Gwybodaeth 4.3

Question 1

Gregor Mendel

Answer 1

(1822-1864)
-astudiodd etifeddiad ym mhlanigion pys yr ardd

=bridiodd Mendel amrywogaethau o blanhigyn pys yr ardd a fyddai, ar ôl hunan ffrwythloni, i gyd yn tyfu’n blanhigion a fyddai â’r un nodweddion â’r rhiant-blanhigyn
=defnyddiodd baill o un planhigyn a oedd yn dangos un fersiwn o’r nodwedd i beillio blodyn ar blanhigyn oedd â’r fersiwn arall o’r un nodwedd.

Question 2

Pam planhigion pys

Answer 2

-roedd yn gymharol hawdd rheoli eu peilliad
-mae’r planhigion yn hunanffrwythloni
-roedd yn hawdd gwahaniaethu rhwng y nodweddion
-nid oedd ffactorau amgylcheddol yn effeithio’n fawr arnynt

Question 3

Dehongliad Mendel o’r canlyniaday planhigion pys

Answer 3

1.Mae gwybodaeth ar gyfer dwy fersiwn annibynnol o nodwedd ym mhob cell.
2.un fersiwn yn dod o bob rhiant.
3.fersiynau hyn yn gwahanu ym mhob rhiant yn ystod atgenhedliad.
4.y naill fersiwn neu’r llall gael ei throsglwyddo i epil.
5.rhai nodweddion yn drechol a rhai eraill yn enciliol.

Question 4

Tair tybiaeth Mendel

Answer 4

-mae ffrwythloniad yn digwydd ar hap
-mae cyfle cyfartal i epil oroesi
-caiff niferoedd mawr o epil eu cynhyrchu.
=Gellir crynhoi canfyddiadau Mendel yn ei ddeddf gyntaf ar gyfer geneteg – y ddeddf arwahanu.

Question 5

Etifeddiad Monocroesryw

Answer 5

-bydd dau unigolyn heterosygaidd yn cynhyrchu epil a chymhareb ffenoteipaidd o ddri trechol i un enciliol (3:1)

Question 6

Cyd drechedd neu trechedd anghyflawn

Answer 6

golygu bod gan unigolyn heterosygaidd ffenoteip wahanol i’r ddau riant homosygaidd

Question 7

Ail damcaniaeth Mendel

Answer 7

gall bob aelod o bar o alelau gyfuno ar hap a’r naill neu’r llall o bar arall

Question 8

Ol-groesiadau

Answer 8

rhaid defnyddio hyn er mwyn pennu a yw organeb sydd a dau ffenoteip trechol yn
- homosygaidd ar gyfer y ddwy nodwed
-homosygaidd ar gyfer un ac yn heterosygaidd ar gyfer y llall neu’n
-heterosygaidd ar gyfer y ddwy nodwedd