HC 6: afbraak van nutriënten in de td Flashcards
Wat is de functie van spijsvertering?
- Afbraak macromoleculen tot transporteerbare brokstukken
- Voorkomen van antistof vorming tegen dierlijke eiwitten
- Syntheseren van lichaamseigen stoffen als DNA, RNA, eiwitten.
Hydrolases>?
- Koolhydraten: glucosidase
- Vetten: elastase (lipase)
- Eiwit: amidase
Hydrolyse reacties?
- Water voor nodig
- Bij 37 graden te traag dus enzymen nodig
- Exotherme reactie
Afbraak koolhydraten?
Wordt gedaan door alfa amylase, sucrase-isomaltase, lactase en glucoamylase
De monomeren die ontstaan worden meteen afgevoerd; glucose en galactose met SGLT-1 en fructose met gLUT-5.
Zit dicht bij enzymen omdat dan de concentratie in de cel niet stijgt en de osmotische belasting niet hoog wordt.
Lactase is het traagste enzym
Afbraak eiwit?
3 peptidasen:
- endopeptidasen (maag en pancreas): knippen de peptide bindingen in het molecuul dus nieuwe c-terminus en n-terminus moleculen
- Carboxypeptidasen (pancreas): knippen aan uiteinde vanaf c-terminus
- AMinopeptidasen (oppervlak enterocyt): knippen aan uiteinde vanaf n-terminus
Vet?
Vet is 30-40% van de energie.
Nut vet:
- energiebron
- dragen van vetoplosbare vitamine
- Binnenkrijgen van essentiele vetzuren die we niet aan kunnen maken
Belangrijkste componenten:
- triglyceriden
- fosfolipiden
- cholesterol
Vet afbraak?
de alfa lipasen splitsen vet in monoacylglyceride en 2 FFA
- Maaglipase: zuur ph-optimum, trypsine gevoelig.
- pancreaslipase + colipase
- Melklipase = in moedermelk, alkalisch ph optimum
Nut van maaglipase en melklipase:
- Tijdwinst, CCK kan vrijkomen
- essentieel voor vertering zuigelingen
Wat doet colipase?
Zorgt voor binding van pancreaslipase op vetdruppels en zorgt ervoor dat ze niet inactief worden door galzouten
3 stadia lipolyse?
Vetdruppel –> emulsie
Emulsie –> lipide vesicles
Lipide vesicles –> gemengde eicellen
Vetdruppels hebben aan buitenkant fosfolipiden en cholesterol en aan binnenzijde triglyceride. Die worden gescheiden door lipase en dan vormen ze gemengde micellen met galzouten.
Transport gemengde micellen?
BIj oppervlak enterocyt worden de monoglyceride en vetzuren (die geprotoneerd worden door zure laag) opgenomen.
De galmicellen met enkel galzouten worden geresorbeerd door IBAT.
De FFA en monoglyceride vormen weer een triglyceride en worden verpakt tot chylomicronen en zo afgegeven aan lymfe.
Wat zijn MCT?
Midketen triglyceriden: vetzuren met 6-10 koolstofatomen. Kunnen direct de cel in en worden daar door esterasesn afgebroken tot vetzuren en glycerol. Kunnen geen vetoplosbare vitamines vervoeren, zitten in dieet:kokosolie en moedermelk.
Wat zijn stoornissen in de koolhydraat afbraak?
- Lactose malabsorptie: vooral bij Aziaten door uitzetten lactase gen
- Sucrase-isomaltase deficiëntie
- p-Amylase door pancreas insufficient = tekort (bijgeven door oraal pancreatine)
Symptomen:
- Zure ontlasting (melkzuur, azijnzuur, proprionzuur
- Methaan en waterstofgas in uitademingslucht (bacteriële omzetting van onverteerd suiker)
- osmotische diarree door achterblijven van nutriënten in darm
Stoornissen in eiwitafbraak?
- Pancreasinsufficientie
- Enterkoinase deficientie
Stoornissen in vetafbraak?
- Verminderde lipase activiteit
- Geen galzoutsecretie