Grunnhugtök í fósturfræði Flashcards
Hver eru fósturskeiðin 3 og við hvaða vikur eru þau sögð standa yfir?
Fósturvísis-/eggjaskeið (vika 0-2)
Frumfósturskeið (v.3-8)
Myndfósturskeið (v.9-38)
Þroski lífveru er með 5 grunnferla hverjir eru þeir
a) Frumuskiptingu
b) Frumudauða
c) Frumusérhæfingu (e. differentation)
d) Formyndunarferla (e.morphogenesis)
e) Vöxt
Hvað þýðir frumuskipting (clevage)
Ein fruma verður af mörgum => frumufjölgun án stækkunar
Frumudauði
Mikilvægur þáttur í myndunarferlinu t.d puttar
Hvað er frumusérhæfing
Myndun ólíkra sérhæfðra fruma. Effið er af einni frumugerð, fósturvísir og fóstur er samansett ú hundrað mismunandi sérhæfðum frumum
Formyndunarferlar
“skapa útlit”. Leiðir til skipulags á gerð, skautun og lögun fruma,vefja og líffæra
Vöxtur
Massaaukning. Ósýnilegt egg => fullbúið fóstur. Mikill vöxtur á síðustu vikum fósturþroska
Hvað er mælieiningin CRL
Mæling frá höfði fósturs að neðsta punkti
Hvaða grundvallareinkenni eru sameiginleg með öllum hryggdýrum?
- Öxlar
- pólun (fram og afturendi)
- tvíhliða samhverfa (bilateral symnetery)
- sneiðaröðun (segmentaion) - Líkamshol
- Ytra og innra yfirborð
Hvað er pólun
Pólun er þegar það verður greinamunur á fram og afturenda fósturs
Hvenær verður pólun og úr hverju?
Gerist í lok 1.viku þegar innri frumumassi sérhæfist í tvö lög
a) Epiblast (kímþekja)
b) Hypoblast (fruminnlag)
Tvíhliða samhverfa gerist ?
Gerist þegar þriiðja kímlagið myndast á 3.viku
Frumur í epiblastinu streyma niður að miðlínu og fara niður á milli laganna tveggja sem fyrir voru
Hver er niðurstaða þegar 3 kímlagið myndast
Það verður holfóstursmyndun og fer úr tvílaga fósturskyldi í þrílaga
Frumrák (primitive streak) ásamt frumhnúti (primitive node) mynda?
mynda fyrstu merki um miðás
hvað gerir Seilin (notochord)
Myndar hinn raunverulega miðás sem skiptir fóstri í hægri og vinstri helming