Harri VIII Flashcards

1
Q

Pwy oedd yn weinidog o 1514-1529?

A

Thomas Wolsey

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Sut gymeriad oedd Thomas Wolsey?

A

Gweithiwr caled ond yn llygredig
Cael ei weld fel ‘ail frenin’ wrth iddo wisgo fyny’n grand ac yn byw yn Hampton Court

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Polisi Mewnol - Bywyd a Natur Personol

A

Da - Dyn hynod o weithgar oedd yn ffafrio’r tlawd
Drwg - Dyn farus a llwgr oedd gyda natur unbennaethol e.e. 2 senedd galwodd Wolsey

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Polisi Mewnol - Yr Uchelwyr

A

Da - Wolsey gyda rheolaeth effeithiol dros yr uchelwyr drwy ddefnyddio llysoedd fel Siambr y Ser a’r Llys Sianswri
Drwg - Dialgar ac yn anheg gyda llawer o’r uchelwyr

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Amyas Paulet

A
  • Wedi rhoi Wolsey yn y cyffion
  • Gorchmynnodd Wolsey Paulet i’r llys a’i gadw i aros mewn presenoldeb dyddiol am bum mlynedd
  • Eiddo yn cael ei atafaelu os nad oedd o’n mynychu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Edward Stafford, Dug Buckingham

A
  • Clywodd Wolsey Dug Buckingham yn dweud na fydd Harri VIII yn frenin am hir iawn
  • Wedi cael ei arestio am deyrnfradwriaeth, yna’n cael ei ddienyddio yn 1521
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Polisi Mewnol - Economi a Chyllid

A

Da - Rhyddhau arolwg o gyfoeth y genedl, oedd yn dweud faint o bres a thir oedd gan pobl y wlad yn 1522
Drwg - Y Benthyciad Cyfeillgar 1525. Treth cafodd ei osod heb caniatad y senedd. Bwriad oedd i godi arian ar gyfer rhyfel yn erbyn Ffrainc. Pobl yn eI erbyn. Wedi difrodi perthynas fo a Harri VIII

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Polisi Mewnol - Trefniant a Gweinyddiaeth

A

Da - Gorchmynion Eltham wedi cael ei gyhoeddi yn 1526 er mwyn diwygio’r llys. Aelodau’n cael eu lleihau o 12 i 6
Drwg - Pobl yn meddwl bod Wolsey yn bod yn hunanol - rhain oedd ar ol oedd cefnogwyr Wolsey. Methiant yn y diwedd oherwydd ni chafodd y gorchmynion eu gweithredu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Polisi Mewnol - Cyfiawnder a Thegwch

A

Da - Disgyblodd Wolsey yr uchelwyr ac wedi ymdrechu i daclo cau tiroedd yn 1517 - 260 o achosion llys ei gynnal yn erbyn perchnogion tir
Drwg - Heb gyflawni llawer oherwydd collodd Wolsey diddordeb mewn cau tiroedd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Polisi Mewnol - Yr Eglwys

A

Da - Wolsey wedi ceisio diwygio’r eglwys drwy sefydlu ysgol yn Ipswich a choleg yn Rhydychen ar gyfer hyfforddi offeiriaid newydd
Drwg - Ei bersonoliaeth llwgr yn tanseilio ei ymdrechion i ddiwygio’r Eglwys

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Cydbwysedd grym

A

Y syniad nad oes yna unrhyw wlad yn domiwnyddu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Brwydr Guinegate 1513

A
  • Brwydr rhoddodd buddugoliaeth mawr yn erbyn Ffrainc - cael ei weld fel llwyddiant
  • Wedi rhoi hwb mawr i’r frenin newydd ac yn llwyddiant personol mawr i Wolsey
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Brwydr Cae Flodden 1513

A
  • Brwydr rhwng Lloegr a’r Alban
  • Lleoli yn Northumberland
  • Yr Alban wedi cael ei drechu yn y frwydr - Brenin Iago IV wedi marw yn y frwydr
  • Llwyddiant i Loegr
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Cytundeb Llundain 1518

A
  • Cytundeb rhwng gwledydd Ewrop oedd yn caniatau heddwch rhyngddynt
  • Llwyddiant gan bod Lloegr rwan yn cael heddwch gan wledydd tramor
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Cae y Frethyn Aur 1520

A
  • Cyfarfod yn Calais rhwng Harri VIII a Ffransis I, brenin Ffrainc
  • Pwrpas - Gwella cysylltiadau rhwng ddwy deyrnas wrthwynebol fawr
  • Para o’r 7fed o Fehefin tan y 24ain o Fehefin
  • Methiant oherwydd ni chafodd effaith hir dymor
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Brwydr Pavia

A
  • Brwydr yn para 4 awr
  • Byddin Ffrainc wedi cael ei drechu
  • Siarl V, brenin Sbaen yn domiwnyddu Ewrop erbyn diwedd y 1520au oherwydd y frwydr
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Cwymp Wolsey - Rhesymau

A
  • Methu cael ysgariad i Harri VIII gyda Catrin o Aragon oherwydd perthynas Siarl V, brenin Sbaen a’r Pab
  • Gelyniaeth yr uchelwyr - Dilyn polisi llym tuag atynt
  • Methiannau polisi tramor - Polisiau heb gael effaith hir dymor, brwydr Pavia
  • Y Benthyciad Cyfeillgar 1525
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Pwy oedd yn weinidog o 1532-1540?

A

Thomas Cromwell

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Chwyldro

A

Newid mawr mewn cyn lleiad o amser

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Sofraniaeth cenedlaethol

A

Grym, ‘un arweinydd, un gyfraith, un gwlad’

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Chwyldro - Sofraniaeth Cenedlaethol

A
  • Canoli awdurdod yn nwylo’r brenin yn Llundain
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Deddf atal Apeliadau 1533

A

Lloegr yn cael ei ystyried yn ymerodraeth a’r fenin yn ymerawdwr. Gwneud beth oedd Harri VIII wedi ei wneud yn gyfreithlon

23
Q

Deddf Uchafiaeth 1534

A

Oedd chwyldro - Cydnabod safle Harri VIII fel pennaeth yr Eglwys
Nid oedd chwyldro - Rhai yn gwrthddadlau bod o’n gorliwio pwysigrwydd Cromwell ac mai Harri VIII oedd prif gymeriad y 1530au. Rhai hefyd yn cwestiynu os oedd Cromwell yn feddyliwr gwreiddiol

24
Q

Chwyldro - Yr Eglwys

A
  • “Yr Eglwys yn Lloegr yn troi’n Eglwys Lloegr”
  • Eiddo’r brenin yn ysbrydol ac yn cyfansoddiadol
  • Pennaeth yr Eglwys yn ei wlad
  • Neb yn anghytuno
25
Q

Chwyldro - Senedd

A

Oedd chwyldro - Dechrau tyfu mewn pwysigrwydd, cael ei ddefnyddio llawer mwy
- 200+ o gyfreithiau wedi cael ei basio yn y Senedd adeg Thomas Cromwell
- “Grym y brenin yn y Senedd” - Ychwanegu statws
Nid oedd chwyldro - Rhai yn dadlau nad oedd y Senedd wedi datblygu i fod yn gorff modern pwerus tan teyrnasiad Elisabeth I. Dal i barhau i fod yn sefydliad canol oesol

26
Q

Chwyldro - Cadarnhau Tiroedd

A

Oedd chwyldro - Creu cysondeb pan fod pob tiriogaeth dan reolaeth llwyr y brenin e.e. Deddfau Uno
Nid oedd chwyldro - Rhai yn credu bod y newidiadau yn esblygol

27
Q

Chwyldro - Gweinyddiaeth a Moderneiddio

A

Oedd chwyldro - Cyfrin Gyngor wedi cael ei ffurfio yn 1536/37
- Adrannau newydd wedi cael ei greu e.e. cyllid yn cael ei rannu i 6 adran
- Diwedd ‘llywodraeth osgorddol’
- Mwy o diwtocratiaeth
Nid oedd chwyldro - Esblygiad oedd y Cyfrin Gyngor - Harri VII yn defnyddio grwp bach o bobl
- Adrannau newydd heb barhau llawer

28
Q

Tiwtocratiaeth

A

Ffordd o gadw cofnod

29
Q

Pam ddigwyddodd y Ddiwygiad Protestannaidd?

A

Pobl gyda syniadau eu hunain

30
Q

Pa wledydd trodd yn Brotestannaidd erbyn 1600?

A

Gwledydd Scandanavia, Yr Alman a Phrydain

31
Q

4 Prif Grwp Crefyddol ym Mhrydain

A
  • Catholigion
  • Lutheriaid
  • Zwingliaid
  • Calfiniaid
32
Q

Arweinyddiaeth

A

Catholig - Y Pab
Eraill - Y frenin

33
Q

Ennill achubiaeth - sut?

A

Catholigion - Credu mewn pwysigrwydd gweithredoedd da e.e. mynd ar bererindod
Lutheriaid - Credu mewn cyfiawnhad mewn ffydd ond dal i gredu mewn pwysigrwydd gweithredoedd da
Zwingliaid - Credu mewn cyfiawnhad mewn ffydd yn unig
Calfiniaid - Credu mewn rhagordeiniaid

34
Q

Achubiaeth

A

Ymwared rhag pechod a’i ganlyniadau, y gred Cristnogion ei bod yn cael ei dwyn oddi amgylch trwy ffydd yng Nghrist

35
Q

Pererindod

A

Taith crefyddol unigolyn trwy bywyd

36
Q

Rhagordeiniaid

A

Y gred bod Duw wedi penderfynu ein bywyd yn barod

37
Q

Y Cymun

A

Catholigion - Trawsylweddiad (Y bara a’r gwin yn troi’n gorff a’i waed yn ystod y cymun)
Lutheriaid - Cydsylweddiad (Hefyd yn credu mai symboliaeth yw’r bara a gwin)
Zwingliaid a Chalfiniaid - Symboliaeth yn unig yw’r bara a’r gwin yn ystod y cymun

38
Q

Edrychiad yr Eglwys

A

Eglwys Gatholig - Andros o grand ac yn lliwgar
Eglwys y Lutheriaid - Dim ond ychydig o liw sy’n ymddangos
Zwingliaid a Chalfiniaid - Eglwys yn biwritannaidd

39
Q

Piwritannaidd

A

Cadw pethau’n blaen a syml. Credu bod yr holl liwiau yn tynnu sylw pobl tra’n gweddio

40
Q

Statws a rol offeiriaid

A

Catholigion - Rol yr offeiriad yn holl bwysig - cyfrwng rhwng yr unigolyn a Duw
Eraill - Credu mewn offeiriadaeth pob crediniwr (pawb efo mynediad i Dduw drwy Grist)

41
Q

Pwysigrwydd ac Iaith y Beibl

A

Catholigion - Y Beibl yn bwysig i ryw raddau. Beibl nhw oedd y Fwlgat wedi ei ysgrifennu yn Lladin
Eraill - Geiriau’r Beibl yn holl bwysig
Zwingliaid - Os nad yw rhywbeth wedi cael ei ysgrifennu yn y Beibl, roedd o’n cael ei wahardd.

42
Q

Trefn a llywodraeth yr Eglwys

A

Catholigion - Gyda threfn hierarchiaeth - Pab, Cardinaliaid, Archesgobion, Esgobion, Offeiriaid
Lutheriaid - Gyda threfn hierarchaeth tebyg - Pennaeth yr Eglwys, Archesgobion, Esgobion, Gweinidogion
Calfiniaid a Zwingliaid - Credu mewn presbyteriaeth

43
Q

Presbyteriaeth

A

Dim hierarchaeth

44
Q

Achosion y Rhwyg a Rhufain (1529-1534)

A
  • Gwleidyddol - Sofraniaeth cenedlaethol
  • Economi - Anghenion ariannol y goron
  • Crefydd - Dylanwad Protestaniaeth + Cyflwr yr Eglwys (llwgr)
  • Personol - Anne Boleyn + Cydwybod Harri VIII
45
Q

Dirymiad

A

Dylsa’r briodas erioed wedi digwydd

46
Q

Praemunire

A

Tâl oedd yn cael ei roi i bobl oedd yn ffyddlon i bawb ond y frenin

47
Q

Anodau

A

Taliadau i Rufain

48
Q

Confocasiwn

A

Corff sy’n cynrychioli’r Eglwys

49
Q

Diddymu mynachlogydd 1536

A
  • Mynachlogydd gyda incwm llai na £200+ y flwyddyn yn cau lawr
  • Tir ac arian yn cael ei gymryd gan y frenin - ennill cyfoeth
  • Protestaniaeth yn elwa ohono
50
Q

Lleihad mewn pererindodau a gwyliau sanctaidd

A
  • Llai o bobl yn mynd ar bererindodau
  • Protestaniaeth yn elwa ohono
51
Q

Cyhoeddi’r Beibl Saesneg 1539

A
  • Tro cyntaf i’r Beibl cael ei gyhoeddi’n gyfreithlon trwy gyfrwng y Saesneg - gwaith Miles Coverdale
  • Cychwyn o broses o newid iath yr Eglwys o Ladin i Saesneg
  • Protestaniaeth yn elwa ohono
  • OND 1543 - Deddf yn cael ei basio oedd yn datgan mai ond uchelwyr a chlerigwyr oedd yn cael ei ddarllen
  • Plesio’r Catholigion
52
Q

Deddf y Chwe Erthygl

A
  • Rheolau’r Eglwys oedd yn ochri gyda’r ffydd Catholigiaeth o wneud pethau
  • Crefydd Catholigiaeth yn elwa ohono
53
Q

Magwraeth y Dywysog Edward 1537-1547

A
  • Edward yn cael ei addysgu gan diwtoriaid Protestannaidd
  • Llys-fam, Catherine Parr yn Brotestant
  • Cael effaith ar y teyrnasiad nesaf
  • Protestaniaeth yn elwa