwen
Noem 4 functies van de subcutis?
- energiereserve
- isolatie
- waterreservoir
- stootkussen
Noem de 4 stappen van het diagnostisch proces van de dermatologie?
- Dermatologisch onderzoek mbv PROVOKE
- Kiezen van meest kenmerkende verandering van
de huid - Aflopen differentiële diagnose
- Kiezen van (waarschijnlijkheids)diagnose
Waar staat PROVOKE voor?
P = Plaats = voorkeurslocaties, symmetrie
R = Rangschikking = annulair, herpetiform, hoe ziet
het er uit (leasies t.o.v. elkaar)
O = Omvang = aantal, grootte
V = Vorm
O = Omtrek = lijnscherp, scherp, onscherp
K = Kleur = erytheem, geel, blauw
E = Effluorescenties
Noem de 8 groepen effluorescenties volgens Darier?
- Erytheem
- Papuleuze dermatosen
- Erythemato(papulo)squameuze dermatosen
- Eczemen
- Vesico(bulleuze)dermatosen
- Idem 5
- Pustuleuze dermatosen
- Tumoren en zwellingen
Geef heel veel voorbeelden van effluorescenties?
Macula, purpura, urtica, tumor, squama, erosie, lichenificatie, dyschromie, teleangiëctasie, nodus, bulla, vesicula, crusta, excoriatie, erytheem, papula, plaque, pustula, comedo, ulcus
Wat is een macula & geef 2 kenmerken?
Macula = vlek
- omschreven kleurverandering in niveau huid
- zonder andere dermale/epidermale afwijkingen
Wat is lichenificatie & geef 2 kenmerken?
Lichenificatie = vergroving van huidreliëf
- rhagaden = kloven/fissuren
- xerosis = droge huid
Welke 3 effluorescenties zijn te vinden bij een casus acne vulgaris?
- pustula = pukkels
- comedo = mee-eters
- papula = rode bultjes
Wat zijn de 3 fasen van wondgenezing?
- Inflammatoire fase = direct - 2 weken
- Proliferatieve fase = uren - dagen/weken/mnd
- Regeneratieve fase = 2/3 wk - 1(+) jaar
Uit welke 2 soorten respons bestaat de eerste fase van wondgenezing, de inflammatoire fase?
- vasculaire respons = bloeding stelpen
- cellulaire respons
Welke 5 kenmerken behoren tot de cellulaire respons van de inflammatoire fase van de wondgenezing?
- invasie in wond (leukocyten)
- fagocytose micro-organismen (macrofagen)
- necrose (enzymen)
- aantrekken fibroblasten (cytokinen)
- angiogenese (groeifactoren)
Noem 4 kenmerken van de proliferatieve fase van de wondgenezing?
- re-epithelialisatie van huidoppervlak
- neoangiognese: nieuwe vaatvoorziening
- vorming granulatieweefsel en ECM (collageen)
- wondrand contractie
Noem de 3 stappen van neoangiogenese dat plaatsvindt tijdens de proliferatieve fase van de wondgenezing?
- Groei van nieuwe vaten
- Anastemosering aan pre-existente vaten
- Koppelen van vaten in wondgebied
Door welke 5 factoren wordt neoangiogenese gestimuleerd?
- cytokines
- laag zuurstofgehalte
- melkzuur
- VEGF (door macrofagen)
- FGF
Geef 2 kenmerken van de regeneratieve fase van de wondgenezing?
- herschikking van collageenvezels
- atresie van bloedvaatjes
Wat is de definitie van een chronische wond?
Niet genezende wonden
Geen anatomische en functionele integriteit binnen 3 maanden
Wat is de oorzaak van een chronische wond/in welke fase van de wondgenezing gaat er iets mis?
Persisterende inflammatiore fase
Verstoorde balans tussen pro-inflammatoire en anti-inflammatoire cytokinen
Welke 5 factoren IN de wond resulteren in een stagnatie van de wondgenezing?
- bacteriële infectie
- inadequate behandeling
- slecht wond klimaat: inadequate behandeling
- vreemd lichaamsmateriaal
- maligniteit
Welke 5 factoren ROND de wond resulteren in een stagnatie van de wondgenezing?
- slechte doorbloeding
- oedeem
- neuropathie of druk
- status na radiotherapie
- terugkerend trauma
Welke 6 systemische factoren resulteren in een stagnatie van de wondgenezing?
- comorbiditeit
- leeftijd
- slechte voedingstoestand
- medicatie: corticosteroïden, NSAIDs
- obesitas
- roken/alcohol
Noem 2 externe factoren die resulteren in de stagnatie van de wondgenezing?
- onvoldoende wondzorg
- compressietherapie
Welke wond wordt veroorzaakt door langdurige hypertensie?
Ulcus hypertensivum
Ulcus van Martorell
Vanaf welke huidlaag krijg je bij een wond geen regeneratie meer maar alleen herstel?
Wond in de dermis of dieper
Wat is exantheem?
Vlekjesziekte of rash
Huiduitslag als uiting van een algemene aandoening
Uit welke 2 soorten effluorescenties bestaat exantheem?
Macula = vlekjes
Papels = bultjes
Welke 2 vormen van maculopapuleus exantheem bestaan er?
Morbilloform = grofvlekkig
Rubelliform = fijnvlekkig
Hoe noem je uitslag op de slijmvliezen?
Enantheem
Noem 3 groepen oorzaken van exantheem?
- infectieus: bacterieel of viraal
- niet-infectieus: allergie, auto-immuunziekte,
vasculitis - overig: geneesmiddelen
8 dingen die je moet vragen bij de anamnese van een patiënt met exantheem?
- leeftijd
- voorgeschiedenis
- medicatie
- immuunstatus
- koorts & beloop van de koorts
- vaccinatie status
- voorafgaande contacten met besmettelijke ziekten
- bijkomende klachten en symptomen
Noem de 6 klassieke kinderexanthemen?
1e ziekte = mazelen/morbilli
2e ziekte = roodvonk/scarlatina
3e ziekte = rode hond/rubella
5e ziekte = erythema infectiosum
6e ziekte = exanthema subitum
Waterpokken/varicella
Noem 7 voorbeelden van niet-klassieke exanthemen (bij kinderen)?
- viraal exantheem, eci
- mononucleosis infectiosa
- petechiën bij meningitis
- ziekte van Kawasaki
- erythema multiforme
- hand- voet en mondziekte
- Gianottie crostisyndroom
Noem de verwekker, incubatietijd, symptomen en voorkeursleeftijd van de mazelen/morbilli?
Verwekker = paramyxovirus
Incubatietijd = 8-14 dagen
Voorkeursleeftijd = 0,5-4 jaar
Symptomen = koorts, conjunctivitis, rhinitis en hoesten
Wat zijn morfologische uitingen van mazelen/morbilli?
Exantheem = grofvlekkig, confluerend maculopapuleus exantheem
Enantheem = koplikvlekken
Wat zijn 2 risicogroepen voor het krijgen van de mazalen/morbilli?
- kinderen < 1 jaar
- pasgeborenen van niet-immune moeders
Noem 2 kenmerken van koplikvlekken bij de mazalen/morbilli?
- kleine witte vlekken op mondslijmvlies
- prodromale fase = vlak voor hoogtepunt ziekte
Wat is het beloop van de mazelen/morbilli?
- meestal zelflimiterend
- hoge koorts, rhinitis, conjunctivitis
- na 3-7 dagen exantheem
Noem 4 complicaties van de mazelen/morbilli?
5-10% otitis media of pneumonie
0,1% encefalitis of myocarditis
Wat is de diagnostiek en het beleid rondom de mazelen/morbilli? (2)
- diagnostiek middels IgM antistoffen
- rijksvaccinatieprogramma
Noem de verwekker, incubatietijd, voorkeursleeftijd en symptomen bij roodvonk/scarlatina?
Verwekker = groep A streptococcus pyogenes
Incubatietijd = 2-7 dagen
Voorkeursleeftijd = 2-10 jaar
Symptomen = koorts, keelontsteking, gezwollen cervicale klieren, soms vervelling
Wat zijn de morfologische uitingen van roodvonk/scarlatina? (2)
Exantheem = puntvormig, rood, ruw exantheem
- narcosekapje vrij van uitslag
Enantheem = frambozentong (rood met opgezette papels)
Wat is het beloop van roodvonk/scarlatina?
Doorgaans mild
Noem 2 risicogroepen van roodvonk/scarlatina?
- anatomische afwijkingen in KNO gebied
- syndroom van Down
Noem de vroege en late complicaties van roodvonk/scarlatina?
Vroeg = peritonsillair abces/infiltraat, otitis media acuta, sepsis, STSS
Laat = acuut reuma, poststreptokokken glomerulonefritis
Wat is het beleid en de diagnostiek rondom roodvonk/scarlatina? (5)
- vooral klinische diagnose, lab weinig zinvol
- afwachtend beleid
- antibiotica bij ernstige ziekte of risicogroepen
- kinderen mogen naar school/creche
- doormaken infectie geen garantie voor immuniteit
Noem de verwekker, incubatietijd, voorkeursleeftijd en symptomen van rode hond/rubella?
Verwekker = rubellavirus
Incubatietijd = 12-23 dagen
Voorkeursleeftijd = 6-12 jaar
Symptomen = bovenste luchtweginfectie, lymfadenopathie, soms gewrichtsklachten
Wat zijn de morfologische uitingen van rode hond/rubella? (2)
Exantheem = kleinvlekkig maculopapuleus, confluerend op romp en gelaat
- eerst romp, dan gelaat
- eerst maculopapulair, dan confluerend
Enantheem = kleine ronde vlekjes op palatum molle
Noem 3 complicaties die kunnen optreden bij rode hond/rubella?
- trombocytopenische purpura
- encefalitis
- Guillain-Barre syndroom
Welke risicogroep is er voor rode hond/rubella?
Zwangeren, vooral in 1e trimester
WANT congenitaal rubella syndroom
Wat zijn de gevolgen van het congenitaal rubella syndroom? (4)
Aangeboren afwijkingen
- microcephalie
- glaucoom
- doofheid
Wat is het beloop van rode hond/rubella?
- doorgaans mild, zelflimiterend
- eerst luchtweginfectie met lymfadenopathie, daarna exantheem met koorts
Wat is de diagnostiek en beleid rondom rode hond/rubella? (3)
- diagnostiek middels IgG antistoffen
- bij zwangeren diagnostiek met IgM en IgG
- rijksvaccinatieprogramma
Noem de verwekker, incubatietijd, voorkeursleeftijd en symptomen bij erythema infectiosum?
Verwekker = humaan parvovirus B19
Incubatietijd = 7-21 dagen
Voorkeursleeftijd = 4-10 jaar
Symptomen = malaise, koorts, gewrichtspijnen
Wat zijn de morfologische kenmerken van het exantheem te zien bij erythema infectiosum? (5)
- erytheem wangen
- maculopapuleus strekzijde ledematen
- soms op billen of romp
- exantheem is wegdrukbaar en roze-rood
- begin scherp begrensd, later confluerend met
centrale verbleking (guirlandes)
GEEN enantheem
Wat is het beloop van erythema infectiosum?
Zelflimiterend
Noem 2 risicogroepen bij erythema infectiosum?
- niet-immune zwangeren
- patiënten met chronische hemolytische anemie