H10 Persoonlijkheid

Question 1

Noem de 4 zaken die samen de persoonlijkheid vormen.

Answer 1

1. Omgeving (nurture)
2. Biologie en evolutie (nature)
3. Ontwikkeling
4. Sociale netwerken en cultuur

Question 2

Definitie van de persoon-situatiecontroverse

Answer 2

Een theoretische discussie over de relatieve invloed van persoonlijkheidskenmerken en kenmerken van de omgeving op gedrag.

Question 3

Definitie van persoonlijkheid

Answer 3

De psychologische kenmerken die een zekere continuïteit verlenen aan het gedrag van een individu in verschillende situaties en op verschillende momenten.

Question 4

Definitie van karaktertrekken

Answer 4

Stabiele persoonlijkheidskenmerken, vormen een leidraad voor hoe iemand denkt en zich gedraagt. Worden beschouwd als meervoudige dimensies. Beïnvloed door ervaring = leren.

Question 5

Definitie van persoonlijkheidsprocessen

Answer 5

De interne werking van de persoonlijkheid, omvat perceptie, motivatie, emotie, leren en onbewuste processen.

Question 6

Hippocrates en de vier humores

Answer 6

1. bloed (monter)
2. zwart gal (depressief)
3. gele gal (ontvlambaar)
4. slijm (traag)

Question 7

Definitie van disposities

Answer 7

Een psychische of fysieke eigenschap van een persoon. Sterke biologische basis. (extravert of introvert)

Question 8

Definitie van persoonlijkheidstypen

Answer 8

Categorieën: je bent introvert of niet.

Question 9

Definitie van dispositionele theorieën

Answer 9

Verzamelnaam voor de benadering van de persoonlijkheid dmv temperament, karaktertrekken en persoonlijkheidstypen.

Question 10

Definitie van temperament

Answer 10

De biologisch bepaalde persoonlijkheidsdisposities die al in de vroege jeugd waarneembaar zijn en die de snelheid en intensiteit van emotionele reacties en overheersende stemming van een individu bepalen. Frontaalkwabben spelen hierbij een rol (een beschadiging daaraan kan iemand zijn persoonlijkheid veranderen).

Question 11

vijf-factorentheorie (OCEAN, big-five)

Answer 11

Vijf dominante persoonlijkheidsfactoren:

1. Open
2. Consciëntieus
3. Extravert
4. Agreeable
5. Neurotisch

Het gaat hier om dimensies.
Is toepasbaar in heel veel culturen, ook niet westerse.

Question 12

Definities van betrouwbaarheid en validiteit

Answer 12

Betrouwbaarheid = mate die aangeeft of de meetresultaten een afspiegeling zijn van de te meten variabele en vrij zijn van toevallige factoren.

Validiteit = mate die aangeeft of een test daadwerkelijk meet wat hij moet meten.

Question 13

Kritiek op dispositionele theorieën

Answer 13

1. Het is een momentopname van de persoonlijkheid: wordt weergegeven als statisch ipv dynamisch.
2. Te veel simplificatie.
3. Geeft geen verklaring voor gedrag.
4. Risico op selffulfilling prophecy.

Question 14

Nut van dispositionele theorieën

Answer 14

1. Kan helpen gedrag te detecteren of voorspellen, bijv. bij werksituaties.
2. De big five karaktertrekken voorspellen een hoop zaak die voor ons belangrijk zijn, zoals gezondheid en schoolprestaties.

Question 15

Vier procestheorieën en wat beweren procestheorieën?

Answer 15

1. psychodynamisch
2. humanistisch
3. existentiëel
4. sociaal-cognitief

De persoonlijkheid is het resultaat van interne psychische processen en sociale interacties.

Question 16

Psychodynamische theorie

Answer 16

Freud. Aandacht vooral op onbewuste motivaties en de invloed van vroege jeugd op de geestelijke gezondheid.

Question 17

Humanistische theorie

Answer 17

Legt het accent op het nu, het bewuste en de subjectieve realiteit. Wat zijn onze overtuigingen en hoe zien we onszelf tov anderen? Nadruk op de mogelijkheid tot groei van de mens.

Question 18

Existentiële theorie

Answer 18

Legt de nadruk op het vinden van de zin van het bestaan, het creëren van doelstellingen en de toekomst.

Question 19

Sociaal-cognitieve theorie

Answer 19

Onze persoonlijkheid wordt vooral beïnvloed door leren, perceptie en sociale interactie.

Question 20

Freud en de drie-eenheid van de persoonlijkheid

Answer 20

1. Id = onbewuste, impulsief
2. Superego = geweten
3. Ego = bewust, rationeel, bemiddelt tussen Id en Superego

Question 21

Definitie van psychisch determinisme

Answer 21

Al het menselijk gedrag wordt bepaald door onze innerlijke gemoedstoestand. Toeval en kans bestaat niet.

Question 22

Freud en ego-afweermechanismen

Answer 22

Manier om om te gaan met de conflicten tussen Id en Superego.

1. Verdringing = wegduwen naar het onbewuste
2. Ontkenning
3. Rationalisatie
4. Projectie

Question 23

Kritiek op Freud (4 punten)

Answer 23

1. Vaag, niet wetenschappelijk te toetsen.
2. Verklaringen voor het verleden, maar geen voorspellingen voor de toekomst.
3. Weinig aandacht voor vrouwen.
4. De onbewuste geest is niet zo slim en doelgericht als Freud dacht.

Question 24

Carl Jung

1. Kritiek op Freud
2. Kernconcepten

Answer 24

1. Te veel nadruk op seksualiteit, zag daarbij andere behoeftes over het hoofd zoals spiritualiteit. Niet eens over de structuur van het onbewuste.

2.
Persoonlijk onbewuste = komt overeen met Freuds id.
Collectief onbewuste = een verzameling instinctieve herinneringen waarover ieder mens beschikt (archetypen: anima en animus/vrouw en man)
Principe van tegenstellingen = onze persoonlijkheid bestaat uit paren van tegengestelde neigingen. Ieder mens heeft een voorkeur voor de ene of de andere neiging.

Question 25

Neufreudianen en aanpassingen aan de pyschodynamische theorie (3)

Answer 25

1. meer nadruk op het bewuste icm persoonlijkheid ipv het onbewuste. 2. sociale variabelen spelen een belangrijke rol bij vorming persoonlijkheid. 3. beschouwen het hele leven ipv alleen de kindertijd.

Question 26

Humanistische theorieën 1. Maslow en de gezonde persoonlijkheid (zelfactualiserende persoonlijkheden) 2. Carl Rogers en volledig functionerend persoon (congruentie, 3 eisen, fenomenale veld)

Answer 26

1. Zelfactualiserende persoonlijkheden hebben hun basale behoeften al vervult en richten zich op het helpen van anderen of inzicht creëren in de fysische wereld (Lincoln, Einstein). 2. Positief zelfbeeld dat overeen komt met de realiteit. a. onvoorwaardelijke positieve waardering van anderen. b. oprechtheid: eerlijke en meelevende feedback c. consistentie. Fenomenale veld = onze psyschische realiteit, bestaat uit percepties en gevoelens.

Question 27

Kritiek op humanistische theorieën

Answer 27

1. Te vaag. 2. Te veel nadruk op bewustzijn, geen rol van het onbewuste? 3. Te individualistisch.

Question 28

Definitie van observationeel leren (Bandura)

Answer 28

Leren door te zien wat andere mensen doen en de consequenties van dat gedrag waar te nemen.

Question 29

Definitie van wederzijds determinisme (Bandura)

Answer 29

Proces waarbij cognities, gedrag en omgeving elkaar beïnvloeden. Stel je vindt voetbal leuk (cognitie), dan meld je je aan bij de voetbalclub (gedrag) en breng je daar tijd door met andere voetbal-liefhebbers (omgeving), waardoor je voetbal leuk blijft vinden (cirkel is rond).

Question 30

Definitie van locus of control (Rotter)

Answer 30

De mate waarin iemand het gevoel heeft invloed uit te kunnen oefenen op de gebeurtenissen in hun leven.

Question 31

Kritiek op sociaal-cognitieve theorieën (2)

Answer 31

1. Te veel nadruk op rationele informatieverwerking ipv emoties en onbewuste processen. 2. Minder uitgebreid dan bijv theorieën van Freud

Question 32

Definitie van family systems theory

Answer 32

Meer nadruk op het gezin ipv alleen het individu.

Question 33

Definitie van impliciete persoonlijkheidstheorie

Answer 33

Aanname over de persoonlijkheid die mensen gebruiken om anderen gemakkelijker te kunnen begrijpen. Met behulp van karaktertrekken (big five) en dat de persoonlijkheid onveranderlijk is (naïef) + stereotypen.

Question 34

Definitie van fundamentele attributiefout

Answer 34

Gebeurt meer in individualistische culturen. Aanname dat iemand zijn gedrag ligt aan persoonlijkheid ipv de situatie.

Question 35

Invloed van mindset op persoonlijkheid (vaste en groei mindset)

Answer 35

"Vaste" mindset = groei is niet mogelijk, je kan iets wel of niet. "Groei" mindset = je kan hard werken om iets te bereiken ook als je het in eerste instantie niet kan, groei is altijd mogelijk.

Question 36

Definitie van: 1. levensverhaal 2. dialogical self-theorie

Answer 36

1. Het verhaal dat iemand over zichzelf vertelt, houdt de elementen van de persoonlijkheid bij elkaar. 2. De levensverhalen die mensen over zichzelf vertellen komen voort uit verschillende rollen (ouder, kind, werknemer enz).