HC'S WEEK 12 Flashcards
Waardoor ontstaat een hydrocephalus?
Door een obstructie in de fossa posterior door een herniërend cerebellum (met als gevolg een obstructie van het ruggenmerg)
Wat is het verschil tussen een gefixeerde en een niet-gefixeerde triggerduim?
Gefixeerd = triggerduim staat vast in extensie of flexie en kan niet meer op en neer bewogen worden, of alleen met veel pijn –> operatie indicatie
Niet-gefixeerd = geen operatie indicatie tenzij heel veel pijnklachten
Wat is de definitie van een atresie?
= (partiële) obstructie ergens in het maag-darmstelsel
Wat is de ziekte van Hirschsprung?
= geen ganglioncellen in deel van darm, meestal bij het rectum
= paralytisch DUS geen peristaltiek aanwezig
Wat is de klinische definitie van anticipatie?
= dat een ziekte over de generaties qua fenotype kan verergeren –> fragiele X
Wat zijn kieuwbogen?
= tijdelijke embryonale structuren in de hoofd-hals regio
Welke structuren ontstaan uit de kieuwbogen?
Spleten = buitenkant/ectoderm tussen kieuwbogen
Zakken = binnenkant/endoderm tussen kieuwbogen
Uit beide structuren kunnen halscysten ontstaan
Wat betekent holoprosencephalie?
= één brein in plaats van verdeeld in 2 hemisferen
Vaak in combinatie met andere sluitingsdefecten zoals schisis
In een familie met PKU kan een kind op 2 manieren aangeboren problemen krijgen, welke manieren zijn dit?
- PKU hebben (autosomaal recessief)
- Tijdens de (vroege) foetale ontwikkeling een moeder hebben met hoge phenylalanine-spiegels waardoor er teratogene aangeboren problemen ontstaan
CAVE: combinatie kan ook
Noem 3 algemene kenmerken van geslachtsontwikkeling bij het vroege embryo
- bipotentiële gonaden
- dubbele aanleg van genitalia interna: buizen van Wolff en Müller
- bipotentiële aanleg van genitalia externa
Beschrijf 2 kenmerken van de ontwikkeling van de genitalia interna van de man
- testosteron stabiliseert en stimuleert de ontwikkeling van de buizen van Wolff
- AMH zorgt voor de regressie van de buizen van Müller
Beschrijf 2 kenmerken van de ontwikkeling van de genitalia externa
- testosteron: indaling testes van lies naar scrotum
- DHT: ontwikkeling fallus (grootte en lengte van de penis) en scrotum
Op welke 4 momenten is de HPG-as geactiveerd?
- prenataal
- minipuberteit (2-3 maanden)
- puberteit
- volwassen
Wat zijn disorders/differences of sex development (DSD)?
= congenitale aandoeningen waarbij de ontwikkeling van het chromosomale, gonadale of anatomische geslacht afwijkend is
Wat is virilisatie?
= de mate van masculinisatie van het vrouwelijke geslacht –> 5 Prader stadia
Welke 3 groepen DSD’s zijn er?
- sex chromosoom DSD
- 46,XY DSD
- 46,XX DSD
Noem 4 voorbeelden van sex chromosoom DSD’s
- 45,X = Turner syndroom
- 47,XXY = Klinefelter syndroom
- 45,X/46,XY = gemengde gonadale dysgenesie
- 46,XX/46,XY = chimerisme
Noem de 3 groepen 46,XY DSD’s
- stoornis in gonadale (testiculaire) ontwikkeling
- stoornis in de androgeen synthese/werking
- anders
Noem de 3 groepen 46,XX DSD’s
- stoornis in de gonadale (ovariële) ontwikkeling
- androgeen excess
- anders
Welke 3 soorten diagnostiek kan je doen bij verdenking op een DSD?
- genetisch onderzoek: karyogram
- endocrien lab onderzoek: testosteron, AMH en inhibine B
- beeldvorming: aanwezigheid uterus en gonaden
Wat is kenmerkend voor het androgenitaal syndroom (AGS)?
= te veel testosteron gemaakt waardoor meisje een mannelijk uitziend genitaal krijgt
Wanneer wordt bij AGS (androgenitaal syndroom) chirurgie toegepast?
- genitale chirurgie meestal pas in de puberteit zodat patiënt hier zelf een overwogen keuze over kan maken
- alleen bij persisterende ernstige virilisatie of klachten wordt een operatie op jonge leeftijd overwogen
Met welk medicament kan virilisatie afnemen?
Hydrocortison/fludrocortison
Prenatale therapie aan moeder met dexamethason
Noem de 3 doelen van een operatie bij geviriliseerd genitaal bij AGS?
- sinus urogenitalis correctie
- zo nodig clitoris plastiek
- zo nodig labia plastiek
Wat is de oorzaak van het adrogenitaal syndroom?
Mutatie in het gen dat codeert voor 21-hydroxylase wat normaal zorgt voor omzetting progesteron
Wat is het grootste gevolg van het adrogenitaal syndroom?
Heel veel testosteron WANT
1. Weinig cortisol
2. Geen negatieve feedback door cortisol
3. Toename ACTH
4. Bijnierproductie/steroïdgenese gaat aan
5. Loopt over naar testosteron want aldosteron en cortisol paden werken niet
Beschrijf de kliniek van AGS bij XY individuen
- in eerste instantie niks te merken want XY heeft al testosteron
- pas opgemerkt als premature pubarche OF eerder al cortisol- of aldosterondeficiëntie
Beschrijf de kliniek van AGS bij XX individuen
- voor de geboorte merk je al hoog testosteron door verilisatie
- komt ter wereld met atypisch genitaal
Wat is het verschil tussen Prader stadium 2 en 3?
2 = urethra en vagina hebben eigen opening
3 = urethra en vagina eindigen samen in sinus urogenitalis
Noem 4 anamensevragen voor een a terme baby die braakt bij de eerste voeding
- gallig of niet-gallig braken? kleur?
- meconiumlozing?
- bolle of niet-bolle buik?
- anus aanwezig?
Noem 7 DD’s bij pasgeborenen met gallig braken
- duodenum atresie
- volvulus van dunne darm –> malrotatie
- anorectale malformatie
- jejunum/ileumatresie
- meconiumileus
- M. Hirschsprung
- colonatresie
Als je op een XBOZ een double bubble ziet, welke 2 aandoeningen staan er dan in je DD?
- duodenumatresie/web/stenose
- pancreas annulare
Noem de klinische kenmerken van een duodenumobstructie
- stoornis rekanalisatie duodenum
- gallig braken
- gradaties: complete atresie, stenose of web
- pancreas annulare: pancreas om duodenum heen gevormd
- operatie indicatie
- postoperatief: maagsonde 6 weken, TPN (totale parenterale voeding)
Wat is het postoperatieve beleid bij jejunum/ileum atresie?
- voeding rustig ophogen
- uitsluiten CF (want 6-13% kans)
Beschrijf de 2 soorten behandelingsmogelijkheden bij een anorectale malformatie
- fistel aanwezig = anusplastiek direct of later
- geen fistel aanwezig = aanleg tijdelijk colostoma
Wat is de definitie van een malrotatie & volvulus van de dunne darm?
Malrotatie = aangeboren anatomische aandoening
Volvulus = draaiing van dunne darm waardoor ischemie en necrose
Wat is meestal de oorzaak van een malrotatie en volvulus van de dunne darm?
Meestal een smal mesenterium (smalle ophanging)
Welke procedure/operatie wordt uitgevoerd bij een malrotatie en volvulus van de dunne darm?
Ladd’s procedure
- derotatie van volvulus tegen de klok in
- zo nodig resectie necrotische darm
- klieven van Laddse banden, verbreding mesenterium, darmen in nonrotatie
- appendix komt links te liggen in plaats van rechts
Noem kenmerken van de ziekte van Hirschsprung
- geen ganglioncellen in distale plexussen
- meestal in rectum
- aangedane deel kan niet relaxeren DUS functionele obstructie
Noem de 3 fasen in de behandeling van de ziekte van Hirschsprung
- Acute fase: rectaal spoelen, zo nodig stoma
- Diagnostische fase: bevestigen diagnose met Xcolon en RZB (biopt)
- Therapeutische fase: resectie aganglionair deel, na 2-3 maanden laparoscopische pull-through
Wat zijn de 2 soorten uretero-pelvic-junction stenose/UPJ-stenose?
- intrinsieke stenose
- extrinsieke stenose
Noem 8 klachten/gevolgen van een UPJ-stenose
- buikpijn/flankpijn
- misselijkheid
- braken
- hematurie
- febriele UWI
- nierfunctieverlies
- nierstenen
- hypertensie
Noem 2 mogelijke vormen van diagnostiek bij een UPJ-stenose
- echo
- Mag-3/Lasix renografie
Noem 6 indicaties voor de behandeling van een UPJ-stenose
- klachten van pijn of UWI
- hypertensie
- nierstenen
- echo: pyelumdiameter > 40 mm
- echo: toename pyelumdiameter
- nierscan: verminderde functie < 40%
Wat is de behandeling bij een UPJ-stenose?
Pyelum plastiek
Noem 3 oorzaken van vesico-uretrale reflux
- anatomie ureter en blaaswand
- erfelijk
- hoge blaasdruk
- stenose uretra = toename spanning sfincter
Noem 5 klachten/gevolgen van vesico-uretrale reflux
- pyelonefritis
- cystitis
- nierschade
- dialyse
- niertransplantatie
Noem 2 diagnostische mogelijkheden bij een vesico-uretrale reflux
- cystografie
- DMSA-scan (nucleaire scan)
Wat is de primaire behandeling van vesico-uretrale reflux?
Preventie UWI
- preventie antibiotica
- optimalisatie plas- en ontlastingspatroon
- circumcisie
- lokale hygiëne