HC 4 Romeinse Republiek Flashcards
Wat is de rol van oorlog in de ontwikkeling van de Romeinse staat?
Oorlog is de motor in de ontwikkeling van de Romeinse staat, leidend tot expansie.
Welke methoden gebruikt Rome voor expansie?
Rome gebruikt annexatie, stichting van kolonies, en het maken van bondgenootschapsverbanden.
Wat zijn de oorzaken van oorlog in de Romeinse Republiek?
De oorzaken van oorlog zijn buit en winst, land, roem en eer, en verdediging.
Wat waren de belangrijkste kenmerken van de Punische Oorlogen?
Expansie: Sicilië. Eerste Punische Oorlog (264-241 v.Chr.): Carthaagse expansie naar Spanje. Hannibal: Belangrijke militaire leider van Carthago. Tweede Punische Oorlog (218-201 v.Chr.): Conflict tussen Rome en Carthago.
Wat waren de Romeinse provincies en hun oorsprong?
Provincies niet beoogd doel van oorlogen. Provincia: Oorspronkelijk taak van magistraat. Sicilië/Sardinië + Spanje: Strijd tegen Carthago. Macedonië / Seleucidenrijk: Doel = dominantie, niet bestuur. Midden 2e eeuw v.Chr. omslag beleid: Provincies als Griekenland, Afrika, Azië, Zuid-Frankrijk.
Wat is de conclusie over de rol van oorlog in de staatsvorming van Rome?
Oorlog is de motor achter staatsvorming: Bondgenotensysteem, belastingen, etc. Oorlogen veranderen de aard van de Romeinse staat: In eerste fase: annexaties + bondgenoten-systeem. Ervaringen met de eerste provincies leiden tot voordelen zoals belastingen, wat de snelle uitbreiding van provincies bevorderde.
Wat is het traditionele beeld van het verval van de Romeinse Republiek?
Buit en veroveringen → rijkdom voor de elite. Rijken verdringen boeren van land. Lange diensttijd. Boerenstand wordt vervangen door slaven. Latifundia (‘plantages’).
Wat is het recente beeld van het verval van de Romeinse Republiek?
Rekruten: ongehuwde mannen uit complexe huishoudens. Overtollige arbeid naar leger: inkomen en landverdeling. Economische groei → urbanisatie. Commerciële bedrijven in delen van Italië, maar geen plantages. Aandeel slaven: hooguit 15-20%. Bevolkingsgroei → toenemend aantal landloze inwoners in Italië.
Wie was Ti. Sempronius Gracchus en wat was zijn rol in de Romeinse politiek?
Nobilis. Consuls gekozen door comitia centuriata: meer invloed voor welvarende burgers. Volkstribuun 133 v.Chr.: gekozen door Concilium plebis – geen verschil tussen rijk en arm. Akkerwet (lex agraria): betreft staatsland (ager publicus) → landverdeling.
Wat gebeurde er met Ti. Sempronius Gracchus?
Hij werd vermoord door tegenstanders binnen de senaat. Er was een strijdigheid tussen de soevereiniteit van het volk en de praktijk van de nobiliteit.
Wie was C. Sempronius Gracchus en wat waren zijn belangrijke politieke acties?
Volkstribuun 123-122 v.Chr. Landverdeling. Stichting kolonies buiten Italië. Invloed van de equites (rijksadel). Graanuitdeling in Rome.
Wat gebeurde er met C. Sempronius Gracchus?
Hij werd vermoord in 121 v.Chr.
Wat waren de drie ontwikkelingen die de stabiliteit van de Romeinse politiek tussen 130-30 v.Chr. bedreigden?
- Machtige individuen steken boven andere nobiles uit, vooral door commando in grote overzeese oorlogen, wat leidt tot strijd tussen individuen en de ‘mindere goden’ van de nobiles. 2. Opkomende sub-elite steunt individuen uit eigenbelang. 3. Het leger wordt een machtsfactor, wat de politieke situatie beïnvloedt.
Wie was C. Marius en welke legerhervorming voerde hij door?
C. Marius (156-86 v.Chr.) was een homo novus, wat betekent dat hij geen adellijke afkomst had. Hij klom op in de Oorlog tegen Jugurtha (111-105 v.Chr.). Marius voerde de legerhervorming door door proletariërs (arme burgers) in de legioenen toe te laten, waardoor een beroepsleger ontstond. Hij versloeg de Kimbren en Teutonen in 102-101 v.Chr. Marius werd 7 keer consul.
Wat was de oorzaak en het gevolg van de Bondgenotenoorlog (91-89 v.Chr.)?
Oorzaak: De landverdeling en het onrecht dat Latijnen en bondgenoten geen burgerrecht hadden. Aanzet: De Bondgenoten eisten het burgerrecht en protesteerden tegen hun lagere status in vergelijking met Romeinse burgers. Gevolg: De Bondgenoten kregen burgerrecht, maar dit leidde tot wrok en een gewenning aan interne strijd in de Romeinse samenleving.
Wie was Mithridates VI van Pontus en wat zijn enkele van zijn belangrijkste kenmerken?
Mithridates VI was koning van Pontus (120-63 v.Chr.). Hij stond bekend om zijn strijd tegen Rome in de Mithridatische Oorlogen (88-63 v.Chr.). Hij was beroemd vanwege zijn pogingen om zich tegen vergiftiging te beschermen door langzaam kleine hoeveelheden gif in te nemen, waardoor hij een immuniteit opbouwde. Mithridates was een vijand van Rome, waarbij hij grote delen van Klein-Azië onder zijn controle bracht. Hij was uiteindelijk verslagen door de Romeinen onder leiding van Lucullus en Pompeius, wat leidde tot de val van zijn koninkrijk.
Wie was Gaius Marius?
Gaius Marius (157-86 v.Chr.) was een Romeinse generaal en politicus. Hij was zeven keer consul en speelde een belangrijke rol in de hervorming van het Romeinse leger door proletariërs (armere mensen) toe te staan in het leger te dienen, waardoor het een professioneel leger werd. Hij leidde de Romeinen in de strijd tegen de Kimbren en Teutonen (102-101 v.Chr.).
Wie was Lucius Cornelius Sulla?
Lucius Cornelius Sulla (138-78 v.Chr.) was een Romeinse generaal en dictator. Hij kreeg onbeperkte macht als dictator en voerde zuiveringen uit binnen de Romeinse elite, waarbij hij politieke tegenstanders van de lijst verwijderde. Sulla is bekend om zijn strijd tegen Gaius Marius in de Romeinse burgeroorlog.
Wat was het conflict tussen Marius en Sulla?
In 88 v.Chr. ontstond er een conflict tussen Marius en Sulla over de controle van het leger. Sulla werd benoemd tot consul, maar Marius verstoorde de benoeming. Sulla keerde in 83 v.Chr. terug naar Rome om zijn positie als dictator te verstevigen en voerde een politieke zuivering uit die Marius’ bondgenoten uitschakelde. Het conflict tussen Marius en Sulla markeerde de overgang van de Romeinse Republiek naar een periode van militaire dictators die persoonlijke macht verwierven, wat de basis legde voor de val van de republiek.
Wat waren de gevolgen van het conflict tussen Marius en Sulla?
Het conflict leidde tot een verzwakking van de Romeinse Republiek. Sulla’s dictatuur droeg bij aan de verandering van de politieke structuur in Rome, met meer persoonlijke macht voor militaire leiders. Het leger speelde een steeds grotere rol in de politiek, wat later leidde tot de opkomst van figuren als Julius Caesar en het uiteindelijke einde van de republiek.
Wat waren de maatregelen die Sulla nam tegen zijn tegenstanders?
Sulla voerde executies uit tegen zijn politieke tegenstanders, waarbij hij een “proscriptie” uitvoerde, waarbij de namen van tegenstanders op een lijst stonden en hun dood werd verklaard. Deze executies creëerden veel wrok en versterkten de politieke spanningen in Rome.
Wat deed Sulla met betrekking tot grondbezit en veteranen?
Sulla nam land af van gemeenschappen die hem tegenstonden en herverdeelde dit land, vaak naar veteranen. Hij beloonde 120.000 veteranen door hen land te geven, wat zorgde voor loyaliteit, maar ook voor toegenomen tegenstellingen tussen verschillende groepen in Rome.
Wat was de rol van Sulla als dictator in de Romeinse Republiek?
Sulla kreeg tijdelijke bevoegdheden als dictator om de republiek te stabiliseren na de burgeroorlog. Hij gebruikte zijn macht om de invloed van de volkstribunen te verminderen en de senaat meer macht te geven.
Hoe wijzigde Sulla de senaat?
Sulla verhoogde het aantal senatoren van 300 naar 600, wat hem in staat stelde om meer invloed uit te oefenen op de politieke besluitvorming.
Wat deed Sulla na zijn dictatuur?
Sulla legde vrijwillig zijn bevoegdheden neer en stapte af als dictator, wat een zeldzame gebeurtenis was in de Romeinse geschiedenis. Ondanks zijn afzetting bleef de politieke situatie in Rome onrustig, wat de verdergaande instabiliteit in de republiek vergrootte.
Wat was de relatie tussen Gnaeus Pompeius Magnus en Sulla?
Pompeius was een aanhanger van Sulla en steunde hem tijdens de burgeroorlogen, wat hem aanzien en macht opleverde.
Welke twee grote oorlogen voerde Pompeius en wanneer?
Pompeius voerde oorlog tegen de piraten in 67 v.Chr., waarmee hij de Middellandse Zee veiliger maakte voor handel. Hij versloeg Mithridates VI in de oorlogen van 66-63 v.Chr. en bracht daarmee het oosten van het Romeinse Rijk onder controle.
Wat deed Pompeius na zijn overwinning op Mithridates VI?
Pompeius voerde hervormingen door in het oosten, waarbij hij nieuwe provincies creëerde en de Romeinse invloed versterkte.
Hoe reageerde een deel van de senaat op de macht van Pompeius?
Een deel van de senaat verzette zich tegen Pompeius vanwege zijn groeiende macht en invloed, wat politieke spanningen veroorzaakte.
Met wie sloot Pompeius een alliantie, en hoe heet deze alliantie?
Pompeius vormde samen met Julius Caesar en Crassus het (Eerste) triumviraat, een informele alliantie om hun gezamenlijke politieke en militaire doelen te bereiken.
Wat gebeurde er tussen het Eerste Triumviraat en Caesar’s benoeming tot dictator perpetuus?
Crassus sterft (53 v.Chr.) → Triumviraat valt uiteen. Caesar vs. Pompeius → Burgeroorlog. Caesar wint Slag bij Pharsalus (48 v.Chr.). Caesar wordt dictator perpetuus (44 v.Chr.).
Wat symboliseerden de dolken en de slavenshelm op de munt geslagen door Brutus en Cassius na de moord op Caesar?
De dolken symboliseerden de moord op Caesar, terwijl de slavenshelm de bevrijding van de “slavernij” van Caesar’s heerschappij aanduidde.
Wat was de rol van Crassus in de opstand van Spartacus?
Crassus leidde het Romeinse leger dat de slavenopstand van Spartacus uiteindelijk neersloeg na verschillende verliezen van de Romeinen.
Wat was de betekenis van de opstand van Spartacus voor Crassus?
De opstand bood Crassus de mogelijkheid om zijn militaire carrière te versterken en zijn status in Rome te vergroten door de slaven te verslaan.
Wat gebeurde tijdens de Spartacus-opstand?
Spartacus leidt slavenopstand (73 v.Chr.). Crassus krijgt leiding over Romeinse leger. Na aanvankelijke verliezen verslaat Crassus Spartacus. Spartacus wordt gedood, 6000 slaven gekruisigd.
