H3 - Rechtbanken en gerechtshoven in ons land

Question 1

Organisatie van de rechterlijke macht

Answer 1

Horizontaal = verschillende rechtbanken die gespecialiseerd zijn in een bepaald rechtsdomein
Verticaal = onderwerp van het geschil + houdt de mogelijkheid in om bepaald aan te tekenen bij een hogere rechtbank
Hof van Cassatie oordeelt enkel over de juiste toepassing van de rechtsprocedure

Question 2

Wat is het vredegerecht?

Answer 2

Burgerlijk recht
Bevoegd voor alledaagse problemen tussen mensen

Vrederechter = bevoegd voor alle burgerlijke en commerciële vorderingen waarvan het bedrag niet hoger is dan 5000 euro
Speelt bemiddelaar: probeert de partijen te verzoenen of moet oordeel vellen

Rolrecht betalen om een procedure te starten (50 euro)

Question 3

Wat als je het niet eens bent met het vonnis van het vredegerecht?

Answer 3

Je kunt beroep doen

• Ga naar de rechtbank van eerste aanleg (burgerlijk geding)
• Ga naar de ondernemingsrechtbank (geding van handelsrechtelijke aard)

Question 4

Wat is de politierechtbank?

Answer 4

Burgerlijk recht + strafrecht
= een rechtbank belast met het bestraffen van alle verkeersovertredingen en geschillen die te maken hebben met het verkeer
+ heeft burgerlijke bevoegdheid voor de vergoeding van schade ontstaan uit een verkeersongeval

Question 5

Welke straf kan je krijgen van de politierechtbank?

Answer 5

Maximaal 7 dagen gevangenisstraf
Tot 143 euro geldboete
Werkstraf van 20 à 45 uur

Question 6

Wat als je het niet eens bent met het vonnis van de politierechtbank?

Answer 6

Ga naar de rechtbank van eerste aanleg

Question 7

Wat is de rechtbank van eerste aanleg?

Answer 7

= algemene rechtbank
Per gerechtelijk arrondissement
Bestaat uit beroepsrechters die voor het leven zijn benoemd

Opgesplitst in kamers: elke kamer behandeld een bepaald soort van zaken
Elke rechtbank van eerste aanleg heeft een raadkamer

Kamers zetelen in principe met één rechter, maar kan ook met 3
Discussie: eigenheid van de rechter?

Question 8

Verschillende afdelingen of secties in de rechtbank van eerste aanleg

Answer 8

Burgerlijke rechtbank = burgerlijke zaken
Correctionele rechtbank = strafzaken
Familie- en jeugdrechtbank = familiegebonden aangelegenheden + jeugdzaken
Strafuitvoeringsrechtbank = uitvoering van straffen

Question 9

Wat als je het niet eens bent met het vonnis van de rechtbank van eerste aanleg?

Answer 9

Ga naar het hof van beroep

Voorwaarde: de rechtbank van eerste aanleg heeft gevonnist en niet gediend als beroepsinstantie

Question 10

Wat is de burgerlijke rechtbank?

Answer 10

Burgerlijk recht
= de meest algemene rechtbank
Behandelt alle burgerlijke geschillen meer dan 5000 euro tenzij de wet bepaalt dat een andere rechtbank bevoegd is
+ behandelt beroep tegen beslissingen van de vrederechter of politierechtbank

Question 11

Wat is de correctionele rechtbank?

Answer 11

Strafrecht
= een strafrechtbank die bevoegd is om uitspraken te doen over wanbedrijven
+ behandelt het hoger beroep tegen de strafvonnissen van de politierechtbank

Question 12

Wat zijn de straffen die je kan krijgen van de correctionele rechtbank?

Answer 12

Gevangenisstraf van 8 dagen tot 5 jaar
Werkstraf van 45 à 300 uur
Meer dan 143 euro geldboete

Gecorrectionaliseerde misdaden: 5 tot 20 jaar

Question 13

Wat zijn gecorrectionaliseerde misdaden?

Answer 13

= heel ernstige strafbare feiten waarvoor in principe het hof van assisen bevoegd is, maar die door de correctionele rechtbank worden beoordeeld als het gerecht meent dat er verzachtende omstandigheden zijn

Question 14

Wat is de familierechtbank?

Answer 14

Burgerlijk recht
Bevoegd voor alle familiegebonden aangelegenheden
De kamers voor minnelijke schikking proberen de partijen te verzoenen

Question 15

Wat is de jeugdrechtbank?

Answer 15

Burgerlijk recht
Bevoegd voor zaken waarin minderjarigen in gevaar zijn en voor zaken waarin minderjarigen strafbare feiten hebben gepleegd

Jeugdrechter legt geen straf op, maar een maatregel

Question 16

Wat gebeurt er met zware misdrijven gepleegd door minderjarigen?

Answer 16

De jeugdrechter kan de minderjarige uit handen geven. De minderjarige wordt vanaf 16 als een volwassene berecht door een bijzondere kamer van de jeugdrechtbank.

Samengesteld uit 2 jeugdrechters, een correctionele rechter of door een hof van assisen

Question 17

Wat is de strafuitvoeringsrechtbank?

Answer 17

Strafrecht
= een volwaardige rechtbank die beslist over de uitvoering van vrijheidsstraffen van meer dan 3 jaar

Oordeelt of de veroordeelde recht heeft op een beperkte detentie, elektronisch toezicht of voorwaardelijke invrijheidstelling
Spreekt zich niet uit over de schuld, maar over het risico voor de samenleving

GEEN BEROEP, enkel Cassatieberoep

Question 18

Wat is de raadkamer?

Answer 18

Beslist aan het einde van een gerechtelijk onderzoek of er voldoende aanwijzingen van schuld zijn tegen een verdachte in een strafonderzoek
Voldoende: verdachte gedaagd voor de correctionele rechtbank
Onvoldoende: de verdachte buiten vervolging gesteld

Beslist maandelijks of een verdachte in voorlopige hechtenis moet blijven of vrijgelaten kan worden, al dan niet onder voorwaarden

Beslist over verzoeken tot internering en verzoeken tot invrijheidstelling

Question 19

Wat als je het niet eens bent met de beslissing van de raadkamer?

Answer 19

Ga in beroep bij de kamer van inbeschuldigingstelling

Voor zware misdrijven: de kamer van inbeschuldigingstelling of de verdachte naar het assisenhof wordt verwezen of niet

Question 20

Wat is de arbeidsrechtbank?

Answer 20

Sociaal recht
Bevoegd voor het arbeidsrecht en de sociale zekerheid

Spreekt zich uit over alle geschillen tussen werkgever en werknemer + problemen in verband met pensioenen

Bestaat uit meerdere kamers (een voorzitter, twee rechters in sociale zaken, OM)

• Voorzitter = beroepsmagistraat
• Rechter vertegenwoordigd de werknemers, andere de werkgevers
• OM = arbeidsauditoraat
• De procureur = arbeidsauditeur

Question 21

Wat als je het niet eens bent met het vonnis van de arbeidsrechtbank?

Answer 21

Ga naar het arbeidshof

Question 22

Wat is de ondernemingsrechtbank?

Answer 22

Handelsrecht
= gespecialiseerde rechtbank voor geschillen tussen ondernemingen over alle bedragen

Bestaat uit een beroepsmagistraat (voorzitter) en 2 rechters in handelszaken, benoemt voor 5 jaar + kunnen nooit alleen uitspraak doen

Question 23

Wat als je het niet eens bent met het vonnis van de ondernemingsrechtbank?

Answer 23

Ga naar het hof voor beroep

Question 24

Wat is het hof van beroep?

Answer 24

Burgerlijk recht, strafrecht, handelsrecht

Bestaat uit 3 raadsheren die beslissen over de grond van de zaak

• Rechter = raadsheer
• Beslissingen = arresten
• Naargelang niveau= procureur de konings of procureur-generaal

Question 25

Wat is het hof van assisen?

Answer 25

Strafrecht
= geen permanent strafrechtcollege
Wordt samengesteld wanneer een beschuldigde naar dat hof wordt verwezen

Behandelt misdaden, politieke misdrijven, drukpersmisdrijven

Een volksjury beslist over schuld of onschuld
Samen met hof beslist over schuldmaat

Het hof oordeelt in eerste en laatste aanleg!

Question 26

Wat is de volksjury?

Answer 26

Tussen 28 en 65 jaar oud
Door loting verkozen
Vergoeding van 40 euro per dag + loon 5 dagen doorbetaald

Beslist over schuldvraag met ja of nee

Question 27

Wat doet de voorzitter in het assisenhof?

Answer 27

Waakt over goede en serene verloop van het proces + kan alle maatregelen nemen die hij nodig heeft om de waarheid aan het licht te brengen

Question 28

Wat als je het niet eens bent met het arrest van het assisenhof?

Answer 28

Beroep gaat niet

Enkel voor procedurefouten –> Hof van Cassatie

Question 29

Wat is het hof van Cassatie?

Answer 29

Sociaal recht, handelsrecht, burgerlijk recht, strafrecht
= hoogste gerechtelijke instantie
Enkel mogelijk tegen arresten die in laatste aanleg zijn geweest
Onderzoekt of de wet juist is toegepast en geïnterpreteerd