HC orgaan- en weefseldonatie Flashcards
Wat is een DBD (donation after brain death)?
Donatie van iemand die hersendood is
Hoe werkt hersendood diagnostiek?
- Prealabele voorwaarden
o Beoordeling medicamenteuze neurodepressie - Klinische neurologische onderzoek
o Ijskoud water in gehoorgang: kijken voor beweging van de ogen (?) - Aanvullend onderzoek
o EEG, CT angio, doktoronderzoek
o Als je 1 keuze hebt gemaakt moet je daarbij blijven
o EEG moet vlak zijn
o CTA geen bloed in brein
o Apneu test als laatste, eerst preoxineerd met zuurstof, daarna stoppen beademen, CO2 moet min zoveel % gestegen zijn wil er sprake zijn van hersendood (apneu test positief, dit ook tijdstip van overlijden)
Wat is een DCD (donation after cardiac death)?
(zsm naar operatiekamer)
- Na staken behandeling
- Na euthanasie (grote groep, jonge mensen vaak op basis van psychiatrie)
Moet binnen 2 uur, daarna geen garantie
Wat is het verschil tussen DBD en DCD
DBD:
* Hersendood = overleden
* Naar OK met intacte circulatie
* Start perfusie
* Geen warme ischemie tijd (wanneer organen vrijgeprepareerd zijn, dan hart stoppen en spoelen met vloeistof om organen af te koelen, zo ischemie tijd verlagen. Beter, daarom ook toegestaan bij hogere leeftijd)
DCD:
* Staken behandeling
* Verwacht spoedig overlijden
* Circulatie stop → 5 min observatie (spontane hartactiviteit) = overleden
* Naar OK
* Start perfusie
* Warme ischemie tijd ->
(circulatie stop – start perfusie) (kan oplopen tot 20-30 min)
Welke organisaties zijn betrokken bij orgaan- en weefseldonatie?
- Nederlandse transplantatie stichting: toezien dat de wet en regelgeving nageleefd wordt + Intermediair donorregister, raadpleging donorregister/
donoraanname weefseldonoren - Eurotransplant: beheert WL organen, samenwerking met 8 andere landen bevordert hitkans
Hoe luidt de wet van orgaandonatie (2020)?
- Voorheen ja of nee
- Nu ben je standaard geregistreerd als je niet reageert op de oproep, er mogen voorbereidende handelingen verricht worden
Wat zijn de opties in het donor register?
- Bezwaar
o Informeer de naasten
o Nee is nee, naasten kunnen hier niet tegen in gaan - Toestemming
o Informeer de naasten t/m 2e graad: bezwaar aannemelijk?
o Ja kan nee worden als familie dat niet wil - Geen bezwaar geregistreerd
o Informeer de naasten t/m 2e graad: bezwaar aannemelijk?
o Slechts in 30% van de gevallen krijg je toestemming
o Na 3 keer niet reageren op brief - Nabestaanden beslissen
o Vraag aan nabestaanden t/m 2e graad
o Samen beslissen - Specifiek persoon
o Vraag aan specifiek persoon
o Persoon aanwijzen
Wat is het verschil tussen nabestaanden en naasten?
Nabestaanden: Verwanten t/m 2e graad
- Categorie 1: Echtgenoot/partner (geen samenwooneis)
- Categorie 2: (Klein)kinderen, (groot)ouders en broers/zussen
- Categorie 3: Schoonouders, zwager/schoonzussen
Rechtspositie: Mogen aannemelijk maken dat de registratie niet de wens is
van de patiënt (bij “ja”/”geen bezwaar” registratie).
Mogen bezwaar maken tegen doorgang donatieprocedure.
Naasten: Personen die een rol in het leven van de patiënt hebben. Inclusief nabestaanden.
Rechtspositie: Geen rechten van bezwaar. Dienen altijd geïnformeerd te worden
Naasten zijn altijd nodig om te vragen hoe iemand heeft geleefd en plicht om te informeren.
Hoe wordt er gekeken naar wilsonbekwaamheid met betrekking tot donatie?
- Registratie ttv wilsonbekwaamheid: niet geldig, vraag naasten
- Registratie ttv wilsbekwaamheid: geldig
- Wettelijke vertegenwoordiger: geldig
o Donatievraag voor overlijden: wettelijke vertegenwoordiger beslist
o Donatievraag na overlijden: nabestaanden beslissen
Wat zijn contra-indicatie voor orgaandonatie?
- Onbehandelde sepsis met multi orgaanfalen ten tijde van overlijden (24u antibiotica en orgaanfunctie is nog goed)
- Maligniteiten muv bepaalde hersentumoren) ten tijde van overlijden
- Risicofactoren voor HIV (e.g. veel gemeenschap, moeilijk want naasten weten dit niet altijd)
Geen maximum leeftijd
Hoe verloopt het proces wanneer iemand een mogelijke donor kan zijn?
- Bij alles behalve nee doorverwezen naar intensivist, alles bepalen, dan kijken of iemand een donor kan zijn of niet, dan gesprek aangaan met familie (wat vinden jullie ervan?), als familie inzet dan onderzoeken inzetten (oa HLA, belangrijk voor nieren; virologie (hep A, B, HIV, tuberculose; lab voor orgaanfunctie; CT thorax en abdomen (grootte, gaat het passen in ontvanger); bronchoscopie (is er een infectie aanwezig); echo hart en CAG (hoe zijn de bloedvaten er aan toe)), dossier, familie informeren wat er gaat gebeuren (oa planning uitname OK, liefst overdag), IC zorgt dat donor stabiel blijft, teams op de hoogte stellen, transport regelen.
- Eurotransplan klikt op knop en zoekt de perfecte ontvanger, arts bellen, arts bepaalt of hij wel of niet wilt accepteren. Na dossier versturen 4 uur wachten of teams klaar staan (hart en longen krijgt extra team)
(soms buitenlands team) - Alles zelfmeenemen, zelf voorzienend, alleen OK nodig
In welke volgorde worden organen uitgenomen en hoelang kunnen ze buiten het lichaam blijven?
Vaste volgorde waarin organen worden afgenomen, ook max tijd dat hij weer aangesloten wordt (bij een hart 4 uur, dus transport vaak via helikopter, bij longen CIT 8 uur, lever en pancreas CIT 5-10 uur (wordt steeds langer), bij nieren CIT 24 uur)
Bij lever en pancreas gaat een toolkit mee (goede vene en arterie) en een stukje milt
Wat voor nazorg ontvangen nabestaande van donoren na orgaandonatie?
Na 6 of 8 weken vertellen aan familie van donor of transplantatie gelukt is, naar man of vrouw, leeftijd, hoe het gaat
Welke weefsels kunnen gedoneerd worden?
- Oogweefsel
o Gehele oog uitnemen
o Donor krijgt witte knikker in de plaats
o Vanaf buitenkant niet te zien - Huid
o Benen en rug
o Dan krijgt de donor een pak - Hartkleppen
o Gehele hart wordt dan uitgenomen met ij-incisie, vanaf buitenkant niet te zien, pulmonaal en aorta klep - Botweefsel, kraakbeen en pezen
o Hele humerus of beenbotten worden uitgenomen, pijpen in de plaats, biologisch niet afbreekbaar
o Verlies stevigheid gewrichten, als fam wens heeft om overlevende zelf te verzorgen, wordt hiervan afgezien
o Niet volledig getransplanteerd - Bloedvaten
o Op hold, prothese zijn zo goed dat normale bloedvaten niet meer nodig zijn
Wat zijn de 3 meest voorkomende doodsoorzaken van orgaandonoren in NL (2023)?
- beroerte
- hartinfarct
- ongeval
