Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Kvenna - Sara > Getnaðarvarnir > Flashcards

Getnaðarvarnir Flashcards

1
Q

Bæklingur um getnaðarvarnir frá landlækni

- linkur

A

http://www.landlaeknir.is/servlet/file/store93/item2801/3711.pdf

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q 
Pearl index (PI) - hvað er það?
- KUNNA
A

Stuðull sem segir til um virkni getnaðarvarna - lægri = betra

Skilgreining: óvelkomnar þunganir per 100 konur á ári við notkun tiltekinnar getnaðarvarnar.

Dæmi: PI = 2 fyrir einhverja getnaðarvörn þá verða 2 konur af 100 sem nota getnaðarvörnina á einu ári þungaðar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Flokkun getnaðarvarna (3)

A
  1. Samsettar hormónagetnaðarvarnir
    - estrogen og progesteron
  2. Einfaldar hormónagetnaðarvarnir
    - progesteron
  3. Getnaðarvarnir án hormóna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Dæmi um samsettar hormónagetnaðarvarnir (3)

A
  1. Allar pillur nema minipillan
  2. Hormónaplásturinn
  3. Hormónahringurinn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Dæmi um einfaldar hormónagetnaðarvarnir (4)

A
  1. Mini pillan
  2. Stafurinn
  3. Sprautan
  4. Hormónalykkjan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Dæmi um getnaðarvarnir án hormóna (6)

A
  1. Smokkurinn
  2. Koparlykkjan
  3. Hettan
  4. Kvensmokkurinn
  5. Ófrjósemisaðgerðir
  6. Náttúrulegar aðferðir (hitamæla og fylgjast með tíðahring)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hver er algengasta getnaðarvörnin?

A

Samsetta pillan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvernig virkar samsetta pillan? (2 atriði)

A
  1. Stuðlar að neg feedback á losun gonadotropina - hindrar þannig egglos.
  2. Þynnir legslímhúð og þykkir slímhúð í leghálsi - hindrar för sæðis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Pearl Index (PI) fyrir samsettu pilluna?

A

fyrir meðalskammtapillur undir 1 en lágskammtapillur um 3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Munur á monophasiskri og bi/triphasiskri pillu? hvor er betri?

A
  • Monophasisk: sami skammtur af estrogen og progesteron í hverri pillu.
  • Bi/triphasisk: tvo/þrjá mismunandi styrkleika hormóna innan hvers spjalds (líkja þannig eftir seytun hormóna í tíðahring)

bi/triphasisku dýrari - enga klára kosti umfram mono!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

munur á lágskammta og meðalskammtapillum?

A

Samsettu pillur eru allar með sömu tegund estrogen en í mismiklum skammti

  • lágskammta: 20-30 míkrógr
  • meðalskammta: 50 míkrógr
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

hvað er gestagen?

A

synthetic progesterone

- það eru mismunandi gestagen í samsettri pillunni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kostir samsettu pillu? (10 - GO!)

A
  1. Minnkar blæðingar um 50%
  2. Dregur úr tíðaverkjum
  3. Kemur í veg fyrir blöðrur á eggjastokkum
  4. Minnkar líkur á sýkingum
  5. Ver gegn utanlegsþykkt
  6. Sumar draga úr bólum
  7. Minnkar líkur á ovarian og endometrial cancer
  8. Dregur úr beinþynningu
  9. Dregur úr premenstrual og dysphoric disorder
  10. Dregur úr líkum á góðkynja brjóstakvillum
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Vægar aukaverkanir - samsett pilla (5)

A
  1. Brjósteymsli
  2. Flökurleiki
  3. Skapsveiflur
  4. Minnkuð kynhvöt
  5. Þyngdaraukning
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Alvarlegar aukaverkanir - samsett pilla (5)

A
  1. DVT/P
    - mismunandi eftir pillum t.d. yasmin eykur meira líkurnar
  2. Háþrýstingur
  3. CHD
  4. Brjóstacancer - mjög misvísandi!
  5. Cervix cancer
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hverjar mega alls ekki taka samsettu pilluna? (3)

A
  1. Feitar konur
  2. Konur sem reykja
  3. Konur með háþrýsting
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hvaða lyf draga úr virkni pillunar?

A

Flogalyf og sum sýklalyf.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Plásturinn

  • skipt hversu oft
  • öryggi?
A

skipt vikulega

svipað og pillan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hringurinn

  • hvernig er notkunin?
  • öryggi?
A
  • notað í 3 vikur og hlé í 1 viku
  • svipað öryggi og pillan
    Sniðugt fyrir þær sem gleyma pillunni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Einfaldar hormónagetnaðarvarnir

- hvaða hormón er þá?

A

Progesteron híhí

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hormónalykkjan - hversu algeng?

A
  1. algengasta getnaðarvörn á heimsvísu (eftir pillunni)
22
Q

Hormónalykkjan - PI

A

PI minna en 1

23
Q

Hormónalykkjan - verkar hvernig?

A
  1. Veldur breytingum á slímhúð í leghálsi og utero-tubal vökva
    - hamlar þannig för sæðis
  2. Þynnir endometrium
    - hamlar þannig implantation
24
Q

Dæmi um hormónalykkju

A

Mirena og Jaydess

- innihalda báðar levonorgesterel

25
Aukaverkanir lykkju (bæði hormóna og kopar)
1. Sýkingar aukast - allt að 2x - auknar líkur á salphingitis fyrsta mánuðinn 2. Ver ekki gegn endometriosu 3. Lykkjan dettur út 4. Rof á legi (1/1000)
26
Minipillan - virkar hvernig?
Slímhúð í leghálsi breytist | Hindrar egglos
27
Sprautan - inniheldur?
progesteron | - Medroxyprogesteron acetate réttara sagt
28
Sprautan - gefin hversu oft?
12 vikna fresti
29
Er sprautan eitthvað örugg?
uh já mjög örugg! | PI = 0,4!
30
Æj er sprautan samt ekki dýr?
nei! mjög ódýr - ódýrasta getnaðarvörnin á markaðnum!
31
Sprautan hentar vel fyrir?
Konur með lélega meðferðarheldni
32
Sprautan - gallar?
Milliblæðingar og þyngdaraukning ATH - má ekki nudda stungusvæðið! það getur aukið upptökurhraða
33
Hvað er sniðugt að gera áður en þú setur stelpu á sprautuna eða stafinn?
Gefa henni mini-pilluna í nokkra mánuði og sjá hvernig hún þolir það
34
Stafurinn - hvert fer hann?
Nú í upphandlegg - undir húð, innanvert, í sulcus milli triceps og biceps - staðdeyfing
35
Stafurinn - virkni?
PI minni en 1
36
Stafurinn endist í?
3 ár
37
Stafurinn - gallar?
milliblæðingar
38
Stafurinn -kostar
20 þús kjell
39
Koparlykkjan - hentar fyrir
konur sem þola ekki hormónagetnaðarvarnir
40
Koparlykkjan - hvernig virkar?
1. Staðbundið bólgusvar (án sýkingar) - hefur áhrif á sæði, egg og vökva í eggjaleiðurum 2. Kopar er toxískur fyrir sæði - kemur í veg fyrir frjóvgun og implantation
41
Koparlykkjan - aukaverkanir
sama og hormóna PLÚS sársaukameiri og meiri tíðablæðingar
42
Skemmtilegar frábendingar fyrir koparlykkjuna
Wilsons sjúkdómur og koparofnæmi
43
Koparlykkjan endist í ?
10 ár! | hormónalykkjan í 3-5 ár
44
Ófrjósemisaðgerðir - kvk (3 tegundir)
1. Laparoscopic - klemmur, hringir eð brennt fyrir eggjaleiðara - gert í svæfingu - failure rate 3-5/1000 2. Hysteroscopic - Microcoils settir upp í eggjaleiðara - stíflar og stuðlar að fibrosu - virkar eftir 3 mánuði. 3. Í keisara - eins og í laparoscopiu
45
Ófrjósemisaðgerð - kk | "Herraklipping"
Vasectomia - vas deferens klippt - í staðdeyfingu - öruggt eftir ca 3 mánuði - hægt að reyna endurtengingu
46
Neyðarpillan - hvað er í henni? - hvernig virkar hún - hvenær virkar hún best? - árangur?
- Progesteron (Levonorgesterel) - Hefur áhrif á virkni sæðis og móttækileika endometrium og getur komið í veg fyrir follicular rof ef gefið rétt fyrir egglos - innan 72 klst - því fyrr því betra - 95% árangur ef innan 24 tíma - 58% ef innan 72 tíma
47
Aðrar aðferðir en neyðarpillan?
1. Setja upp lykkjuna innan 5 daga frá óvörðum samförum 2. Yuzpe aðferð - estrogen+progesteron með 12 klst millibili
48
Fjöldi fóstureyðingar á ári á Íslandi
ca 1000
49
Hvar er hæsta tíðni unlingaþungana á Norðurlöndum
Nú á Íslandi
50
Hversu stór hluti fólks á frjósemisskeiði á heimsvísu notar einhverskonar getnaðarvarnir?
Helmingur. | 70% í þróaðari en 45% í vanþróaðari löndum
51
Ef kona er með lykkjuna og jákvætt þungnarpróf - hvað er það þar til annað sannast?
Utanlegsfóstur

Kvenna - Sara (5 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions