Gezondheid wat is dat Flashcards
Geef de definitie van gezondheidspsychologie
Studie van psychologische,
gedragsmatige, sociale en culturele
processen gerelateerd aan
gezondheid, ziekte en
gezondheidszorg (Johnston, 1994)
Geef de centrale vraag van gezondheidspsychologie
Welke biopscychosociale factoren hebben een invloed op gezondheid en ziekte?
Geef de 4 doelen van gezondheidspsychologie
- Onderzoek naar determinanten van gezondheid: ziekte en gedrag
- helpen bij preventie van ziekte door het bestuderen van psychologische aspecten
- gezondheidspromoten door gedragsverandering
- gezondheidssysteem en beleid verbeteren
Leg uit: medische psychologie
Een psychisch probleem is een symptoom van een achterliggend lichamelijk gebrek. Door het gebrek weg te nemen kan het symptoom verschijnen en kan de patiënt weer gezond worden
Leg uit: gedragsgeneeskunde
ziekte heeft te maken met aangeleerde slechte gewoonten. gedrag is het resultaat van een leerproces. Het is mogelijk om slechte gewoonten af te leren en goede daarvoor in de plaats aan te leren. het gedachtegoed van behaviourisme is in de gedragsgeneeskunde richtinggevend
Geef de betekenis van gezondheid volgens Blaxter
- Gezond is niet ziek
- Gezondheid als bezit
- Gezondheid als gedrag
- Gezondheid als functie
- Gezondheid = lichamelijk + psychosociaal + sociaal
Andere betekenissen: verschil tussen mensen, culturen, ;sociale klassen,
Leg uit: Illness (ervaring)
Perceptie van ongezondheid: het gaat om de ervaring zich ziek / gezond te voelen
Leg uit: Disease (diagnose)
objectief vast te stellen afwijking. Men kan ziek zijn maar zich niet ziek voelen. Omgekeerde is ook waar.
Leg uit: Sickness (ziektegedrag)
Te vertalen naar ziektegedrag. Sommigen gaan als ze ziek zijn een bepaald gedrag vertonen
Geef de 4 sappen volgens Hippocrates en leg uit
- Bloed : stimuleert het optimisme
- Slijm of flegma: stimuleert kalmte
- Gele gal: stimuleert het cholerieke, boze en temperamentvolle
- Zwarte gal: stimuleert het verdriet en mistroostigheid
Geef de definitie van gezondheid WHO 1974
Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk,geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken
Geef de bedenkingen volgens Huber
Volgens Huber was het te statisch, te idealistisch en medicalisering
Geef de alternatieve definitie gezondheid van Huber
Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van het fysieke emotionele en sociale uitdagingen in het leven.
Leg uit: vraag het aan een kleuter en peuter
Ziekteconcept peuters en kleuters
Kleuters en peuters (3-8 jaar) zien ziekte als een ongebrip, een fenomeen en aangestoken worden
Leg uit: ziekteconcept 8-11 jaar
Kinderen beschrijven verklaringen van ziekte concreter en gebaseerd op een logische reeks gebeurtenissen:
besmetting : kinderen begrijpen in deze fase dat ziekte verschillende symptomen kan hebben en hun eigen gedrag hen kan ziek maken
internalisatie : Kinderen kunnen onderscheid maken tussen organen in het lichaam en de functie ervan en kunnen eenvoudige informatie omtrent ziekte begrijpen
Leg uit: ziekteconcept puberteit (fysiologisch en psychofysiologisch)
Pubers zien dit als een abstract begrip:
- fysiologisch :ze kunnen de meeste ziekten nu definiëren in termen van specifieke lichamelijke organen of functies
- psychofysiologisch : ze begrijpen nu dat er interactie is tusnsen lichaam en geest enz e begrijpen of accepteren de rol van stress hebben.
Het biopsychosociaal model: oorzaak van ziek zijn
- biopsychosociale interactie
- multifactor model
- patiënt is mede verantwoordelijk
Het biomedisch model: oorzaak van ziek zijn
- biologische interactie
- single factor model
- scheiding lichaam en geest
Het biomedisch model: verantwoordelijkheid van ziek zijn
patiënt is passief lijder, een slachtoffer van ziekte
Het biopsychosociaal model: verantwoordelijkheid van ziek zijn
patiënt is mede verantwoordelijk
Het biopsychosociaal model: behandeling is verantwoordelijkheid van
Arts is adviserend: collaboratief model
Patiënt deelt de verantwoordelijkheid
Het biomedisch model: behandeling is verantwoordelijkheid van
Arts is beslisser
Het biomedisch model: behandeling
curatief georiënteerd medisch technisch
afwachtend
het biopscychosociaal model: behandeling
preventief georiënteerd
rekening houdend met de persoon
aandacht voor gezondheidspromotie
Infectieziekten naar welvaartsziekten (biopsychosociaal model)
Biopsychosociaalmodel sneller populair geworden owille erkenning van de rol die gedrag speelt bij gezondheid en ziekte. Daling infectieziekten door medische revolutie maar ook andere factoren.
Leg uit: incidentie
Het aantal nieuwe gevallen van een ziekte gedurende een specifieke tijdsinterval
Leg uit: prevalentie
Het aantal vastgestelde gevallen van een ziekte op een bepaald moment
Geef een synoniem voor infectieziekten
Monocausaal
Zijn virussen, bacteriën en parasieten
Geef een synoniem voor welvaartsziekten
Multicausaal
Zijn omgevingsfactoren, gedrag, biologische factoren en SES
Geef de voornaamste doodsoorzaken (5) en leg uit
- Hartaandoeningen: roken, hypertensie, cholesterol, eetgewoonten
- Kanker: roken, overmatig alcoholgebruik
- Beroerte: roken, cholesterol, gebrek aan beweging
- COPD: roken
- Ongevallen: alcoholgebruik, drugs/mediactie, roken
Leg uit: salutogenese
is de oorsprong van gezondheid
welke factoren beïnvloeden de gezondheid op een positieve manier
Leg uit: pathogense
is de oorsprong van ziekten
welke factoren beïnvloeden de gezondheid op een negatieve manier
Geef de definitie van Preventie Mackenbach& van der Maes (2008)
het totaal van maatregelen, zowel binnen als buiten de gezondheidszorg die tot doel hebben de gezondheid te bescheremn en te bevorderen door ziekte en gezondheidsproblemen te voorkomen
Geef de preventieniveaus (4)
- Quaternaire preventie
- Tertiare preventie
- secundaire preventie
- Primaire preventie
Gelijst volgens driehoek
Primaire preventie volgens Mackenbach en van der Maes
Primaire preventie is gericht op voorkomen van nieuwe gevallen van ziekte en dus op het wegnemen en vermindering van oorzaken van die aandoening
Primaire preventie Claessens
Omvat alle activiteiten die erop gericht zijn het gezonde gedrag van mensen te behouden en het ontstaan van ongezonde situaties en ongezond gedrag te voorkomen
VB: Gezonde voeding en voorkomen overgewicht
Tandhygiene en tandprobleem
Secundaire preventie Mackenbach & van der Maes
Secundaire preventie is erop geircht een aandoening in een zo vroeg mogelijk stadium te ontdekken zodat vroege behandeling mogelijk is en kan worden voorkomen dat de ziekte erger wordt.
vb:
prenatale screening
hielprik bij zuigelingen
ALGO test kind en gezin
Tertiaire preventie: Mackenbach & van der Maes
Tertiare preventie is het voorkomen of beperken van de gevolgen van een reeds gediagnosticeerde aandoening
vb: dieetadvies bij mensen met diabetes
revalidatieprogramma na operatie
Quaternaire preventie Mackenbach & van der Maes
Omvat alle maatregelen om de kwaliteit van het leven te behouden of te verbeteren wanneer een gezondheidsprobleem niet meer verholpen of ongedaan gemaakt kan worden
pijn en symptoomcontrole bij terminale patiënten
betaalbare hulpmiddelen
Doelgroep primaire preventie
Gezonde mens
Doelgroep secundaire preventie
risico mens
Doelgroep tertiaire preventie
zieke mens
Doelgroep quarternaire preventie
risico en zieke mens
