H1 - Recht en gerechtigheid Flashcards
Wat zijn rechtsregels?
= gedragsregels die hun gezag ontlenen aan de overheid
Vastgelegd in de grondwet, in wetten, in besluiten en in het internationaal recht
Wat is recht?
= het geheel van wetten en regels waarmee de mens de samenleving ordent
Wat is codificatie?
= het neerschrijven van rechten in documenten die juridisch bindend zijn voor de overheid
Wat is het canoniek recht?
= het rechtssysteem van de rooms-katholieke kerk dat ontstond in de 4e eeuw op basis van de Romeinse rechtsregels
Wat is de vuurproef?
De beklaagde moest over gloeiende kolen lopen of een gloeiend ijzer vastnemen
Wat is de waterproef?
Iemand werd in het water gegooid om te kijken of de persoon bleef drijven of zonk
Drijven: schuldig
Zonk: onschuldig
Het recht van vandaag: kenmerken
- Vermoeden van onschuld
- Onafhankelijke + onpartijdige rechters
- Openbaarheid van de zitting
- Hoor en wederhoor
4 indelingen van recht
- Het land waar het recht van toepassing is
- Rechtsbron
- Rechtsstelsel
- Onderwerp
Indeling van het recht naar het land waar het recht van toepassing is (algemeen)
Belgisch recht
Gestemd door volksvertegenwoordigers en senatoren of door de raden van de gemeenschappen, gewesten, gemeenten, provincies
Fundamentele norm = grondrecht
Elke rechtsregel moet in overeenstemming zijn met de grondwet
Invloed supranationale of internationale organisaties
Wijzigen of beïnvloeden het nationaal recht –> minder verschillen tussen de rechtssystemen van landen
Geef de niveaus van recht
Internationaal recht –> grondwet –> bijzondere wetten –> wet, decreet, ordonnantie –> besluiten van de uitvoerende macht –> lokale besluiten
Indeling van het recht naar rechtsbron
Gewoonterecht vs geschreven recht
Natuurrecht vs rechtspositivisme
Wat is gewoonterecht
= recht dat gebaseerd is op gewoonten en mondeling wordt doorgegeven van generatie op generatie
West-Europa
Wat is geschreven recht?
Rechtsregels worden neergeschreven
Angelsaksische wereld
Wat is natuurrecht?
= het idee dat voor iedereen bepaalde rechten gelden, ongeacht plaats of tijd, omdat ze door de natuur zijn gegeven
aangeboren + onvervreemdbaar
Wat is rechtspositivisme?
= een rechtsfilosofie die stelt dat recht en moraal gescheiden dienen te zijn en het geldende positieve recht niet op rechtvaardigheid getoetst moet worden
Wat is positief recht?
= het recht dat op een bepaald tijdstip en/ of een bepaalde plaats geldt
= heersend of vigerend recht
Wat is jurisprudentie?
= het geheel van uitspraken van rechten bedoeld
Wat is casuïstiek?
= een redeneerwijze is waarbij getracht wordt een algemene rechtsregel af te leiden uit een of meerdere concrete gevallen