Geirfa 4.3

Question 1

Genyn

Answer 1

uned gorfforol etifeddeg

Question 2

Locws

Answer 2

y safle ar y cromosom mae genyn yn ei feddiannu

Question 3

Alel

Answer 3

Ffurf wahanol ar yr un genyn

Question 4

Trechol

Answer 4

genyn sydd bob amser yn cael ei fynegi os yw’n bresennol

Question 5

Enciliol

Answer 5

Genyn sy’n cael ei fynegi mewn par homosygaidd yn unig

Question 6

Cyd Drechol

Answer 6

y ddau alel yn cyfrannu at y ffenoteip

Question 7

ffenoteip

Answer 7

nodweddion organeb

Question 8

genoteip

Answer 8

yr alelau a geir mewn organeb

Question 9

homosygaidd

Answer 9

mae’r alelau yr un fath e.e HH neu hh

Question 10

heterosygaidd

Answer 10

mae’r alelau yn wahanol e.e. Hh

Question 11

F1

Answer 11

y genhedlaeth gyntaf mewn croesiad genynnol

Question 12

F2

Answer 12

yr ail genhedlaeth

Question 13

Awtosomau

Answer 13

Parau 1-22 o’r cromosomau

Question 14

Cromosomau rhyw

Answer 14

par 23 sy’n penderfynu’r rhyw

Question 15

Etifeddioad Monocroesryw

Answer 15

term am etifeddu par unigol o nodweddion cyferbyniol

Question 16

Ol-groesiad neu croesiad prawb

Answer 16

dull a ddefnyddir mewn geneteg i bennu a yw unigolyn yn homosygaidd neu’r heterosygaidd ar gyfer nodwedd drechol

Question 17

Cyd-drechedd

Answer 17

caiff rhai nodweddion eu rheoli gan enynnau sydd ag alelau nad ydynt yn gwbl drechol nac enciliol
= dau alel yn cael eu mynegi’n unigol - heterosygot gyfuniad o nodweddion y ddau homosygot e.e. grwpiau gwaed

Question 18

Rhydd Ddosraniad

Answer 18

mae rhydd ddosraniad cromosomau yn ystod meiosis yn esbonio pam mae genynnau digyswllt yn gallu cyfuno i ffurfio’r 4 math o gametau

Question 19

Etifeddiad deugroesryw

Answer 19

etifeddiad 2 eneyn