HỌC THUYẾT NGŨ HÀNH Flashcards
tr26
mối quan hệ giữa vô cực, thái cực, lưỡng nghi, tứ tượng, ngũ hành
vô cực sinh thái cực
thái cực sinh lưỡng nghi
lưỡng nghi sinh tứ tượng
tứ tượng cấu tạo nên ngũ hành
ngũ hành là gì
là 5 loại vật chất cấu tạo nên vũ trụ & vạn vật kể cả con người luôn biến đổi & phát sinh, phát triển
hành còn được hiểu là vận hành
là sự vận động, chuyển hóa của các vật chất trong thiên nhiên và của phủ tạng cơ thể
những hành nào thuộc dương? tại sao
- hỏa thuộc dương vì có tính nóng bốc
- mộc thuộc dương vì có tính vươn lên
những hành nào thuộc âm? tại sao
- kim thuộc âm vì có tính giáng
- thủy thuộc âm vì có tính hàn
- thổ thuộc âm vì có tính tàng giữ các thứ ở trong nó
vật chất tương ứng của ngũ hành?
mộc - cây
hỏa - lửa
thổ - đất
kim - kim loại
thủy - nước
màu sắc tương ứng của ngũ hành
mộc - xanh
hỏa - đỏ
thổ - vàng
kim - trắng
thủy - đen
vị tương ứng của ngũ hành
mộc - chua
hỏa - đắng
thổ - ngọt
kim - cay
thủy - mặn
mùa tương ứng của ngũ hành
mộc - xuân
hỏa - hạ
thổ - cuối hạ
kim - thu
thủy - đông
phương tương ứng của ngũ hành
mộc - đông
hỏa - nam
thổ - trung ương
kim - tây
thủy - bắc
sinh hóa tương ứng của ngũ hành
mộc - sinh
hỏa - trưởng
thổ - hóa
kim - thu
thủy - tàng
thời gian trong ngày tương ứng của ngũ hành
mộc - sáng
hỏa - trưa
thổ - chiều
kim - tối
thủy - đêm
tạng tương ứng của ngũ hành
mộc - can
hỏa - tâm
thổ - tỳ
kim - phế
thủy - thận
phủ tương ứng của ngũ hành
mộc - đởm
hỏa - tiểu trường
thổ - vị
kim - đại trường
thủy - bàng quang
ngũ thể tương ứng của ngũ hành
mộc - cân
hỏa - mạch
thổ - nhục ( cơ)
kim - bì mao
thủy - cốt tủy
ngũ quan tương ứng của ngũ hành
mộc - mắt
hỏa - lưỡi
thổ - miệng
kim - mũi
thủy - tai
ngũ chí tương ứng của ngũ hành
mộc - giận ( nộ)
hỏa - mừng ( hỷ)
thổ - nghĩ ( tư)
kim - buồn ( bỉ)
thủy - sợ hãi
quy luật tương sinh nghĩa là
hành nọ sinh ra hành kia liền nó thành một vòng kín
thủy - mộc - hỏa - thổ - kim - thủy
giải thích tại sao kim lại sinh thủy
đá ở núi lạnh, hơi nước gặp lạnh thì ngưng tụ thành nước
tương khắc là gì
là hành nọ chế khắc hành kia cách nó một hành
tương thừa nghĩa là gì
là hành này khắc hành kia theo quy luật tương khắc nhưng khắc quá mạnh
quy luật tương vũ là gì
nghĩa là hành bị khắc khắc ngược trở lại hành khắc nó do hành khắc quá yếu hoặc hành bị khắc quá mạnh mà khắc trở lại
các tạng phủ trong cơ thể có quan hệ tương sinh tương khắc để
đảm bảo cơ thể hoạt động bình thường và thích nghi được với môi trường bên ngoài
phong hay gây bệnh ở tạng nào
can
thử nhiệt hay gây bệnh ở tạng nào
tâm
thấp hay gây bệnh ở tạng nào
tỳ
táo hay gây bệnh ở tạng nào
phế
hàn hay gây bệnh ở tạng nào
thận
bệnh tạng thắng truyền sang tạng thua còn được gọi là gì
tương thừa
bệnh tạng thua truyền sang tạng thắng còn được gọi là gì
tương vũ
dựa vào quy luật ngũ hành có thể xác định được tạng gây bệnh khi một tạng bị bệnh gồm những trường hợp nào
chính tà, hư tà, thực tà, tặc tà, vi tà
chính tà là gì
do bản thân tạng đó bị bệnh
hư tà là gì
do tạng mẹ gây bệnh cho tạng con
thực tà là gì
do tạng con gây bệnh cho tạng mẹ
vi tà là gì
do tạng khắc khắc tạng đó quá mạnh
tặc tà là gì
do tạng bị khắc khắc trở lại tạng đó
lấy ví dụ bệnh mất ngủ theo 5 nguyên nhân tương ứng với 5 tạng
- mất ngủ do tâm là chính tà
- mất ngủ do can hư là hư tà
- mất ngủ do vị thực là thực tà
- mất ngủ do thận hỏa là vi tà
- mất ngủ do phế thực là tặc tà
nếu mối quan hệ giữa 2 tạng bị rối loạn thì cần phải làm gì
tả tạng thực, bổ tạng hư ( điều hòa)
lấy huyệt theo tuần kinh thủ huyệt nghĩa là gì
khi kinh bị bệnh lấy huyệt trên đường kinh đó hoặc kinh có quan hệ tương sinh hoặc tương khắc với nó
ví dụ của việc lấy huyệt theo tuần kinh thủ huyệt
ho hen do khí phế hư có thể chọn huyệt trên kinh phế và kinh tỳ vì tỳ thổ sinh phế kim
huyệt ngũ du bao gồm những huyệt nào
tỉnh, huỳnh, du, kinh, hợp
kinh dương & kinh âm của huyệt tỉnh tương ứng với hành nào
dương - kim
âm - mộc
kinh dương & kinh âm của huyệt huỳnh tương ứng với hành nào
dương - thủy
âm - hỏa
kinh dương & kinh âm của huyệt du tương ứng với hành nào
dương - mộc
âm - thổ
kinh dương & kinh âm của huyệt kinh tương ứng với hành nào
dương - hỏa
âm - kim
kinh dương & kinh âm của huyệt hợp tương ứng với hành nào
dương - thổ
âm - thủy
huyệt nào là nơi khí đi ra
huyệt tỉnh
huyệt nào là nơi khí đi vào
huyệt hợp
huyệt nào là nơi khí đi qua
huyệt kinh
huyệt nào là nơi khí dồn lại
huyệt du
huyệt nào là nơi khí chảy xiết
huyệt huỳnh
dựa vào cái gì để xem tính vị quy kinh của các bài thuốc
dựa vào ngũ vị, ngũ sắc, tính chất của tạng phủ để xem xét
tẩm cái gì để dẫn thuốc vào thận
muối hoặc đồng tiện
cần làm gì để bệnh ở can không thể truyền sang tỳ
cần bổ tỳ trước vì tỳ khỏe thì bệnh ở can không truyền sang được
đặc điểm cơ bản của hành mộc
phát động ( sinh), uốn, thẳng
hành nào có tính phát động ( sinh)
hành mộc
những sự vật có tính chất như thế nào thì đều được quy thành mộc
tính điều đạt, thoải mái, vươn thẳng, sinh trưởng
đặc điểm cơ bản của hành hỏa
phát triển ( trưởng), nhiệt, nóng, thượng thăng
hành nào có tính phát triển ( trưởng)
hỏa
những sự vật có tính nào thì đều thuộc hỏa
hun đốt, bốc lên trên, ôn nhiệt
đặc điểm cơ bản của hành thổ
tính nuôi dưỡng, sinh sản ( hóa), truyền tải, thu nạp
hành nào có tính nuôi dưỡng, sinh sản ( hóa)
thổ
những sự vật có tính nào thì thuộc hành thổ
tính sinh hóa, truyền tải, thu nạp
đặc điểm cơ bản của hành kim
tính thu liễm ( thu), dễ biến hình, qua biến đổi tinh luyện mà sinh ra, co rút, sát thương
hành nào có tính thu liễm ( thu)
kim
những sự vật có tính nào thì đều thuộc kim
thu liễm, thảm sát
đặc điểm cơ bản của hành thủy
tàng chứa ( tàng), nhuận hạ
hành nào có tính tàng chứa ( tàng)
thủy
những sự vật có tính chất như thế nào thì thuộc hành thủy
mát lạnh, tư nhuận, bế tàng, hướng xuống dưới
từ vũ trong từ tương vũ có nghĩa là gì
là khinh nhờn
từ thừa trong tương thừa nghĩa là gì
là lấn át
