H5. Het zelf: onszelf begrijpen in een sociale context Flashcards
Zelfconcept
het geheel van overtuigingen dat menen hebben over hun persoonlijke eigenschappen, oftewel onze
kennis over wie we zijn.
Onafhankelijk zelfbeeld
manier om zichzelf te definiëren in termen van de eigen interne gedachten, gevoelens en
handelingen. Geldt vaak voor mensen in westerse culturen.
Onderling afhankelijk zelfbeeld
zelfbeeld: manier om zichzelf te definiëren in termen van de relaties met andere mensen,
erkennen dat het eigen gedrag dikwijls bepaald wordt door de gedachten, gevoelens en handelingen van anderen.
Geldt vaak voor mensen in Aziatische en niet-westerse culturen
Introspectie:
het proces waarbij mensen naar binnen kijken en hun eigen gedachten, gevoelens en motieven
onderzoeken. Het is nuttig maar niet perfect.
Zelfbewustzijn:
de handeling van het denken over onszelf
Zelfbewustzijnstheorie
wanneer we de aandacht op onszelf richten, evalueren en vergelijken we ons huidige gedrag
met onze innerlijke normen en waarden.
causale theorieën
Theorieën over de oorzaken van eigen gevoelens en gedragingen
Door rationele redenen veroorzaakte attitudeverandering:
attitudeverandering die wordt veroorzaakt doordat men
nadenkt over de redenen voor de eigen attitudes
Zelfperceptietheorie
theorie die stelt dat wanneer onze attitudes en gevoelens onzeker of ambigu zijn, we onze
conclusies daarover baseren op observaties van ons gedrag en de situatie waarin dat gedrag voorkomt.
Intrinsieke motivatie
verlangen om ergens aan te beginnen omdat je ervan geniet of het interessant vindt.
Extrinsieke motivatie
verlangen om ergens aan te beginnen vanwege externe beloningen of druk.
overrechtvaardigingseffect
de neiging van mensen om de oorzaken van hun gedrag te zoeken in
dwingende extrinsieke motivaties, waardoor ze de invloed van intrinsieke redenen onderschatten.
Taakafhankelijke beloning
beloning die gegeven wordt voor het uitvoeren van een taak, ongeacht hoe goed dat
gebeurt. Hierbij bestaat een risico op overrechtvaardiging
Prestatieafhankelijke beloning
beloning die gebaseerd is op hoe goed een taak wordt uitgevoerd.
Vast denkkader (fixed mindset)
het idee dat we een bepaalde capaciteit in een bepaalde mate bezitten en dat dit
gegeven onveranderlijk is
Vormbaar denkkader (growth mindset)
het idee dat onze capaciteiten kneedbare kwaliteiten zijn die we kunnen
cultiveren en ontwikkelen
Tweefactorentheorie van emotie (Schachter)
(Schachter): het idee dat een emotionele ervaring het resultaat is van een
zelfperceptieproces dat uit 2 stappen bestaat:
1. ervaren fysiologische opwinding (arousal) en
2. hiervoor een geschikte verklaring vinden.
Misattributie van opwinding
proces waarbij mensen verkeerde conclusies trekken over de oorzaak van hun
gevoelens.
Sociale vergelijkingstheorie
het idee dat we over onze eigen vaardigheden en attitudes leren door onszelf te
vergelijken met andere mensen
Opwaartse sociale vergelijking
we vergelijken onszelf met mensen die beter scoren op een bepaalde eigenschap
of vaardigheid dan wijzelf
Neerwaartse sociale vergelijking
we vergelijken onszelf met mensen die slechter scoren op een bepaalde
eigenschap of vaardigheid dan wijzelf als we onszelf beter willen voelen.
Sociale afstemming
het proces waarin mensen attitudes van elkaar overnemen.
Affectieve voorspelling
verwachte gevoelens over een toekomstige gebeurtenis
Egodepletie
de staat waarbij de energiebron die nodig is voor zelfcontrole is uitgeput, waardoor het uitoefenen van
zelfcontrole niet tot nauwelijks mogelijk is.
