GNED 04 - FINALS Flashcards
kailan nakarating sa mga bisaya ang baybayin?
1567
ang mga sinaunang filipino ay sumulat sa
-dahon
-palapa
-saha
-banakal
-balat ng iba’t ibang prutas
-kawayan
kaninong koleksyon ang boxer codex?
charles r. boxer
nung dumating ang mga ___ ay nagsimulang gamitin ang papel, pluma, at tinta
espanyol
nang dumating ang mga espanyol ay nagsimula silang gamitin ang
-papel
-pluma
-tinta
sino ang nag-imbento ng kastilang kudlit upang malutas ang pagsulat ng huling katinig
francisco lopez (kastilang prayle)
kailan naimbento ang kastilang kudlit upang malutas ang pagsulat ng huling katinig?
1620
saan nagtayo ng pamayanan si miguel lopez de legazpi?
panay
sino ang ipinadala upang lubutin ang buong pilipinas?
felipe de salcedo (apo ni miguel lopez de legazpi)
pinakamayamang parte ng pilipinas
maynila
lugar na natagpuan ni felipe de salcedo at nagtayo ng pamayanan dito
maynila
namumuno sa pamahalaan
gobernador-heneral
itinalaga ng haring espanya
gobernador-heneral
anong uri ng pamahalaan ang itinatag ng espanya
sentralisado
utos ng gobernador-heneral na may bisa ng batas
kataas-taasang kautusan
punong tanggapan o pamahalaang central
cumplase
kailan natatag ang audencia?
1585
sino ang unang presidente ng audencia
gobernador santiago de vera
kailan naalis ang audencia?
1589
kailan nabalik ang audencia?
1595
nasa ilalim ng ng pamahalaang central
pamahalaang lokal
gobernador ng probinsya
alcalde mayor
karapatang makipagkalakalan ng alkalde mayor o karapatang makiisa sa kalakalan
indulto de comercio
pinamumunuan ng gobernadorcillo
pamahalaang bayan
inihahalal ng tatlong botante ng mga prominenteng tao sa bayan
gobernadorcillo
kapitan ng baranggay
cabeza de baranggay
tumutulong sa kapitan sa pamamahala ng mga tinyente, hepe ng polisya, at aguaciles
cabeza de baranggay
dalawang lungsod na pamamahala ng espanyol
-lungsod ng cebu
-lungsod ng maynila
mga iba pang lungsod na itinayo
-vigan
-arevalo
-nueva segovia
-nueva caceres
-cebu
-maynila
prayleng sumama sa paglalakbay ni de legazpi sa pilipinas
orden ng mga agustino
saan pinalaganap ng mga misyonero ang katolisismo?
-maynila
-visayas
-ilokos
-pampanga
-pangasinan
kailan ipinalaganap ng mga nisyonerong franciscano ang paniniwalang katoliko?
1577
dalawang distrito ng simbahan
-parokya
-misyon
kailan naging diyosesing ang maynila
1578
sino ang unang arsobispo ng maynila?
padre domingo de salazar
pinamumunuan ng arsobispo ng maynila
pamahalaang eklesiyastiko
dinidinig ang mga kasong may kinalaman sa batas ng simbahan at kinasasangkutan ng mga pari
korteng eklesiyastiko
opisinang eklesiyastiko
inkisisyon
ang nagpakilala ng sining ng pag-iimprenta
dominikano
unang pag-iimprenta sa pamamagitan ng bloke ng kahoy
xylography
unang librong naimprenta sa wikang tagalog at tsino
doctrina cristiana
kailan naimprenta ang unang libro
1593
sistema ng pag-iimprentang pinagbuti ng mga dominikano
tipograpiya
nagpasimula ng paggamit ng tipograpiya
padre francisco de san jose
kailan nagsimula ang paggamit ng tipograpiya
1602
dalawang uri ng imbestigasyon
-residencia
-visita
lantarang pag-iimbestiga
residencia
palihim na pag-iimbestiga
visita
mainam na illustrasyon ng istrukturang nagsasanib sa simbahan at pamahalaang gobyernong kolonyal
plasa
gantimpalang lupain sa mga espanyol na tumulong sa pananakop at pagtatag ng pamayanan sa pilipinas
encomienda
kailan ipinag-utos ng hari ng espanya ang pagbabahagi sa lupa
1558
taong pinagkalooban ng karapatang encomienda
encomendero
tatlong uri ng encomienda
-encomiendang maharlika
-encomiendang eklesiyastiko
-encomiendang pribado
ang nagmamay-ari ay mga opisyal ng gobyerno
encomiendang maharlika
ang nagmamay-ari ay mga tong simbahan (pari)
encomiendang eklesiyastiko
ang nagmamay-ari ay mga pribadong indibidwal
encomiendang pribado
itinatag ng mga batas para sa lupain sa india
pwersahang paggawa
sapilitang pagtatrabaho
polo y servicio
paraan ng pagkilala sa karapatan ng mga pilipino sa hari ng espanya
tributo
edad ng nagbabayad ng tributo
16 hanggang 60
binabayaran sa simbahan
sanctorum
binabayran sa estado
cedula personal
kinukuha ang 10% na kita
diezmos perdiales
buwis na binabawas sa mga bayan na nasakop sa mindanao
donativo de zamboanga
binabayaran sa pagbabantay ng mga gwardya sibil sa mga bayan malapit sa dalampasigan
vinta
pangunahing sentro ng kalakalan
maynila
dumadaong na barko sa maynila
-hapon
-tsina
-siam
-cambodia
-india
-malacca
pagpapaalala ng tauhang subsidiya ng gobyernong mexicano
situado
high class na espnyol; pure spanish
peninsulares
half-blooded espanyol
insulares
kailan natatag ang monopolyo ng tabako
1782
tanging espanyol ang nagc-contribute at ang mga pilipino ay mga taga tanim at ani lamang
monopolyo ng tabako
kailan nagsimulang mag-aklas ang mga pilipino laban sa koloniyalismo ng mga espanyol
taong 1700’s
kailan mas nagising ang mga pilipino sa pagbubulag-bulagan sa umiiral na kolonya
taong 1800’s
kailan nagkaroon ng kasunduan ang espanya at france laban sa englatera
1761
kailan tuluyang pinasok ng mga mananakop na ingles (britain) ang pilipinas
sept 22, 1762
sino ang kasalukuyang namumuno sa pilipinas nang pumasok ang mga inlgles sa pilipinas at nanggulo sa intramuros, malate, ermita, at bagumbayan
archbishop manuel rojo
saan nanggulo ang mga inles nang pumasok sila sa pilipinas
-intramuros
-malate
-ermita
-bagumbayan
anong lungsod ang isinuko ni archbishop rojo sa mga ingles
-maynila
-cavite
sino ang mahistrado ng audencia at tumakas patungong pampangga upang ipagpatuloy ang pag-aaklas
simon anda
anong taon nag-aklas sina diego silang, gabriela silang, at juan polaris
1762
sino nag-aklas bilang pagpapalis sa mga kastila sa ilocos at tinaguriang hari ng ilocos
diego silang
sino humalili bilang lider nang namatay si diego silang
gabriela silang
lider ng pag-aaklas sa pangasinan
juan polaris
kailan nilasan ng mga ingles ang pilipinas nang matapos ang digmaan ng pranses at kastila
1764
dahilan ng pagtatag ng ekonomiya sa mabagal na panahon
- kawalang kibo ng mga kastilang tagapamahala
- pagkaganid at pagkagahaman ng mga mangangalakal at mga korporasyong panrelihiyon na nasa kalakalang galleon
- pagkakaroon ng mahigpit na polisya na nagdulot ng pagsasara ng ibalng lugar sa bansa para sa mga dayuhan
- pagkakaroon ng pagtatalo sa pagitan ng pamahalaang panrelihiyon at pamahalaang sibil
kailan naisiwalat sa pag-aaral na mas mababa sa normal na lagay ang ekonomiya ng pilipinas
1778
sino ang nagsiwalat ng pagkakaroon ng monopolyo sa pagitan ng kalakalang galleon
gobernador heneral jose basco y vargas
taong 1800, mahigit 1000 na pilipino ang nag-aklas sa ilocos laban sa monopolyo ng pamahalaan
rebolusyong basi
kailan binuksan ang ekonomiya ng pilipinas sa mga pribadong sektor
1800’s
nagkaroon ng maynila ng komersyo ng 2 amerikano, 1pranses, 1danish, at 8 sa mga ingles.
1842-1849
kailan nailimbag ang florante at laura ni francisco y baltazar
1838
saan naganap ang pag-aaklas ni hermano puli
tayabas (quezon)
sino ang nag-aklas sa tayabas (quezon)
hermano puli
hari ng mga tagalog
apolinario dela cruz/hermano pule
dahilan ng pag-aaklas ni heramno pule
upang isabuhay ang katuruan ng caalonan (animismo) na labag sa katoliko
paaralan para sa kastilang mestizo at kastila (lalaki)
-san juan de letran
-san jose
-san felipe
paaralan para sa mga kababaihan
-college of santa potenciana
-santa rosa college
-santa isabel college
kailan tumanggap ng mga pilipinong mag-aaral ang UST
kalagitnaan ng 1990’s
kailan binuksan ang suez canal
1869
sinu-sino ang nagpalaganap ng adbokasiyang kalayaan at kakayahang maging malaya sa pilipinas
-andres novates
-luis rodrigues varela
overthrow monarchy, change in republic government (democratic)
glorious revolution
naging gobernador heneral na nagsulong ng liberalismo sa kaniyang panunungkulan at may boses ang pilipino o malaya sila
carlos maria dela torre
pumalit kay dela torre bilang heneral at mas mahigpit ang pamumuno
rafael de izquierdo
kailan naging heneral si rafael de izquierdo
abril 4, 1871 - enero 8, 1873
sa pamumuno ni izquierdo ay nagkaroon ng pagbabago sa:
-edukasyon
- serbisyong military
-pampublikong komunikasyon
-pagtatrabaho
pinuno ng pag-aaklas (cavite mutiny)
sarhento ferdinand la madrid
ilang armadong tauhan ang kasama sa cavite mutiny
200
bakit nagkaroon ng pag-aalsa?
pananaw ng espanyol
-dahil sa gobyerno ng espanyol, inalisan ng pribilehiyo/benepisyo ang mga manggagawa (polo y servicio)
pananaw ng pilipino
-inapi o pinagmalupitan ng mga kastila
-pinagkaitan ng pribilehiyo at karapatan ng mga espanyol
dalawang uri ng pari
-regular
-sekular
vows ng pari
- vows to pverty
- vows to celibacy
- vows to the church
- vows of loyalty to the pope (paring regular only)
pinakamatanda sa gomburza
mariano gomez
sugalero sa gomburza
jose burgoz
pinaka aktibo sa sekular sa gomburza
jacinto zamora
nakadestino sa bacoor church
mariano gomez
nakadestino sa pangasinan church
jose burgoz
nakadestino sa manila cathedral church
jacinto zamora
codename ni burgos sa sugalan
pulbura at bala
nagsumbong na si padre burgos bilang head of mutiny
francisco saldua
